جامعه شناسی در دو قرن گذشته تلاش کرده است تا از الگوی تبیینی واحدی در این رشتۀ علمی برخوردار شود. لیکن این تلاش ها با موفقیت همراه نبوده است. امروزه تردید وجود دارد که این رشته به دلایل گوناگون از امکان تحقق چنین هدفی برخوردار باشد. طرح نظریه مدرنیتۀ چندگانه نقش کلیدی در پیدایش این تردید داشته است. بر اساس این رویکرد نظری، مدرنیتۀ غربی تنها راه تحول اجتماعی در شرایط کنونی نیست، بلکه یکی از راه ...

دموکراسی، مشارکت سیاسی و هویت جمعی از موضوعات اساسی مورد توجه در جامعه شناسی است. با توجه به چند قومی بودن جامعه ی نقده و وجود هویت های گوناگون اجتماعی و همین طور تحولات جهانی، هویت در کنار دموکراسی و مشارکت سیاسی در دهه های اخیر به ویژه تحت تأثیر فرایند جهانی شدن و طرح هویت های فراملی و فروملی نقش مهمی در این رابطه داشته اند. این تضادهای هویتی و قومی نشان می دهد که اکثر این بحران ها و تضاد ها ...

هدف مقاله حاضر، تحلیل و تخمین بنیادهای اجتماعی امنیت ملی است. نگارنده بر آن است که دولت ها به صورت متعارف می توانند چهارنقش ایفا کنند که عبارتند از: رفع تعارض، نمایندگی جامعه، مصلحت اندیشی، بازآفرینی انسان و جامعه ای طراز نوین. از بین این چهار کارکرد، دومین و سومین آن در تحلیل دولت در جهان سوم مناسب به نظر می رسند. این گونه های مختلف رفتاری مستلزم آن است که امنیت ملی در جهان سوم را نه حاصل ساخت...

هدف از این مقاله بررسی جایگاه  هم افزایی فرهنگی در توسعه اجتماعی کشور است. درجهان کنونی که ایدة یکسان سازی فرهنگی رنگ باخته و وجود فرهنگ های متنوع بر اهمیت تنوع و کثرت گرایی فرهنگی افزوده است، هم افزایی فرهنگ ها از مهمترین عواملی است که می تواند ضامن نقش آفرینی خرده فرهنگ ها و فرهنگ های متنوع موجود در جامعه در فرآیند توسعه اجتماعی کشور باشد. هم افزایی فرهنگی که از ترکیب و تلفیق رویکردهای فرهنگ...

جامعه شناسی از اروپا به آمریکا کوچ کرده است و در آمریکا، هویت آمریکایی به خود گرفته است؛ از جمله حوزۀ ملی تحقیقاتی جامعه شناسی، جامعه شناسی معرفتی است که متأخرترین حوزۀ جامعه شناسی را تشکیل می دهد و جامعه شناسی معرفتی آمریکایی نیز یک نوع جامعه شناسی معرفتی خاص است که سیاست گذاری خاص فرهنگی و ارتباطی را ایجاب می کند. این نوشتار به دنبال شناخت جامعه شناسی معرفتی آمریکایی است و می خواهد به شناخت س...

بنیان­های فکری و هویتی یک جامعه در شکل­گیری و جهت­دهی به تحولات سیاسی و اجتماعی آن جامعه اهمیت بسیار دارد و سیر حرکت جامعه بر این اساس تعیین می­گردد. از طرفی تحولات سیاسی اجتماعی نیز در تکوین هویت­ها موثرند لذا بی­توجهی به این مسئله می­تواند از به سامان رسیدن جوامع در عرصه­های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جلوگیری و زمینه بروز چالش­های مهمی را فراهم آورد. بررسی رابطه هویت و تحولات سیاسی اجت...

با توجه به دغدغه‌ها و نگرانی‌های موجود در خصوص تنوع فرهنگی و قومی در جامعه ایران و پیامدهای ناشی از آن، این مقاله که براساس یک طرح پژوهشی ملی تنظیم شده است به بررسی رابطه و نسبت گرایش به هویت قومی و گرایش به هویت ملی در میان اقوام ایرانی پرداخته است. براساس چارچوب تحلیلی انتخاب‌شده که نظریه کنش متقابل نمادین و مشخصآ آرای مید و بلومر می‌باشد، فرض اصلی این نوشتار آن است که هویت ایرانیان چندبعدی ی...

دین به منزلۀ پدیده ای پویا، مهم ترین رکن هویت فرهنگی و اجتماعی در جامعه در حال گذار ایران است و نقش مهمی در شکل دهی به هویت جوانان دارد. شبکه های اجتماعی مجازی همچون فیس بوک، ارزش های اجتماعی را متحول ساخته و دگرگونی گسترده ای را در شیوه های شکل گیری هویت دینی افراد و گروه ها به وجود آورده اند. بدین لحاظ پژوهش حاضر، رابطه حضور و تعامل در شبکه اجتماعی فیس بوک را با هویت دینی جوانان مطالعه می کند...

چکیده : یافته های این تحقیق بیانگر این موضوع است که در جوانان هر دو نوع هویت جمعی(ملّی و قومی) وجود دارد اما آنچه که در میان آنها تفاوت معناداری دارد اینست که در میان جوانان هویت جمعی غالب، ملی ، می باشد. این مطلب در وهله اول بیانگر پر رنگ بودن هویت ملی می باشد. به طوری که برای آنها پس از گذار از جامعه ساده به پیچیده به جای جذب در هویت فراملی به سمت هویت ملی گرایش می یابند. و از میان متغیر ها...

هویت اجتماعی به ویژگی هایی اشاره دارد که یک جامعه را از جوامع دیگر متمایز می کند. این مقوله که با ورود شبکه های اجتماعی مجازی، دچار تغییر و تحولات عمده ای شده است، بیش از هر گروهی، در ارتباط با جوانان اهمیت می یابد؛ چراکه جوانی، مرحلۀ تکوین هویت مستقل و استقلال یابی آنان است. در این زمینه یکی از پدیده های انکارنشدنی در کشور ما، گسترش روزافزون کاربرد کامپیوتر و شبکه های اجتماعی مجازی از سوی جوان...