هر چند تاکنون کتب و مقالات بسیاری درباره سبک هندی و دوره بازگشت به تحریر در آمده است، هنوز این دو دوره در بسیاری از زمینه ها و ابعاد، ناشناخته اند و میزان آثار مربوط به این دو دوره، با دیگر سبک ها و ادوار شعر فارسی قابل مقایسه نیست. در این پژوهش برآنیم تا با بازکاوی دقیق و عمیق سبک هندی و دوره بازگشت، علل و عوامل تحول شعر از سبک هندی به دوره بازگشت را به شیوه ای علمی، تبیین و روشن کنیم. به هم...

آمیختگی و ارتباط فرهنگی دو تمدّن باستانی ایران و هند ، نکته ای غیر قابل انکار است. از جمله نکات بسیار مهم و قابل تأمّل ، بررسی تطبیقی عرفان ایرانی با مکتب ها و ادیان عرفانی و فلسفی هند است . مسلماً هدف ما در این مقاله این نیست که ریشۀ عرفان ایرانی را در آداب و آیین های هندی بجوییم ، بلکه مقصود این است که با روشی علمی و مستند، تشابهات بین عرفان ایرانی و آداب و آیین های موجود در مکاتب و ادیان هند را...

بشر زمانی که خواست آنچه را می­ اندیشد نقش کند، قدم به دنیای نگارش گذاشت. انسان،  از دیرباز،  برای انتقال مفاهیم و نوشتن از مرکب استفاده می­کرد. از این رو،  در تهیۀ اجزای مرکب­ ها و چگونگی ترکیب آنها با هم،  دقت و تلاش ویژه­ ای داشته است. اما، متأسفانه پژوهش­های صورت گرفته در این زمینه هنوز به ­درستی راهگشای کشف فنون ساخت مرکب­ های پیشین نیست و مشاهده شده که بسیاری از آثار قدیمی دچار آسیب شده ان...

این پژوهش ایزدان آتش در دو دین هندی و ایرانی بررسی کرده و با مقایسه خویشکاری های این مجموعه ایزدان، ایزد اولیه هندوایرانی را که این دو ملت پیش از جدایی در دوران هدوایرانی نیایش می کردند، بازسازی می کند. ایزد آتش در دوران هندی اگنی است که با استناد به متون ودایی مورد بررسی قرار گرفت. در دوره ایرانی نیز اردیبهشت امشاسپند موکل بر آتش بوده و گروهی از ایزدان شامل آذر ایزد، بهرام، سروش، نریوسنگ و رپی...

حمزه نامه ، شرح ماجراهای خیال انگیز امیر حمزه صاحبقران ، یکی از آثار مشهور ادب فارسی و فرهنگ اسلامی و جزء اولین قصه های عامیانه ای می باشد که به صورت نقالی اجرا می شده است. این کتاب در قرن پانزدهم میلادی به دستور اکبر شاه در هند توسط تعداد بسیاری از هنرمندان ایرانی و هندی به صورت کتابی مصور در آمد. در این کتاب موجودات خیالی بسیاری به چشم می خورد که شامل انواع دیو،اژدها،غول و پری ـ دیو زادگان می...

کتاب بهار دانش اثر عنایت­الله کنبوه لاهوری (درگذشته 1028یا 1088)از آثار ادبیات فارسی در هند و ازجمله پرخواننده­ترین متون ادبی است که بیش از سیصد نسخة خطی و چندین شرح و فرهنگ از آن در دست است. کمتر کتابی تا این اندازه نسخة خطی دارد. این کتاب مهم تاکنون در ایران به شیوة منقّح تصحیح انتقادی نشده است. بهاردانش سرمشق نویسندگی منشیان و کتاب درسی مکتب­خانه­ها و فارسی آموزان هندی بوده و معرف سبک داستان­...

نجوم ایرانی همراه با نجوم دوره اسلامی از سد? 14م به بعد به طور گسترده وارد هند شد. ابتدا در دوره فیروز شاه تغلق اسطرلاب وارد هند شد و یک اثر سانسکریت با نام یانترا راجا در 1370م توسط ماهندرا سوری تألیف شد. در همان دوره چند اثر سانسکریت در نجوم (یا احکام نجوم) به فارسی ترجمه شد. اسطرلاب به تدریج در هند متداول شد و پادمنابها دومین اثر سانسکریت درباره اسطرلاب را در 1423ق نوشت. در دوران سلطنت دهلی ...

موضوع مقالة حاضر، بررسیچرایی گاوسر بودن گرز فریدون است. ازآنجاکه این سلاح در روایات حماسی ما نقش پررنگیدارد و پس از فریدون در دست بیشتر پهلوانان دیده می شود، پاسخ برای یافتن منشأ اینسلاح گاوسار مهمّ می نماید. برای رسیدن به این هدف، ابتدا توضیح مختصری دربارة گرزو انواع آن به عنوان ابزاری جنگی در متون دوره های مختلف فرهنگ ایرانی و نیزنمونه هایی از دیگر فرهنگ های هندواروپایی داده شده است. سپس شواهد...