این پژوهش در پی یافتن سرنخ‌هایی از امتداد جریان کلامی هشام بن حکم در بصره است و با این پرسش اصلی دنبال می‌شود که خط فکری هشام بن حکم چرا و چگونه در بصره تداوم پیدا کرد. به نظر می‌رسد پس از آنکه هشام بن حکم و شاگردانش در بغداد مورد تعقیب و آزار دستگاه خلافت عباسی قرار گرفتند، برخی از شاگردان هشام همچون علی بن اسماعیل میثمی و حکم بن هشام بن حکم به دلیل رونق‌داشتن گفتگوهای کلامی در شهر بصره و نیز ...

برناردوس سیلوستریس از جمله اندیشمندان قرن دوازدهم میلادی است. مهمترین اثر وی رسالۀ «تبیین عالم» است که در آن با به کارگیری اسطوره های یونانی و رومی و فلسفه در معنای نوافلاطونی و افلاطونی میانه و باورها و اعتقادات مسیحی، به توضیح و تبیین آفرینش جهان و انسان می پردازد. هنر برناردوس ترکیب آموزه های مختلف از جمله اسطوره، فلسفه و باورهای مسیحی در این رساله است. با بررسی این رساله مشخص می شود که زبان...

در زمینه عقادی و کلام اسلامی، کتابهای زیادی به رشته تحریر درآمده است . یکی از آنها "تجریدالاعتقاد" اثر حکیم و متکلم بزرگ شیعه، خواجه نصیرالدین طوسی است که جامع ترین و دقیق ترین کتاب در علم کلام و موافق مذهب امامیه است و علمای بزرگ شیعه و سنی، شرحهای بسیاری به زبان فارسی و عربی به آن زده اند. در این رساله دو شرح از شرحهای معتبر این کتاب برگزیده بین نظرات مصنفان آن دو کتاب (علامه حلی و مقدس اردبی...

موضوع مورد بررسی در این تحقیق؛ جایگاه و هندسه ی معرفتی مسائل فلسفه ی دین در نگرش استاد مطهری و غرب معاصر به ویژه پل ادواردز است، روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است. فلسفه ی دین در زمره ی فلسفه های مضاف به امور است. فیلسوف دین با تعلق به مکتب فلسفی خاص به تفلسف درباره ی مفاهیم، مدعیات و اعمال دینی می پردازد، هرچند غالب مسائل فلسفه ی دین، ناظر به ابعاد معرفتی و باورهای سنن دینی می باشد. از سوی دیگر، ف...

       عدالت با امتیاز استخراج معانی فقهی متنوع از آن، یکی از پراهمیت‌ترین و کاربردی‌ترین مفاهیم در فقه امامیه است. مهم‌ترین دیدگاه‌های فقهی مبین ساختار عدالت مشتمل بر: حسن رفتار ظاهری، ملکۀ راسخ در نفس انسانی، ترک ارتکاب حرام، عدم ظهور فسق در اعمال و پایبندی عملی به پایه‌های دین است که با چالش‌ها و ثمرات فقهی معتنابهی مواجه خواهد بود که تحلیل هر یک از آنها به سه عنصر اساسیِ حسن ظاهر، نحوۀ عملکر...

هدف از این تحقیق بررسی حقیقت وحی است و پاسخ به این پرسش که آیا تلقی فیلسوفان بخصوص در حوزه حکمت متعالیه با متکلمین اسلامی نسبت به این حقیقت یکسان است یا خیر؟ برای این منظور به بررسی و تطبیق دیدگاه فرق مهم کلامی و دیدگاه ملاصدرا به عنوان موسس حکمت متعالیه پرداخته ایم. ابتدا پیشینه ی مباحث مرتبط با وحی را بررسی کرده و در گام دوم مسأله وحی را درآثار ملاصدرا و متکلمان مورد تحقیق و تطبیق قرار داده ا...

نورالدین عبدالرحمن جامی، شاعر عارف قرن نهم هجری است. در خصوص عقاید کلامی جامی ، آنچه از مطالعه آثار وی نتیجه گرفته می شود، این است که جامی به معنی مصطلح، متکلم نیست؛ بلکه عارف و شارح مکتب فکری ابن عربی است و با توجه به اینکه عرفان و کلام، دو موضوع مهم علوم اسلامی به شمار می روند و در پاره ای مباحث به هم نزدیک می شوند؛ لذا در این پژوهش، اصلی ترین مباحث کلامی از خلال آثار نظم ونثر جامی با تکیه بر...

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تاثیر انواع مختلف فعالیت ها شامل فعالیت تصمیم گیری، فعالیت حل مساله، و فعالیت خلا اطلاعاتی بر روی تولید گفتاری زبان آموزان ایرانی به لحاظ دقت کلام، روانی، و پیچیدگی کلام آنهاست. داده های جمع آوری شده از طریق ضبط صدا مورد تجزیه و تحلیل کمی و کیفی قرار گرفتند. به منظور سنجش دقت کلام، روانی، و پیچیدگی کلام، سه معیار مختلف برای هر مورد مد نظر قرار گرفتند. تعداد اشتباهات به...

با بررسی الهیات یهود، قبل و بعد از اسلام، تحولاتی که مسلمانان در میان علمای سنتی یهود پدید آوردند، نمایان می شود. «عقل گرایی» مشخصه بزرگی بود که بعد از اسلام در میان یهودیان شکل گرفت و این ویژگی به جز دوره کوتاهی و آن هم در میان تعداد معدودی همچون فیلون، هیچ سابقه یهودی ندارد؛ تا اینکه کلام اسلامی، بن مایه های این روش فکری را در یهودیت بنا نهاد و بزرگانی از یهودیت، مانند داوود مقمص و سعدیا گائو...

واژه ی حکمت به لحاظ صرفی مصدر نوعی است که از مادّه ی حکم اشتقاق یافته، و حکم را لغویان به معنای منع، علم، فقه، عدل، دانسته اند. لذا با توجّه به ریشه ی حکمت، اصحاب لغت حکمت را نوع خاصی از حُکم می دانند که مانع از اخلاق ناپسند، جهل و فساد می شود. لفظ حکمت 20 بار و واژه ی حکیم هم 97 بار در آیات قرآن تکرار شده است. حکمت الهی در قرآن با توجّه به ریشه ی لغوی آن، تفسیر آیات به آیات، اقوال مفسّران برجسته ...