در این جستار تلاش شده است زوایایی از هنر شاعرانه خاقانی براساس رویکرد صورتگرایی باز نموده شود. آنچه در این مقاله بدان رسیدیم بازگوی آن است که شاعر در بیان خود سعی داشته است که معانی جدید خلق کند و اگر هم ناچار به تکرار مضامین و مفاهیم گذشتگان بوده به زیوری دیگر از بیان، کلام خود را آراسته است و آن را در هیأت الفاظ و واژه‏ها و تصویرسازی‏های بدیع به صورت دیگر نمایش داده که این جلوه‏گری رنگارنگ را...

ادبیات کودک را زمانی باید ادبیات کودک خواند که با توجه خاص به کودک و صرفاً برای او خلق شده باشد.از آنجایی که کودک دارای ویژگی های ذهنی خاصی است ، کتاب و سبکی که برای او نوشته میشود باید با طبیعت او در انطباق باشد.کلمات و ساختارهای جمله باید در خور فهم کودک باشد،زیرا وجود مفاهیم و مباحث خارج از درک او موجب ایجاد اختلال در برقراری ارتباط فکری مخاطب با اثر خواهد شد،که این امر از یکسو موجب کاهش جذاب...

چکیده بررسی برجسته سازی کلامی در اشعار «مهدی اخوان ثالث» با تکیه بر دو مجموعه شعر «آخر شاهنامه» و «از این اوستا» به کوشش زینب جعفری برجسته سازی را نشانگر کاربرد نامتعارف یک رسانه و خودنمایی آن در مقابل پس زمینه ای از پاسخ های خودکار دانسته اندکه «پلی میان عینیت نسبی توصیف زبان شناختی و ذهنیت نسبی داوری ادبی» برقرار می سازد، این قابلیت هنری که به صورت قاعده افزایی و قاعده کاهی نمود می...

صورتگرایی یکی از رویکردهای جدید نقد ادبی است که در اوایل قرن بیستم میلادی در روسیه شکل گرفت. سپس به چک و آمریکا انتقال یافت. شکل، فرم و صورت اثر ادبی، هدف اصلی این نقد است. پیش از پیدایش صورتگرایی، هر آنچه در ادبیات و نقد ادبی رواج داشت، نویسنده محور و معطوف به شرایط تاریخی و اجتماعی وی بود. پس از ظهور این مکتب، نویسنده محوری کنار گذاشته شد و متن محوری معیار نقد و تحلیل آثار ادبی قرار گرفت. با ...

اثر ادبی نوشته ایست که در آن، زبان متداول، با روش ها و تمهیداتی که شاعر به کار می برد به هم می ریزد تا زبانی ناآشنا، با نظامی جدید به وجود آید و این همان چیزی است که فرمالیست ها از آن با عنوان آشنایی زدایی یاد می کنند. یکی از ابزارهای آشنایی زدایی، هنجارگریزی است که بر مبنای آن می توان سبک آثار ادبی را از روساختی ترین اجزا تا مولفه های معنایی آن بررسی و معین کرد. زبان شعری مولانا با معاصرانش ت...

نظیری نیشابوری از شاعران پیش گام سبک هندی است. شعر نظیری نشانه هایی از سبک های پیشین به ویژه عراقی را در خود دارد. او در میان شاعران سبک عراقی، به شعر سعدی و حافظ، بیشتر از دیگر شاعران توجه داشته است. البته میزان تأثیر پذیری شعر نظیری از غزل های حافظ با هیچ شاعر دیگر قابل مقایسه نیست، زیرا نظیری سعی داشته در تمام وجوه شعر خود را به شعر حافظ نزدیک کند، ازجمله واژگان و ترکیبات، موسیقی بیرونی و کن...

زبان از مهم‏ترین عناصر شعر است.در مکتب فرمالیست روس و فرزند آن ساختارگرایی، بررسی زبان بسیار اهمّیّت دارد. پایه‏ی فکری این مکاتب بیشتر درباره‏ی برجستگی متون ادبی و غرابت و دوری آن از زبان عادی است. یکی از راه‏های برجسته‏سازی متون ادبی، هنجارگریزی است و یکی از راه‏های هنجارگریزی در اثر ادبی برای ایجاد زیبایی، کهن‏گرایی است. اگر شاعر یا نویسنده‏ای در زبان خود رویکردی قدیمی داشته باشد و به شیوه‏ی که...

پیام­های بسیاری در ادبیات، وجود دارد که قواعدصرفی و نحوی را در زبان مخدوش می­سازد. شکستن یا گذر از این قواعد، مخاطب را متوجه­ پیام جدیدی می­سازد. زبان ادبی معمولاً به طور آگاهانه و عمدی­، از هر قاعده­ای فراتر می­رود و به این اعتبار، شاید بتوان ادبیات را به معنای گریز از اقتدار زبان و انقلاب مداوم زبان خواند و شعر را گذر از یک معنا به معناهای بی­شمار. از طریق هنجارگریزی درمی­یابیم، شاعر با استفاد...

برجسته‌سازی ویژگی و مشخصۀ زبان ادبی است. اثر ادبی به این وسیله از واقعیت موجود جهان واقع و نیز ساخت آشنای متن آشنایی‌زدایی می‌کند. برجسته‌سازی را می‌توان با هنجارگریزی زبانی، یعنی انحراف هدف‌مند، نقش‌مند و غایت‌مند از قواعد کلی زبان، یک‌سان شمرد. هنجارگریزی نوشتاری یکی از انواع هشت‌گانۀ هنجارگریزی است که «لیچ» از آن‌ها نام برده‌است و بسیاری از شاعران معاصر از این شیوه برای افزودن معنا یا معناها...

در پژوهش حاضر پنجاه غزل از دیوان حافظ (به اهتمام محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی) از نظر آوایی، دستوری و معنایی بررسی شده است . نتایج این بررسی با نتایج بدست آمده در پژوهشهای سابق با همین عنوان هماهنگی دارد.