اگر مشارکت سیاسی را به معنای عام، سهیم شدن افراد در سطوح مختلف فعالیت در نظام سیاسی در نظر بگیریم، با توجه به نظریه های ولایت فقیه، نوع مناسبات فرد و دولت در بحث از مشارکت سیاسی از حیث نظری، کارگزارانه (ولیّ ـ عامل) است. شاخص های مورد نظر مشارکت سیاسی که در این نوشته مورد تحلیل قرار گرفته است عبارتند از: حق انتخاب کردن، حق انتخاب شدن، حق مخالفت و حق نظارت و انتقاد.

نظام ولایت فقیه، منبعث از حاکمیت الهی و نظام پارلمانی مبتنی‌بر نقش پررنگ نمایندگان مردماست. اگرچه جمع این دو با مشکلاتی مواجه است، اما از آنجا که حاکمیت الهی از قدیمی‌ترین اشکال حاکمیت است و امروزه نیز بسیاری از مردم جهان دارای عقاید دینی‌اند، با ترکیب این نظریه با دستاوردهای خرد جمعی بشری می‌توان راهکار مناسبی برای حکومت‌های امروزی به‌دست داد. سؤال پژوهش این است که مشخصات رژیم پارلمانی، در تشک...

نویسندگان در این مقاله ابتدا به بررسی قانون اساسی و ظرفیت‌های آن پیرامون یکی از سطوح عالی مشارکت که ریاست جمهوری باشد، پرداخته و در نهایت فرآیند تحقیق را با بررسی مبانی و مستندات انگاره‌های مختلف در ساحت مشارکت سیاسی زنان به نحو عام و ریاست جمهوری زنان به نحو ویژه، ضمن تأکید بر ماهیت ریاست جمهوری در قانون اساسی موجود و اندیشه ولایت فقیه، به سامان می‌رسانند. در این مقاله ضمن بررسی و نقد مستندات ...

کرکی از فقهای بزرگ قرن دهم هجری است که از اوایل ظهور دولت صفوی به همکاری با آن دولت پرداخت و از این جهت وی را می ‏توان پایه گذار همگرایی علما و دولت در دوره صفوی دانست. به لحاظ نظری، اهمیت کرکی در طرح نظریه ولایت فقیه است. به دلیل شهرت علمی و سیاسی کرکی، نظریه ولایت فقیه در این دوره شیوع گسترده ‏ای یافت به طوری که شاه طهماسب نیز در فرمان سال 936 بر آن صحه گذاشت. کرکی به رغم ارتباط نزدیک با دول...

معمولاً عالمان دینی متأثر از مبانی دین شناختی و نیز شرایط اجتماعی ـ سیاسی که در آن به سر می برند، نگرش های متفاوتی به عرصة سیاست پیدا می کنند. برخی نگرش سلبی به سیاست دارند و به جریان زندگی سیاسی شیعیان در عصر غیبت اعتقاد ندارند و پاره ای دیگر با نگرشی ایجابی به سیاست، معتقد به اقامة وظایف امام معصوم (ع) در کلیت عصر غیبت اند. آیت الله تبریزی از جمله عالمان سنتی است که نگرشی ایجابی به سیاست در سا...

در این پژوهش، که به صورت کیفی و از طریق مصاحبه عمیق انجام شد، تأثیر جامعه پذیری بر ولایت پذیری افراد مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به جامعه آماری، که دانشجویان دانشگاه اصفهان هستند از روش نمونه گیری موردی نوعی استفاده شده است. با توجه به این نمونه گیری 15 نفر از افراد دین داری که در بستر دانشگاه تاحدودی فعال سیاسی نیز هستند برای مصاحبه انتخاب شدند. از مهمترین ابزار های در جامعه پذیری خانوا...

در مورد ولایت فقیه در عصر غیبت از جهت نصب از سوی امام معصوم یا انتخاب از سوی مردم، دو دیدگاه مشهور مطرح است؛ غالب فقهاء دیدگاه نصب را مطرح کرده­‌اند، دیدگاه انتخاب نیز از سوی بعضی از فقهاء مطرح شده است. در این مقاله در صدد اثبات فرضیه سومی هستیم که هم نصب عام فقیه از سوی امام و هم انتخاب از سوی مردم را مبنا قرار داده است. این دیدگاه مشروعیت دوگانه ا...

دموکراسی و ارکان آن از لحاظ مبانی نظری دارای وجوه افتراق و تشابهی با نظام ولایت فقیه از دیدگاه برخی از قائلان به نظریات نصب و نخب است، زیرا به‌طور طبیعی مقتضیات ذاتی نظام ولایت فقیه به‌عنوان نظام مقید به مکتب اسلامی با نظام‌های دموکراسی عرفی یا مقید به حقوق بشر تفاوت خواهد داشت. ضرورت این بحث به این دلیل است که برخی فقهای قائل به نصب و نخب در طول سیر علمی خویش دچار تغییر عقیده شده و در نظریات خ...

نیازهای ضروری جامعه از یک‌سو و بدون استفاده ماندنِ برخی اوقاف از دیگرسو، این ضرورت را آشکار می‌سازد که باید تدبیری اندیشید تا بتوان با اذن ولی فقیه، عایدات برخی اوقاف را در مواردی خاص، در رفع نیازها و در جهاتی غیر از آنچه واقفان اراده کرده‌اند، مصرف کرد. این تحقیق که با روش تحلیلی و توصیفی و با کمک ادله اجتهادی سامان یافته، بر این فرض استوار است که علاوه بر ادله ولایت مطلقه فقیه و حکم حکومی، دلا...