بندکشی تزیینی در فاصله دو سر آجرها عموماً با ملاط گچ و قالب؛ جهت نقش­اندازی بر روی آن از حدود قرن چهارم هجری انجام شده و به توپی­های ته آجری، توپی­های بند آجری، کوربند، بندکشی تراشیده در بندهای افقی، سوراخ گیری­های تزیینی و نقوش مهری شناخته می­شود. رباط شرف، یکی از بناهای شاخص دوره سلجوقی از لحاظ تزیینات آجری چنان است که از آن به موزه آجرکاری ایران یاد می­شود. هدف تحقیق، تحلیل تنوع تزیینات گچی ...

در این مقاله قصد آن داریم تا نشان دهیم که سازه های قومی در روسیه، به صورت خاص تاتارستان (دوقومی بودن) و داغستان (چند قومی بودن) اهمیت کاملا متفاوتی به هویت قومی در این دو جمهوری می دهند. نقش اسلام در جامعه نیز با این زمینه قومی شکل می گیرد که یا تمایز قومی را تحکیم می کند ( تاتارستان) و یا حتی ممکن است منجر به تعصب های افراطی شود (داغستان). این مقاله این سؤال را مطرح می کند که چگونه هویت های قو...

جامعه ایران، موزائیک کنارهم چیده شده اقوام است و از دیرباز اقوام مختلفی را به خود دیده است به گونه ای که گاه ایران را کشوری چندقومی معرفی می نمودند. کرد، لر، ترک، بلوچ، فارس ، ... نمونه هایی از این تعدد قومی در ایران است که هر کدام با پشتوانه نظامی متشکل از ایل خود علم قدرت برافراشته و این امر تفکرات رضاشاه را برای داشتن قدرتی متمرکز برنمی تابید و به اقداماتی گسترده جهت حذف رقبا و سیطره تمام بر...

حاصل تمهیدات شگرف هنرمندانی چون کمال‌الدین بهزاد در عرصۀ نگارگری اواخر سدۀ نهم همبستگی آن با معماری بود. به تصویر درآمدن فضاهای معماری و نقوش تزیینی آن در نگاره‌ها در بناهای عظیم و باشکوه اطراف هنرمندان ریشه داشت.. تزیینات فراوان سطح بنا که بر حس وحدت و اثربخشی آن می‌افزود حتی بر لباس پیکره‌ها نیز نقش بست. بدین ترتیب، اگرچه حضور فضای معماری در تصویر اکثراً به‌جهت ضرورت داستان به تصویر کشیده شده ...

در کشور کهن سال ایران، به رغم پاره­ای تغییر و تحولات در طول تاریخ، همواره گروه­های متفاوتی زندگی کرده­اند که در چارچوب جغرافیایی آن، خود را ایرانی نامیده­اند. بکار بردن لفظ آریایی برای این مردم از سوی داریوش هخامنشی، قبایل امپراتوری را از دیگر قبایل متمایز ساخت، اما، توفیق حکومت هخامنشی در ایجاد واحد سیاسی یگانه متمرکز در تمامی سطوح اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، نمی­توانست پدید آورندۀ هویتی فراگیر ب...

زنانگی مفهومی است که هر دو بعد جنسی و جنسیتی را شامل می­شود و متأثر از فرهنگ قرار دارد. عضویت در گروه قومی نیز به مثابۀ یک عامل فرهنگی بر شکل گیری زنانگی مؤثر است. در این پژوهش با استفاده از روش­های کیفی مصاحبه، داستان زندگی، تحلیل محتوا و شناسایی طبقه های متعارف، شاخص­های زنانگی و گونه شناسی آن بین زنان متأهل 22-19 ساله در سه گروه قومی مشخص شد؛ در این پژوهش اقوام آذری و کُردی و مازندرانی و موضو...

هدف مقاله حاضر، شناسایی ابعاد پتانسیل خشونت قومی وعوامل اجتماعی مرتبط با آن در استان آذربایجان غربی می باشد. در پژوهش حاضرعمدتاازتئوری های منزا و بروکز، بارت، ویمر، آکلائف استفاده شده است. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی بوده که به روش نمونه گیری خوشه ای و به وسیله پرسشنامه محقق ساخته بر روی384 نفر از شهروندان استان آذربایجان غربی در سال1398 انجام گردید. به منظور آزمون فرضیه ‌های پژوهش از ضریب...

جایگاه ویژه منبر به عنوان نمادی فرهنگی از هنراسلامی، در برگزاری خطبه، ضرورت پژوهشی ژرف را ایجاب می کند. بخش عمده ای از تحقیقات انجام شده در باب منبرها، پیرامون تاریخ ساخت آن است و بخش کوتاه تری به ویژگی های زیبایی شناختی و نوع مصالح به کار رفته در آن پرداخته اند. در این میان، نیاز به بررسی نقوش اسلامی به کار رفته در منبرها، که مهم ترین پیام تصویری را به مخاطب القا می کند، خود را آشکار می سازد. ...

در این پژوهش که به روش تطبیقی انجام شده و گرد آوری اطلاعات آن با استفاده از منابع مکتوب چاپی و الکترونیک صورت گرفته است، تلاش شده تا علاوه بر مطالعه ی نقوش جانوری آثار فلزی لرستان و سکایی در هزاره ی اول پیش از میلاد، ریشه ها و خاستگاه هنر فلزکاری این اقوام و عوامل تأثیرگذار بر آن و نیز شباهت ها و تفاوت های نقوش جانوری در آثار فلزی لرستان و سکایی مورد بررسی و شناسایی قرار گیرند. این مطالعه متک...

مزارها متناسب با فرهنگ و تفکرات انسانی‌ در هر منطقه‌‌ای شکل می‌گیرند. بر مزارها از نقوش مختلف انسانی، گیاهی، حیوانی گرفته تا نقوش هندسی، اسلیمی و غیره ترسیم می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مردم‌شناختی نقوش گیاهیِ مزارهای آرامگاه میرزا کوچک در محلّه‌ی سلیمان‌داراب رشت انجام شده است. با تغییر و تحولِ مزارها در گذر زمان، بخشی از فرهنگ مردم دچار دگرگونی و حتی گاهی منسوخ می‌شود؛ از این رو، پژوهش ...