در این نوشته تلاش می شود تا موضوع شناخت و اداره بحران و بلایای طبیعی مدنظر قرار گیرد. بلایای طبیعی بر جوامع انسانی در ابعاد گوناگون تأثیر می گذارند و شناخت این تأثیرات نیازمند نگرشی چند بعدی است. تشخیص سطوح تجزیه و تحلیل و تعیین جایگاه مباحث، کمک شایانی به سامان بخشیدن فرایند و ابعاد شناخت می کند. توصیف بحران و بلایا به صورت چرخه زمانی از گذشته یک شیوه متداول بوده است که در این نوشته نیز به انو...

انسان از ابتدای خلقت همیشه با پدیده های طبیعی مانند برف، باران، سیل و زلزله و ... مواجه بوده است و به مرور دریافته است که این پدیده ها همیشه یکنواخت، آرام و مطابق با خواست او نبوده اند. بشر هنوز برای پیش بینی دقیق زمان زلزله راهی نیافته، پس منطقی تر آن است که به یک هم زیستی صحیح با این پدیده طبیعی دست یابد و اقدام به برنامه ریزی برای مواجهه با این پدیده نماید، این امر وقتی جدی تر و حیاتی تر می ...

مقدمه: تأمین تمهیدات لازم به منظور مواجهه با بحران های محیطی و سوانح طبیعی از مسایل اساسی در کاهش تلفات انسانی و خسارات اقتصادی در مدیریت بحران محسوب می شود. هدف این مقاله شناسایی چالش های مدیریت راهبردی در مقابله با بحران های طبیعی در شهر های بزرگ است. در این خصوص، توجه به مسئله آمادگی و آشنایی و آگاهی از نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید پیش روی مدیریت بحران در سازمان های شهر رشت ضرورتی ویژه دارد. ...

بدون شک سیلاب بعنوان یکی از بلایای طبیعی شناخته شده است. سیلاب همچنین از نظر تلفات جانی و خسارات مالی مهیب ترین بلای طبیعی در جهان محسوب می شود. از سیلابهای اخیر در ایران می توان به سیل در استان گلستان در سال 1380 اشاره نمود که نه تنها 220 نفر کشته شدند بلکه خسارات زیادی به مزارع کشاورزی و تاسیسات زیر بنایی وارد نمود. هدف از انجام این پایان نامه پهنه بندی سیلاب دشت رودخانه گرگانرود در پایین دست...

بلایای طبیعی یکی از موانع اصلی توسعه پایدار محسوب می­ گردند. همواره وقوع آن به عنوان سدی بر سرراه توسعه اقتصادی، اجتماعی و عمرانی قرار دارد. چنانچه شدت بلایا بیشتر باشد، برنامه­ های توسعه ملی با مشکلات بیشتری همراه خواهد بود. چرا که بسیاری از تمدن ها و جوامع بشری در اثر وقوع بلایای طبیعی از بین رفته­ اند. انسان با بهره­ برداری غیرمنطقی و ضعف مدیریت بهره­ برداری از منابع طبیعی بر تعداد و شدت بلا...

ایران کشوری است که همه ساله مخاطرات محیطی متعددی در آن رخ داده و خسارات مالی و تلفات جانی را متحمل این کشور می کند. آنچه که مسلم است علم و تکنولوژی حاضر قادر به پیش بینی دقیق زمان وقوع این حوادث نمی باشد. پس لاجرم باید اقدامات از پیش اندیشیده شده ای در جهت مقابله و کاهش خسارات با این گونه بلایای محیطی انجام گردد. این مبحث در داخل علمی به نام مدیریت بحران جای می گیرد. در بین عوامل متعدد که نقشی ...

ایران بعد از چین، هند و بنگلادش بیشترین میزان خسارت را در جهان از بلایای طبیعی، به ویژه زلزله، به خود اختصاص می دهد. با وجود ماهیت غیر قابل پیش بینی زلزله جوامع توسعه یافته، با مدیریت و برنامه ریزی صحیح، به طور چشمگیری از صدمات ناشی از بلایای طبیعی کاسته اند. بنابراین ارائه ی مدلی که به طور جامع و نظام مند نحوه ی ارتباط بین عوامل مؤثر بر مهار و کاهش خسارت های ناشی از زلزله را نشان دهد، بسیار حا...

سیل پدیده‌ا‌ی ‌طبیعی ‌است‌که ‌جوامع ‌بشری‌آن را به ‌عنوان ‌یک ‌واقعه‌ی ‌اجتناب ‌ناپذیر پذیرفته‌اند. اما رویداد، اندازه ‌و تکرار سیل‌ناشی‌از عوامل‌متعددی ‌است‌که‌بسته ‌به ‌شرایط اقلیمی‌، طبیعی‌و جغرافیایی‌هر منطقه ‌تغییر می‌کند. سالانه در نقاط مختلف دنیا، جان و مال بسیاری از مردم بر اثر سیل به مخاطره می‌افتد و میلیون‌ها تن خاک ارزشمند به وسیله‌ی سیل تخریب می‌شود. سیل یکی از زیان‎بارترین بلایای ط...

از جمله مهم‎ترین تحوّلات تاریخ اجتماعی ایران، وقوع حوادث و سوانح طبیعی است. تاریخ‎نویسی ایرانی، به‎رغم نقاط قوت خود در تعدّد و تنوّع، به علت بی‎توجهی به شرح سوانح و بلایای طبیعی محل نقد جدی است، زیرا این حوادث طبیعی نقطۀ شروع بسیاری از تحوّلات تاریخی بوده‎ است. لذا، پژوهش پیش رو می‎کوشد تا این برش از تاریخ اجتماعی را که منشأ تحوّلات فراوانی بوده، در دوران حکومت ناصرالدین‎شاه قاجار (1264 - 1313ق) نما...