سفال یکی از قدیمی ترین یادگارهای فرهنگی و از جمله مدارک موجود برای اثبات غنای فرهنگی و هنری هر تمدنی می باشد. با توجه به اهمیت این هنر و سابقه تاریخی و فرهنگی آن در ایران و قدمتی که به اندازه ی تاریخ ایران دارد، نیازمند شناخت و توجه بیشتری است. دوره ی سلجوقی در ادوار اسلامی، اوج کمال و پیشرفت هنر سفالگری محسوب می شود و ظروف سفالی این دوره با توجه به فرهنگ و اعتقادات مذهبی، اجتماعی، سیاسی و عوا...

با مطالعه نقوش به جای مانده از آثار هنری هزاره های پیش از تاریخ علاوه بر مشاهده ی باورهای فرهنگی مشابه، سنت های هنری و الگوهای مشترکی را در خلق آثار هنری مناطق مختلف این سرزمین پهناور خواهیم یافت. گستره ی عظیمی از این نقوش بر تن پیکره های سفالینی نقش بسته است که همچون مدارکی مکتوب، شیوه ی معیشتی و آئین های سنتی پیشینیان ما را معلوم می دارد. برای مطالعه ی این منابع تصویری نخستین خاستگاه های سفال...

آب در ایران باستان بسیار ارجمند بوده است. برای پاسداری و محافظت از آب، چند ایزد وجود داشته که آناهیتا محبوب‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌آمد. محبوبیت و جایگاه آناهیتا را با بررسی در آثار هنری ایران باستان می‌توان مشاهده کرد. بی‌تردید، وجود و استمرار باورهای اساطیری و مذهبی برآمده از دل فرهنگ و تاریخ ایرانی، مهم‌ترین عامل حضور همیشگی آناهیتاست. بنابراین، نقش آناهیتا نه‌تنها به‌‌منزلۀ عنصری تجسمی در هنر...

فلسفه ی کنش متقابل سنت و تجدد و بازتاب آن در عرصه های اجتماعی، فرهنگی و هنری همواره زمینه هایی را برای حضور هنر گذشته در هنر معاصر ایران فراهم کرده است. گستردگی، پیچیدگی و اهمیت موضوع به گونه ای است که تنها در یک پژوهش نمی توان به تمام ابعاد این موضوع پرداخت. به همین دلیل در این پژوهش با استفاده از روش نشانه شناسی و بر اساس نظریات سوسور و بارت، به بررسی مفاهیم عناصر تصویری مسجد شیخ لطف الله به ...

از جمله عواملی که در تحولات تزیینات به خصوص در بخش معماری موثر بوده مواد و مصالح است.در این میان گچ به عنوان ماده ای با قابلیت دسترسی آسان و انعطاف پذیری بسیار زیاد نسبت به دیگر مصالح، از امتیازی ویژه برخوردار است.ایرانیان از دیرباز با گچ آشنایی داشته اند و هنر گچبری با پیشینه ای طولانی از آرایه-های مهم تزیینات معماری ایرانی به شمار می رود. استفاده از گچ در ابتدا به عنوان یک ماده ی ساختمانی برا...

پته دوزی، تجلی باورهای اعتقادی و فرهنگی خطه کرمان با حفظ ارزش های هنری و نمادین است. زنان هنرمند کرمانی با مهارت های خود، شال را صحنه جلوه گری نیازها، آرمان ها، آلام و خواسته هایی می سازند که ریشه در اعتقادات ایشان دارد. در حقیقت نقوش و رنگ های پته حکایت از ارتباط این هنر با باورها و فرهنگ مرسوم منطقه دارد؛ که در نهایت امر، به مدد سوزن و ریس به منصه ظهور می رسند. این پژوهش بر مبنای این فرضیه که...

مفهوم سه‌گانه بین نمادها به صورت سه‌گانۀ مقدس، نمونه‌های بسیاری دارد. درخت به عنوان عنصر کلیدی و مهم در بیشتر این سه‌گانه‌ها به چشم می‌آید؛ این درخت سرو به دلیل اهمیت بسیار و تقدسی که در فرهنگ و هنر ایران زمین دارد، نقش محوری را در سه‌گانه ایفا می‌نماید. پژوهش حاضر درواقع پاسخ به این پرسش اصلی: بازخوانی نقش‌مایۀ سرو در کهن الگوی سه‌گانه در ایران است. ازهمین‌رو، مطالعه و تشریح این نقش‌مایه با آو...

نقوش ساسانی از طریق تجارت در کرانه‌های دریای مدیترانه و جنگ‌های صلیبی و همچنین تسلط اعراب مسلمان بر سرزمین‌های مسیحی به فرهنگ اروپا نفوذ کرد و بسیاری از نقشمایه‌های پارچه‌ها، ظروف و گچ‌بری‌ها به مسیحیت انتقال یافت. مسیحیان با توجه به مبانی دینی خود، نقشمایه‌ها را تبدیل به مضامین مذهبی نموده و کتب و نسخ مصور دینی را با آن‌ها آراستند. هنر کتاب‌آرایی مسیحی پیوندی تنگاتنگ با هنر بیزانسی داشت و هنر ...

پژوهش حاضر با عنوان بررسی نشانه ها ی تصویری طلسم ها ی ایران و مخلوقات افسانه ای با رویکردی به تمدن عیلام در منطقه خوزستان در چهار فصل ارائه گردیده است. علت انتخاب این موضوع علاقه شخصی و راز آلود بودن این موضوع می باشد که همیشه از جذابیت خاصی برخوردار بوده است. در فصل اول به مقدمه و طرح پژوهش پرداخته شده است. در فصل دوم به تعاریف و مفاهیم و موقعیت تاریخی و جغرافیایی تمدن عیلام و باور ها و اعت...