شاهنامه به عنوان شاهکار بزرگ ادبی و سند هویّت ملّی به محض انتشار، به رغم موانع و مشکلات، در زندگی مردم راه یافته است. پس از آن، مردم در هر دوره ای متناسب با امکانات و شیوه های زندگی، شکل و قالب خاص برای تداوم شاهنامه برگزیده اند از جمله نقالی و شاهنامه خوانی. این شکل مشهور و کهن با همه ارزشمندی اش، در عصر ما آهسته آهسته جایش را به قالب های دراماتی نوین بخشیده است. بیان هنری و جنبه های دراماتیک شا...

بسیاری از نویسندگان اروپایی در سده های اخیر به بازنویسی اسطوره ها پرداخته اند. مبانی نظری اسطوره شناسی در انسان شناسی، دیرینه شناسی، ادبیات و هنر در سد? بیستم، از اهمیت بیشتری برخوردار شد بویژه، بازخوانی اسطوره در نظریات مختلف، آغازی دوباره یافت. در این مقاله، نظریه های متفاوت در باب اسطوره معرفی شده، از جمله نظرات یونگ که به عنوان مبنای نظری تحلیل ما از نمایشنام? چهر? اُرفه نوشت? اُلیویه پی، نما...

احمد شاملو از معدود شاعرانی است که قابلیت های نمایشی را در اشعار خود به نمایش گذاشته است. مطالعه ی نقاط اشتراک دو حوزه ی نمایش و شعر در شناخت عناصر نمایشی موجود در آثار احمد شاملو کمک شایانی می کند. اکثر اشعار شاملو در قالب سپید سروده شده اند و «شعر سپید» قالب مورد علاقه ی سرایندگان «شعر نمایشی» همچون شکسپیر می باشد. به طور کلی وجود «گفت وشنود»، «تک گویی»، «دستور صحنه»، «روایت»، «اِفِکت نمایشی»...

در این پایان نامه، نمایشنامه های دو نمایشنامه نویس زن معاصر ایران، نغمه ثمینی و چیستا یثربی بررسی می شود. فصل اول، به بررسی نمایشنامه های نغمه ثمینی که بر اساس نقد اسطوره ای-کهن نمونه ای مورد تحلیل قرار گرفته اند، اختصاص داده شده است. در ابتدا بسترهای تاریخی سه نمایشنامه ی رازها و دروغها، خواب در فنجان خالی و شکلک، مورد بررسی قرار می گیرند. سپس کهن نمونه ها و حماسه ی گیلگمش در نمایشنامه ی تلخ ب...

در پژوهش حاضر، نمایشنامه های جنگ ایران و عراق که در بازه سال های 1376-1368 به نگارش درآمده اند، مورد بررسی جامعه شناسانه قرار گرفته اند. چارچوب نظری بررسی جامعه شناسانه بر اساس نظریات ناتالی هینیک بنا نهاده شده است. طبق این چارچوب نظری، نمایشنامه های جنگ در چهار بخش دریافت، میانجی گری، تولید و آثار بررسی می شوند. در بخش دریافت، به بحث جذابیت و ارتباط با مخاطب؛ در میانجی گری به نقد، نشر، واژه سا...

امروزه‌ ادبیّات ارتباط تنگاتنگی با علوم مختلف ازجمله روان‌شناسی دارد و نقش روان‌شناسی در آن از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است‌که یکی از آن‌ها شخصیّت‌ و شخصیّت‌پردازی است.شخصیّت‌پردازی از عناصر بسیار پراهمیت‌ هر اثر ادبی به ‌خصوص نمایشنامه‌ است؛ چراکه نویسنده با قدرت و توانایی خود، شخصیّت‌های اثرش را درنظر خواننده کاملاً واقعی جلوه می‌دهد. این جستار برآن است‌ تا با روش تحلیل محتوا، به شخصیّت‌پردازی در ی...

روایت شناسی که یکی از نظریه های پرکاربرد در پژوهش های ادبی معاصر به شمار می رود با نمایشنامه به عنوان یکی از ژانرهای سه گانه ی ارسطویی ادبیّات پیوند نزدیکی دارد و از میان متون ادبی کلاسیک، ظرفیّت نمایشی قابل ملاحظه ی لیلی و مجنون، باعث جلب نظر نمایشنامه نویسان شده است. این پژوهش به تحلیل و تطبیق روایت در دو نمایشنامه ی لیلی و مجنون پری صابری در ادبیّات فارسی و مجنون لیلی احمد شوقی در ادبیّات عربی م...

بینامتنیت اصطلاحی رایج در نظریه‌های ادبی و زبان‌شناسی است که بیش‌تر در آرای ساختارگرایان و پساساختارگرایان دیده می‌شود. در این مقاله کوشیده‌ایم ضمن نیم‌نگاهی به دیدگا‌ه‌های مختلف نظریه‌پردازان بینامتنیت، به تشریح و توضیح ترامتنیت ژنتی بپردازیم و پس از آن با بکارگیری بخش بیش‌متنیت این دیدگاه، مشابهت‌های داستانی منظومه «لیلی و مجنون» و نمایشنامه «سیرانو دوبرژراک» را ارائه دهیم. بینامتنیت مبتنی بر...