فرهنگ بزرگ سخن پژوهشی به نسبت جدید در زمینة فرهنگ نویسی زبان فارسی به شمار می آید که ضمن بهره گیری از دستاوردهای فرهنگ های پیشین، دارای نوآوری های برجسته ای است. این فرهنگ ضمن استفاده از پیکرة زبانی در انتخاب واژه ها، به آوانویسی، ترکیبات واژه ها و ارائة مثال ها و شواهد مناسب پرداخته است. یکی از ویژ گی های این فرهنگ، ریشه یابی واژه ها به ویژه واژه های دخیل در زبان فارسی است که در میان آن ها نَود...

زبان محصول تعاملات فرهنگی است و فرهنگ­های مختلف با تولید زبان­های متفاوت، جهان را به اشکال مختلف درک می­نمایند. زبان و فرهنگ چنان درهم تنیده­اند که مطالعـۀ زبان، جدا از اجتماع و در انزوا، کاری است بس عبث و بیهوده. مطالعات مربوط به پیوند میان زبان و فرهنگ با مطالعات «مالینوفسکی» در اوایل قرن بیستم و تاکید او بر بافت موقعیت به شکلی جدی آغاز و سپس توسط «فرث» ادامه یافت. این پژوهش که در زمرۀ پژوهش­...

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...

فصاحت طیف گسترده ایی از مفاهیم از جمله میزان عاطفی و رسمی بودن کلام را در برمی گیرد. محققین با هدف تغیین تنوع کلامی  در نگارش زبان اول و دوم به بررسی ویژگیهای گوناگون کلام نوشتاری پرداخته اند. پژوهش حاضر نیز با هدفی مشابه به مقایسه  میزان کاربرد واژگان عاطفی و رسمی در متون عمومی و عاطفی نوشته شده توسط دانشجویان کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی  دانشگاه آزاد اسلامی تبریز پرداخته است. پس از حصول ...

در این تحقیق تأثیر استفاده از فرهنگ لغت یکزبانه یا دوزبانه بر بازیابی واژگان دانش آموزان ایرانی در سطح میانی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور تعداد ?? زبان آموز همسان در آموزشگاه زبانهای خارجی زبانسرا واقع در کرمانشاه بر اساس نمره کسب شده در آزمون تعیین سطح انتخاب شده و به دو گروه ?? نفره تقسیم شدند. در گروه اول زبان آموزان از فرهنگ لغت یکزبانه و در گروه دوم از فرهنگ لغت دوزبانه استفاده نمو...

در این نوشته ، برای بررسی اهمیت زبان و تاثیر آن بر فکر افراد جامعه و بنیان خانواده، در فرایند جهانی سازی ، و تاکید بر قدرت زبان ملّی و آسیب پذیری های آن ، نخست زبان و ویژگی های آن تبیین گردید، سپس دگردیسی بافت های زبان بررسی شد و در پی آن ، پیوند زبان با هویت ملّی به بحث گذاشته و تاکید شد که یکی از نیروگاه های بنیانی زبان و فرهنگ، واژگان آن زبان است که دراین نوشته ، قلب زبان ،خوانده شده است ؛ بنا...

در مقاله پیش رو، نویسنده، شماری از ویژگی‌های غزل معاصر را با نمونه‌هایی از دفتر "نه ترنجی، نه اناری"، غزل‌نامه مشهور سعید بیابانکی، شاعر جوان اصفهانی بررسیده و در طی آن نشان داده که امروزی بودن سبک، ایهام، استعاره‌های تو بر تو، ابهام، بازی‌های تحسین‌برانگیز با واژگان، نوآوری در احیا و استفاده از معانیِ جانبی و ایحاییِ واژگان، در ترکیب‌سازی‌های جدید، در تعابیر بی‌سابقه و در تشبیه‌های ابتکاری، برخو...

فرهنگ تطبیقی نهج البلاغه که حاصل و نتیجه سنجش (( فهرس الالفاظ الغربیه المشروحه )) دکتر صبحی صالح و پنج ترجمه کهن و نواست بیشتر خوانندگانی را به کار می آید که بخواهند با توجه به مبنای اصلی واژگان کلیدی نهج البلاغه و ترجمه نزدیک به معنای اصلی آن در ترجمه کهن و سنجش آن با ترجمه های نوین که بیشتر به رساندن مفهوم و یا انعکاس سجع زیبای کلام مولا توجه دارند به معنای شفاف تر و دقیق تر کلمات کلیدی دست ی...

در فرایند ترجمه قرآن کریم ترجمه واژگان کلیدی قرآنی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این واژگان نظام معنایی و جهان بینی قرآن کریم را شکل می دهد. میزان توفیق مترجم در این مرحله، هم به فهم دقیق و انتخاب درست او در برابریابی واژگان و حفظ یکدستی و نظام مندی در کار ترجمه باز می گردد و هم به اینکه زبان ترجمه و برابرهایی را که انتخاب کرده تا چه اندازه توانسته است نقش و روابطی را که میان مفاهیم کلیدی ...

همه ی فرهنگ های بشری روابط خویشاوندی را در زبانشان بازتاب می دهند و به خویشاوندان مختلف بر چسب های مختلف می زنند. اما فرهنگ های مختلف، در این مورد، به شیوه های مختلفی عمل می کنند. به رغم تفاوت های ظاهری موجود، نظام خویشاوندی در زیرساخت، در همه ی فرهنگ ها، نظامی صوری است و خصلتی ریاضی گونه دارد. چگونگی مقوله بندی روابط خویشاوندی در زبان فرهنگ های مختلف به صورت نظامی که ذکر آن رفت، از دیر باز، مو...