تمدن به عنوان یک پدیده انسانی، اجتماعی دارای ابعاد گسترده در حیطه های مختلف می باشد و لزوم وجود اندیشه و دانش برای ساختن تمدن، امری مسلم و اجتناب‏ناپذیر است و بدون آن تمدن بنیان نمی پذیرد. در تمدن اسلامی نیز چنین بوده و بُعد علمی آن محصول تلاش های علمی بی شماری در طول تمدن اسلامی می باشد. در این میان امام صادق(ع) با تلاش های علمی گسترده خویش و تربیت اصحاب و شاگردان دانشمند، نقش بسیار چشمگیری در ...

دربارة نسبت خلق با حق چه دیدگاه هایی وجود دارد؟ و کدام دیدگاه از نظر عقل و نقل پذیرفته است؟ دربارة نسبت خلق با حق سه دیدگاه اصلی وجود دارد: یکی دیدگاه مباینت است که بر اساس آن، خلق با حق هیچ سنخیتی ندارد، بلکه چیستی و هستی اش با چیستی و هستی خداوند کاملاً مغایر و بیگانه است؛ دوم دیدگاه اتحاد است که بر اساس آن، خلق با حق، یا در چیستی و در اصل هستی یگانه است؛ گرچه در مرتبة وجود مغایر و بیگانه است...

معنا و ماهیت دروغ گرچه در ابتدا روشن می نماید؛ ولی با اندکی تأمل، پرسش های زیادی پیرامون آن مطرح می شود که پرداختن به آن را ضرورت می بخشد. به نظر می رسد در ماهیت دروغ چهار شرط لازم است: شرط بیان خبر؛ شرط خلاف واقع بودن خبر، شرط تخاطب و شرط قصد فریب داشتن. بین دروغ و فریب فرق است. دروغ نوعی فریب است که منحصر در گفتار و هر چیزی که قائم مقام گفتار باشد مانند نوشتار و اشاره است نه در مطلق قول و فعل...

در سنت تفکر متافیزیکی، اندیشیدن و معرفت حاصل صرف فعالیت­های منطقی و ذهنی بشر است و درستی نتیجه ناشی از کاربرد درست قوای ذهنی و اِعمال صحیح اصول، قواعد و روش­های مناسب شناخت، همچون اصول و قواعد منطق یا روش­های تجربی. در روزگار ما پرسش­هایی چون «نظریه چیست؟» یا «تفکر چیست؟» یادآور رشته­های تخصصی­ای چون فلسفه علم یا معرفت­شناسی است. در زمانه ما جریان های گوناگون فلسفی، به ویژه فلسفه­های علم و پژوهش...

در مورد حواس باطنی مباحث بسیاری در علم النفس مطرح شده که عمدتاً مباحث وجود شناختی است، مباحثی از قبیلِ جسمانی بودن یا غیر جسمانی بودن حواس باطنی، شمار آنها، ادلة اثبات کنندة هر یک از آنها.  در این نوشتار، یکی از حواس باطنی به نام «وهم» از منظر معرفت شناختی مورد بحث قرار گرفته است. ضرورت پرداختن به این مسئله این است که قوة واهمه نقش فراوانی در خطای ذهن دارد و فیلسوفان مسلمان، از جمله ملاصدرا، ابن...

هدف: هدف از نگارش این مقاله، بررسی جامعه شناس بودن یا نبودن ابن خلدون است که علاوه بر روشن کردن یک حقیقت تاریخی، از حیث چیستی علم و روش دستیابی به آن، اسلوب درستی را برای قضاوت در مورد اینگونه مسائل به دست می دهد که از این منظر هم حائز اهمیت است. روش: در این تحقیق با رجوع به نظریات روش شناختی دورکیم، چارچوب مفهومی در تبیین نظری سؤال تحقیق ارائه شده است. ملاکها و معیارهای جامعه شناس بودن (موضوع،...