یکی از حوادثی که در منابع تاریخی علمای اسلامی ثبت‌شده و در سال 61هجری قمری در سرزمین کربلا رخ‌داده است واقعه عاشوراست. این حادثه تاریخی نه‌ تنها موردتوجه و علاقه تحقیقی مسلمانان واقع‌شده، بلکه نظر بسیاری از اندیشمندان غیرمسلمان و مستشرقین را نیز به خود جلب کرده است. می‌توان گفت پیش از یک قرن است که برخی از مؤسسات شرق‌شناسی به مباحث اسلامی ازجمله تبیین حادثه عاشورا و عزاداری امام حسین(ع) پرداخته...

در دوره پادشاهی ناصرالدین شاه, مراسم سوگواری سرور شهیدان به گستردگی در تهران برگزار می شد. با توجه به بی سوادی عمومی و کاستی های نظام آموزش مکتب خانه ای, برگزاری این مراسم, فرصت مغتنمی در اختیار دانشوران دینی قرار می داد تا به آموزش عمومی معارف دینی اقدام نمایند. در این مقاله, تعداد, نحوه برگزاری و میزان استقبال مردم از آن مجالس مورد بررسی قرار گرفته و ضمن معرفی برخی از وعاظ مشهور, به نقش ملاآق...

در دوره قاجاریه، ساختار کلی شهر ایرانی در صورت گذشته خود باقی ماند. ساختاری که با محورهای اصلی مابین دروازه­ها و مرکز شهر و عناصر و فضاهای شهری پیرامون آنها تعریف می شد، صورتی برجای مانده از مکتب اصفهان در شهرسازی. اما مشخصه دوران قاجاریان، رشد نفوذ مذهب شیعه بود که پیدایش ساختار دیگری را در شهر ایرانی این دوره سبب شد؛ ساختاری متشکل از مکان­ها (به ویژه تکیه­ها) و مسیرهای میان آنها که مکان برگزا...

از آن زمان که تحقیق هیرشی و استارک به شکلی شگفت انگیز از یافتن اثرات دین (یعنی، ترس از «آتش دوزخ») بر پدیده بزهکاری ناکام ماند، تحقیقات بعدی از رابطه ای معکوس میان دینداری و اشکال مختلف کجروی، بزهکاری و جرم پرده برداشتند، امّا پیچیدگی این ارتباط و شرایط تحقق اثرات دین همچنان مورد بحث بوده و هست. البته در این میان تعداد اندکی از محققان به این نتیجه رسیده اند که تأثیر دین، تصادفی نیست، اما در عین ...

مشارکت دینی مهم ترین رکن تشکیل دهنده سرمایه ی اجتماعی و یکی از مفاهیم کلیدی جامعه شناسی دین است. مشارکت دینی در کشور ایران که اکثریت مسلمان و شیعه هستند امری بسیار مطلوب و ارزشمند می باشد و آیه های قرآن بر آن تأکید فراوان دارد. ولی با وجود سفارش های زیاد دین مبین اسلام در دهه های اخیر تحقیق های انجام شده درکشور و احساس های عمومی افراد جامعه نشانگر آن است که مشارکت دینی مردم ایران در مقایسه با ا...

طرح مسأله: هنجارها قواعد رفتارند وهر کنشی که با هنجارهای پذیرفته شده یک جامعه همنوایی نداشته و آن را نقض نماید نابهنجار تلقی می شود. هدف این تحقیق، بررسی جامعه شناختی نابهنجاری های اجتماعی جوانان و رویکرد محوری آن، رویکرد بی سازمانی اجتماعی است. به منظور تبیین کامل تر موضوع از نظریه های آنومی، فشار، نظریه خرده فرهنگی، کنترل، همنشینی افتراقی، و نظریه کنترل قدرت نیز استفاده شده است. روش: نوع تحقی...

مطالعه امر دینی در ایران از جمله حوزه های جامعه شناسی است که نیاز به توجه ویژه ای دارد. از یک سو، نقش تعیین کننده دین در کلیه شئونات فردی و اجتماعی ایرانیان در طول تاریخ و از سوی دیگر، استقرار نظام اسلامی در سال 1357 اهمیت موضوع تحولات در عرصه دینی را به خوبی نشان می دهد. این مقاله با بررسی برخی از بازنمودها و آیین های مذهبی و نیز چند نمونه از رفتارهای روزمره ای که قرار است ارزش ها و هنجارهای م...

معنویت در جهان امروز، به چالشی در تعلق به دین و یا ضدیت با دین تبدیل شده است. انسان مدرن و پسامدرن با نگاهی به تاریخ و آینده، بین اشتیاق به معنویت و ترس و دل زدگی از دین و معنویت در تردید است. در این میان، برخی محتواهای ضددین، راکد، رادیکال و خشونت­گرا نیز به این تردید دامن زده­اند. از سوی دیگر، روش های کسب معنویت از طرق غیردینی نیز غالباً بدون عمق و توأم با رکود و محدودیت هستند؛ لذا آینده­ی جها...

مطالعة امر دینی در ایران از جمله حوزه های جامعه شناسی است که نیاز به توجه ویژه ای دارد. از یک سو، نقش تعیین کنندة دین در کلیة شئونات فردی و اجتماعی ایرانیان در طول تاریخ و از سوی دیگر، استقرار نظام اسلامی در سال 1357 اهمیت موضوع تحولات در عرصة دینی را به خوبی نشان می دهد. این مقاله با بررسی برخی از بازنمودها و آیین های مذهبی و نیز چند نمونه از رفتارهای روزمره ای که قرار است ارزش ها و هنجار...

در میان انواع برنامه‌های دینی تولیدشده در گروه معارف سیمای جمهوری اسلامی ایران، برنامه‌های گفت‌وگومحور دینی با بیشترین فراوانی از جمله برنامه‌های شاخص رسانة ملی محسوب می‌شوند. با این‌حال، نتایج نظرسنجی‌های اخیر چه داخل سازمان صداوسیما و چه در مؤسسه‌های پژوهشی فعال در خارج از صداوسیما نشان می‌دهد این برنامه‌ها منتخب بخش وسیعی از مخاطبان گروه سنی جوانان نیستند. براین‌اساس، در پژوهش حاضر با انتخاب...