نقش کوفه در جریان‏های سیاسی جهان اسلام و فراز و فرودهایی که در طیّ آن، برای آن شهر ایجاد شد، حائز اهمیت زیادی است. شناخت چگونگی شکل‏گیری شهر کوفه و اوضاع اجتماعی آن در یک دوره پر هیجان از تاریخ اسلام (از سال 17ه تا پایان خلافت حسن بن علی‏علیه السلام) تأثیر فراوانی در فهم شرایط سیاسی، اجتماعی حاکم بر کوفه در دوره انتقال خلافت از حسن بن علی‏علیه السلام به معاویه دارد. در این مقاله تحولات تاریخ صدر...

بسیاری از مضامین قرآنی که به شعر فارسی راه یافته است، تنها در بردارنده ترجمان الفاظ و ظواهر قرآنی نیست بلکه شاعران عارف معمولاً دریافت تفسیری و گاه تأویلی مفسران را نیز به جامه شعر درآورده‌اند. خطاب الهی «فاخلع نعلیک» به حضرت موسی(ع) در سوره طه، از تعابیری است که توجّه بسیاری از شاعران اهل طریقت را به خود جلب کرده است. آنان نیز همچون مفسران عارف، برداشت‌هایی کاملاً عرفانی از این آیه داشته و با تع...

شکی نیست که امام علی (ع) تأثیر به سزایی بر تمامی انسان ها داشته اند، حتی اگر مسلمان نباشند. شخصیت منحصر به فرد ایشان به شکل چشم گیری نظر نویسندگان وشاعران را از صدر اسلام تاکنون به خود معطوف داشته است. موضوع جالب توجه این است که شاعران مسیحی ـ گذشته از شاعران مسلمان بویژه شیعیان ـ توجه خاصی به این شخصیت دینی واسلامی، مبذول داشته اند و مهمترین اشعار معاصر خود را صحنه ی ظهور ایشان قرار داده دلاور...

از حوادث مهم صدر اسلام - که گاه در غبار تحریف فرو رفته - صلح امام حسن 7 است. یکی از چالش‌های مربوط به این صلح روایات نسبتاً فراوانی است که از اعتراض امام حسین 7 به این صلح سخن می‌گویند. این روایات از دو جهت نقدپذیر هستند: نخست، نقد بیرونی یا سندی و دوم، نقد درونی یا محتوایی. در نقد بیرونی، مشخص گردیده که اسنادِ یک به یک روایات ضعیف هستند. نقد درونی یا محتوایی با دو دسته معیار: 1. درون دینی، 2. بر...

شبهة عبائیه نام شبهه‌ای است معروف در علم اصول فقه که نخستین بار توسط مرحوم آیت‌الله سید اسماعیل صدر مطرح شد. نگارنده در ابتدای مقاله به توضیح و تبیین این شبهه می‌پردازد و درصدد تطبیق آن با مبانی اصولی حضرت امام خمینی(س) است. در ادامه از نظریات بزرگانی چون محقق عراقی، محقق نائینی و آیت‌الله شیخ محمدحسین اصفهانی دربارة بطلان استصحاب فرد مردد و ...

روابط ایران و لیبی از بدو انقلاب تاکنون فراز و نشیب‌هایی داشته است و چندی از عوامل باعث همگرایی و چندی باعث واگرایی در روابط دو کشور شده است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از نظریه واقع­گرایی ساختاری، چرایی گسترش روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و لیبی و نیز علل تزلزل و واگرایی در روابط دو کشور را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این راستا با تحلیل وقایع در مقطع بعد از انقلاب اسلامی، در می‌یابیم که گسترش رو...

فضای معماری جزئی از فضاهای هستی و قوامی از آن است. انسان سعی دارد فضای هستی را متناسب با نیازهای خود تغییر دهد. این تلاش ها به صورت طرح های معماری در جهت ایجاد فضای معماری پیاده شده اند. معماری ایرانی طی سال ها با دین اسلام در هم آمیخته شده و می توان به تعبیری معماری گذشته ی ایرانی در دوران اسلامی را نمود کالبدی این اندیشه ها دانست. درونگرایی، کیفیت گرایی و انسان مداری این معماری در کنار یکدیگر...

رساله ی حاضر با موضوع «دیدگاه های امام رضا7 در تفسیر و علوم قرآن» با یک مقدمه و کلیات، در چهار فصل تدوین شده است. در فصل اول موضوعات علوم قرآنی از قبیل: فضیلت و اهمیت قرآن، پدیده ی وحی، نزول قرآن و ترتیب آن، اسباب نزول، قرائت صحیح، جمع و تألیف قرآن، اعجاز قرآن کریم، ناسخ و منسوخ، بداء، محکم و متشابه، تحریف ناپذیری قرآن و بحث حدوث و قدم قرآن با ذکر احادیث امام هشتم7 با شرح کوتاه در سایه ی بیانا...

مفجّع بصری (د.327ق) ادیب، کاتب، نحوی و لغوی برجستۀ عصر عباسی، از شاعران گمنام عربی سراست که در شعر خود به مدح و منقبت اهل بیت(ع) پرداخته است. از چکامه های مشهور او «قصیده الأشباه» است که شاعر در آن با عنایت به حدیث نبوی «اشباه» و احادیث مشابه، و نیز با استناد به آیات قرآن و حوادث صدر اسلام، به ذکر فضایل و مناقب امام علی(ع) و بیان وجوه شباهت ایشان با پیامبران الهی مبادرت کرده است. مفجّع، خود، این ...

در قرآن کریم فرازهایی از سرگذشت و عملکرد اقوام پیشین بیان شده است که یکی از آنها، داستان حضرت موسی× و بنی‌اسرائیل است. این داستان از جهاتی مانند تکرار آن در آیات قرآن از اهمیت بیشتری برخوردار است. تکرار در قصّه حضرت موسی چنان برجسته است که هر خواننده آشنای به متن قرآن را به خود متوجه می‌سازد. در مقاله حاضر پس از مفهوم شناسی قصّه و تکرار آن، سعی شده است با تأمل تفسیری در آیات مربوط به داستان حضرت ...