بخش گسترده­ای از شهرت شیخ شیراز در گرو قدرت سخنوری و فصاحت و بلاغت اوست. با این همه او از آن هنرمندانی نیست که تنها برای نشان دادن قدرت قلم خود مضامینی را به کار گرفته باشد. او مصلحی نیک‌اندیش است که دردهای جامعه و بویژه مشکلات رفتاری حاکمان روزگار خود را به خوبی دریافته و برای درمان آن­ها از هنر سخنوری خویش بهره گرفته است. بدیهی است که ابزار مورد استفادة شیخ زبان است؛ ولی هنر مضاعف او در شگرده...

«فن هجا» از فنون شعری است که به طور خودانگیخته یا غیرخودانگیخته، برای آرامش آشفتگی های درونی شاعر همراه با رنجش مهجوّ از وجود وی برمی خیزد. بدون شک در شکل گیری این نوع از شعر، عامل یا عواملی دخالت دارد، همان گونه که در جهت گیری شاعران به سوی نوع معیّنی از شعر، انگیزه ها یا عللی دخیل است. این مقاله تلاش دارد این عوامل را در دو دستة بیرونی و درونی بررسی نماید. در قسمت نخست به بررسی ریشه های هجوگرا...

انقلاب هایی که در سال (2011) علیه دیکتاتوری و خودکامگی حاکمان عرب منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از تونس آغاز شد و در زمان کوتاهی اکثر کشورهای عربی را درنوردید، در نهایت نتایج متفاوتی را دربر داشت و قدرت های بزرگ و سایر کشورهای منطقه در این نا آرامی ها به دنبال تحقق منافع ملی خود بودند و هستند و سعی دارند نتایج این انقلاب ها و رژیم های جایگزین در جهت خواست های آنها پیشروی داشته باشند. در این میا...

شعر جاهلی، ادبیات پرباری است که، جامعه ی آن زمان، اعتماد کاملی به آن داشت. شعرا تمام توانایی های بیانی و ادبی خویش را در برجسته کردن آثارشان، آشکار نموده و از هیچ منهج شعری فرو گذار نمی کردند. آن ها تلاش داشتند، آثارشان را نمونه ای عالی از کلام و ادب قرار دهند. شعر مخضرم همان شعری است که سراینده ی آن، هر دو زمان جاهلی و اسلام را درک نموده و مطابق شرایط خاص هر دوره، زندگی را سپری کرده است. شعر...

ازآنجایی‌که وقف نوعی سرمایه‌گذاری برای برطرف نمودن نیازهای مادی و معنوی مردم است ازلحاظ اجتماعی یک‌نهاد کلان اجتماعی محسوب می‌شود لذا مطالعه در این حوزه حائز اهمیت است. با تهاجم  مغولان به ایران در (616 ه ق)، بسیاری از آثار وقفی تخریب شد. بعد از دوران گذار اولیه، بهبود شرایط اجتماعی و گرایش حاکمان مغول به اسلام، اهتمام به نهاد وقف از سوی حاکمان و مردم بیش از پیش فزونی یافت. این پژوهش با هدف شنا...

این پژوهش درباره جغرافیای تاریخی قرآن است و در آن بازتاب جغرافیای تاریخی عرب عصر نزول در قرآن بررسی شده است. توجه به احتمالات زیاد مطرح شده توسط صاحبنظران در مورد جغرافیای تاریخی وقوع برخی از وقایع و قصص قرآن و نادیده انگاشته شدن بُعد معهودیت این وقایع برای عرب عصر نزول جهت ترجیح اقوال، اهمیت چنین تحقیقی را نمودار می کند. از رهگذر این تحقیق مشخص می شود، برای فهم بستر جغرافیای تاریخی آموزه های قر...

معزالدوله بویهی در سال 334هـ.ق بغداد را تصرف کرد و اندکی بعد خلیفه عباسی المستکفی را عزل کرد. دوره آل‌بویه با توجه به قدرت آن حکومت و نیز عدم تعصب مذهبی ناشی از عدم پایبندی آنها به آیین رسمی، دوره‌ای درخشان و محیطی آرام برای صاحبان آرا و افکار و مذاهب مختلف فراهم آورد تا به بیان اندیشه‌های خود بپردازند. در این دوره متکلمین بزرگی از سه مکتب کلامی اشعری، معتزله و شیعی در بغداد و سایر قلمرو آل بوی...

  جامعه در یک تقسیم‌بندی به دو طبقه سیاسی حاکمان و حکومت‌کنندگان و طبقه غیرسیاسی حکومت شوندگان تقسیم می‌شود. روابط این دو همواره یکی از پرسش‌های پایدار و همیشگی فلسفه سیاسی و علوم سیاسی بوده است. روابط موجود بین مردم و حاکمان موضوع جامعه‌شناسی سیاسی و روابط مطلوب آنان موضوع فلسفه سیاسی بوده است. حتی در مقاطعی از تاریخ که حاکمان اخلاقی به قدرت رسیده‌اند و کوشیده‌اند که این رابطه را بسامان کنند؛...

در مقاله حاضر نمونه‏هایی از ارتباط و همکاری فقیهان با حاکمان جور در قالب پذیرش نقابت و ولایت از جانب آنان مورد بحث قرار گرفته است. به نظر نگارنده این همکاری‏ها برپایه‏های نظری و مبانی فقهی این علما استوار بوده است. از امعان نظر در سخنان و آثار فقهی علمای این دوره، روشن می‏شود که مبنای اصلی همکاری و پذیرش ولایت از حاکمان جائر، اصل ولایت فقیه بوده است.

طنز یکی از انواع ادبی است که نویسنده در آن علل و مظاهر عقب¬ماندگی، معایب، مفاسد، و ناروائی¬های دردناک جامعه را به قصد اصلاح با چاشنی خنده بطور برجسته و اغراق¬آمیز و توام با اشاراتی به وضع معمول زندگی بیان می¬کند. احمد مطر نیز از جمله برجسته¬ترین شاعران معاصر عرب در زمینه طنزسیاسی می¬باشد که با نگرش عمیق و انتقادی به اوضاع سیاسی و اجتماعی حال حاضر کشورها و حکومت¬های عربی و با بهره¬گیری از متون ...