مضمون عشق و شعر همواره با یکدیگر مرتبط بوده‌اند، شاعرانی که عشق را درون مایۀ آثار خود ساخته‌اند، حضور فراگیرتری از آدمی را دریافته‌اند و رابطه پیوسته‌تری با انسان در شعرشان دیده می‌شود. در ادبیات پارسی از همان آغاز بهترین شعرها با مضمون عشق سروده شده است اما در گذر دوره‌های ادبی مفهوم آن تنوع‌هایی یافته است مانند عشق به طبیعت، عشق زمینی و عشق عرفانی که در ادبیات گذشته رواج داشته است تا اینکه در...

ادبیات تطبیقی از مهم ترین گونه های ادبی است که ما را در یافتن وجوه مشترک اندیشه های بزرگان جهان- که از نظر زمانی و مکانی از یکدیگر فاصله دارند- یاری می رساند و به نقاط وحدت اندیشة بشری پی می­برد که چگونه اندیشه­ای در نقطه­ای از جهان توسط اندیشمندی، ادیبی و یا شاعری مطرح می شود و در نقطة دیگر همان اندیشه به گونه­ای دیگر مجال بروز می­یابد. مقالة حاضر نگاهی است تطبیقی به شعر، اندیشه، زمینه و زمانة...

نظریة شعرشناسی شناختی نظریه ای دربارة ادبیات ارائه می دهد که بر زبان متون ادبی و نوع چیدمان واحدهای زبانی مبتنی است و همچنین، بر شگردهای زبان شناسی شناختی ازجمله استدلال قیاسی استوار است. بر اساس چارچوب نظری مارگریت فریمن (2000)، هر متن دارای سه سطح نگاشت ویژگی، نگاشت رابطه ای و نگاشت نظام است. در سطح اول، دریافت شباهت میان اشیاء بررسی می شود. در سطح دوم، روابط میان اشیاء واکاوی می شود و در سطح...

در گذشته ایرانیان، چرخۀ هستی را زمانی دوازده­هزارساله می­دانسته­اند و این دوازده‌هزارسال را به چهار بخش تقسیم می‌کردند؛ در آغاز، جهان روشنی و تیرگی از هم جدا بود تا اینکه، اهریمنان به سرزمین روشنی تاختند و آن را به تباهی کشیدند و نیکی را با بدی درآمیختند. در دورۀ پایانی، قرار است که آفرینش دوباره به سمت پالودگی و پیراستگی برود و آلودگی و بدی از دنیا رخت بربندد. باور به این چرخۀ چندهزارساله در ذ...

مقاله حاضر می‌کوشد به‌نقد فرمالیستی شعر با «چشم‌ها»ی احمد شاملو بپردازد. بدین منظور این تحلیل بر مهم‌ترین مؤلفه نقد فرمالیستی یعنی «آشنایی‌زدایی» متمرکز است و هدف آن آشکار کردن تمهیدات و صناعات به‌کاررفته در این شعر و بررسی چرایی و چگونگی ایجاد حس و لذت زیباشناختی است. شعر «با چشم‌ها» بی‌اطلاع از زمینه و زمانه اجتماعی مرتبط، لذت‌بخش و احترام‌برانگیز است. در این میان، رویکرد فرمالیستی ابزاری برا...

همواره، رابطه‌ی  یک به یکی میان معنا و خود واژه وجود ندارد و آنچه در فرهنگ‌های لغت، ثبت می‌شود تنها بخشی از معنای واژه است. اطلاعاتی که کاربرانِ زبان در گفتگو  رد و بدل می کنند، بیشتر از معانی لغت‌نامه‌ای واژه‌ها می‌باشد و با بررسی کاربردشناسانه ، حاصل می‌شود. معنای کاربردشناختی ، بخش دیگری از معناست  که فوق العاده متغیر است و در بافت کلامی مشخص می‌شود و به عوامل زیادی وابسته است .در این پژوهش ب...

یکی از شاخه­های ادبیات تطبیقی که به مقایسه و تطبیق آثار ادبی می­پردازد «ادبیات مقابله­ای» است. در این شیوه تأثیر ادبیاتی بر ادبیات یا شاعری بر شاعر دیگر در نظر گرفته نمی­شود و تکیه بر روی نقاط وحدت اندیشه است. ادبیات تطبیقی آمریکایی نیز برخلاف مکتب فرانسه، بر همین شیوه نظر دارد. در این نوشته براساس شیوه «ادبیات مقابله­ای» به مقایسه تعدادی از «عاشقانه» های احمد شاملو و ناظم حکمت پرداخته شده است....

یکی از مهمترین مضامینی که شعرای معاصر در تمام ملتها به صورت ویژه در اشعار خود بکار برده اند، توجه به جایگاه زن با رویکرد هایی نظیر عشق، محبوبیت، کرامت، نقش مادری و همسری، حقوق و آزادی های زن است. از جمله شاعران نامی در جهان عرب و در ادبیات فارسی که توانسته اند در آثار خود تحول عمیقی در سبک های ادبی پدیدآورند، خلیل مطران و احمد شاملو هستند. بررسی میزان قرابت دیدگاه های این شعرا در قبال مقوله زن ...