ویژگی‌های تاریخ‌نگاری احسان طبری عبارت است از: تاریخ‌نگاری از پایین (بررسی تاریخ خلق یا تودة مردم)؛ ساختاری نگریستن به پدیده‌ها و رویدادها؛ ریشه‌یابی و بررسی زنجیره‌ای حوادث برای درک تحولات زمان حال (طبری دغدغة حال و آینده دارد)؛ توجه به رخ‌دادهای دیگر مناطق جهان و دیگر دوره‌های تاریخی برای فهم بهتر حادثه و رویداد مورد نظر خود؛ استنتاج قاعده و قانون از پدیده‌های تاریخی؛ اعتقاد به پیش‌بینی و تکر...

یوسف آقچورا (1876ـ1935م/ 1293ـ1353ق) از مهم‌ترین چهره‌های فکری‌ ـ‌ سیاسی در تاریخ معاصر ترکیه است که نقش اثرگذاری در تکوین و گسترش ملی‌گرایی ترک و ایدۀ پان‌ترکیسم نزد عثمانیان ایفا کرد و به یکی از معماران فرهنگیِ جمهوری ترکیه بدل شد. پژوهش حاضر ضمن بررسی بنیان‌های آرای آقچورا دربارۀ ترک‌گرایی، به اهمیت مضامین و مفاهیم ناسیونالیستی و مارکسیستی در این چارچوب پرداخته است. بر این اساس ترک‌گرایی به م...

  کودتای مارکسیستی هفت ثور 1357ش در افغانستان، منشأ تحولات ادبی این کشور طی دهه‌های اخیر بوده است. این کودتا که با مقاومت شدید مردمی، ورود ارتش سرخ و آغاز جنگ در افغانستان همراه بود، زمینه مهاجرت مردم، نویسندگان و شاعران افغانستان را به سایر نقاط جهان، بویژه کشورهای همجوار فراهم ساخت. در این میان، ایران نیز به دلیل قرابتهای فرهنگی، زبانی و مذهبی، پذیرای گروه کثیری از شاعران مهاجر افغانستان بود ...

چکیده ادبیات معاصر با ظهور نظریه های مختلف و نویسندگان جدید روبرو است. از جمله ی این نظریه ها جامعه شناسی ادبیات است که از نظریه های میان رشته ای محسوب می شود و به نوعی به بررسی جامعه شناختی – تاریخی در خصوص آثار ادبی می پردازد. در این پژوهش چهار اثر از آثار برجسته و پرفروش چهارده سال اخیر از چهار تن از نویسندگان زن(فتانه حاج سید جوادی، زویا پیرزاد، نازی صفوی، منیرو روانی پور) مورد بررسی ق...

متحول شدن صنعت نشر به ویژه در زمان حاضر شیوه های گوناگونی از نوشتن را با خود همراه کرده است که یکی از این شیوه ها «نقد تخصصی کتاب» است. نقد تخصصی کتاب، هنری است که اصول و معیارهای خاص خود را دارد. نقد تخصصی کتاب نه بازگویی مختصر محتواست و نه سلاخی نظرات نویسنده. برای پرهیز از این اشتباهات متداول، هیئت تحریریۀ یکی از نشریات بین المللی در حوزۀ نقد کتاب در نوشتۀ پیش رو معیارها و ملاک های نقد تخصصی...

مکتب تطبیقی اروپای شرقی از دهۀ ششم قرن بیستم و تحت تأثیر فلسفۀ مارکسیستی به وجود آمد که از نظر شیوۀ تطبیق، زیرساخت جامعه، یعنی زمینه­های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن را موجب پیدایش روساخت فرهنگی جوامع و ادبیّات و هنر می­دانست. پژوهش حاضر با اهتمام به چنین نظریه­ای تعهّد اجتماعی دو شاعر ایرانی و عراقی، محمد مهدی جواهری و محمد فرّخی یزدی می­پردازد که جوامع آنها دارای همسانی­های مشترک اقتصادی، اجتماعی...

این مقاله از جریان فکری ساختارگرایی سخن در میان می‌نهد و پس از آن با تعریف ساختارگرایی و شرح گونه‌های آن، از جمله زبان‌شناسانه، انسان‌شناسانه و مارکسیستی، فهم ساختارگرایان از غیرذاتی بودن، ارتباطی بودن و متمایز بودن ساخت‌ها را بررسی می‌کند. ساختارگرایی بینشی خاص نسبت به هویت بود و از این منظر هویت‌ها برساخته‌‌هایی گفتمانی و درون ساخت‌ها ساکن‌اند. این بینش ضد‌ذات‌گرایانۀ ساختارگرایان دربارۀ هویت...

حقوق اجتماعی مجموعه حقها و حمایت هایی است که از طریق آن آسایش، رفاه و بهزیستی به حداکثر و عدم رفاه به حداقل می‌رسد. هدف این حقوق، برخلاف برداشت های مارکسیستی و سوسیالیستی، نه حذف نفس نابرابری؛ بلکه تلاش برای حذف نابرابری غیر عادلانه است. در حالی که در نظام های غربی، دولت طرفدار حقوق اجتماعی مولودی تازه و به تأسی از الگوی حکومت سوسیالیستی و با هدف بازداشتن توده‌ها از توسل به انقلاب سوسیالیستی پد...

پرداختن به زنان و مسائل مربوط به آنها، همواره یکی از مهم‌ترین موضوعاتِ بررسی‌شده در جوامع بشری به‌شمار می‌رود. فرهنگ عامّۀ هر ملّت، به‌ویژه قصّه‌ها و افسانه‌ها، یکی از بهترین بسترهایی است که می‌توان در آن ردّ پایی از باورها، آداب و رسوم و بنیان فکری مردم جوامع کنونی را مشاهده‌کرد و به‌واسطۀ آن می‌توان تفکّرات سنّتی مردسالارانه را در جوامع قدیم نسبت به زنان ریشه‌یابی نمود؛ از این رو، در تحقیق حاضر، نقش...

انقلاب مشروطه از زمان وقوعش تاکنون از منظرهای گوناگون مورد ارزیابی قرار گرفته است. تداوم مناقشه‌های فکری در این بارۀ نشانگر زنده‌بودن اندیشۀ مشروطیت است و از ضرورت استمرار گفتگوهای انتقادی دربارۀ آن حکایت دارد. این مقاله به ارزیابی ایده­های دکتر کاتوزیان دربارۀ انقلاب مشروطه می­پردازد. کاتوزیان به عنوان یک پژوهشگر فعال در حوزۀ مسائل ایران معاصر، در آثار گوناگونش به بحث دربارۀ انقلاب مشروطه پردا...