نظریة وحدت وجود عرفا همواره مورد توجه فیلسوفان اسلامی بوده است. در تبیین فلسفی ارائه‌شدة صدرا از نظریة وحدت وجود عرفا هم از وحدت تشکیکی وجود و هم از وحدت شخصی وجود سخن به میان آمده است. طرح نظریة وحدت شخصی وجود در سه حوزة وجودشناسی، معرفت‌شناسی و الهیاتی مستلزم آثار و لوازمی است که باعث تغییر و دگرگونی در مفاهیم فلسفی می‌شود. به طوری که با طرح این نظریه، فلسفه‌ای که از آن با عنوان فلسفة کهن یاد...

پژوهش حاضر یک تحقیق تخصصی با رویکرد میان‌رشته‌ای از نوع «روان‌کاوی ادبی» است که به تقابل و تبادل ادبیات و روان‌کاوی می‌پردازد و از دید مکاتب روان‌پویایی (Psychodynamics)، روان گردآفرید را بررسی می‌کند. در بخش اول؛ تمامیتِ روان گردآفرید با تأثیر جنسیت زنانه‌اش، طبق نظریة عقدة اختگی فروید روان‌کاوی می‌شود. در بخش دوم؛ پارة نرینة روان گردآفرید طبق نظریة آرکی‌تایپ آنیموس یونگ واکاوی می‌گردد؛ و در بخ...

تصویب و تخطئه جزء یکی از احکام و لوازم اجتهاد می‌باشد. از نظر امامیه، امکان تخطئه در اجتهاد وجود دارد، به این دلیل که در واقع، حکم شارع وجود دارد، اما ممکن است مجتهد به حکم واقع نرسد. از نظر اهل تصویب، حکم تمام موضوعات وجود ندارد و در این موارد، امر تشریع به مجتهد واگذار شده‌است. آنچه مجتهد می‌گوید، حکم شارع است و به همین سبب، همیشه مجتهد، مصیب می‌باشد. نظریة تصویب ارتباط نزدیکی با بحث قرائت‌ها...

با طرح نظریة «پایان تاریخِ» فرانسیس فوکویاما، متفکر ژاپنی‌الاصل آمریکایی، بار دیگر مباحث مربوط به فلسفة سیاسی تاریخ زنده شد؛ وی مدعی گردید لیبرال‌دموکراسی مکتب و نظام سیاسی پایان تاریخ است. فوکویاما، بر بنیاد نظریة هگل و با توجه به تفسیر الکساندر کوژو، لیبرال‌دموکراسی را نقطة پایان تکامل ایدئولوژیک بشر، آخرین شکل حکومت بشری و پایان تاریخ معرفی کرد. از سوی دیگر، شیعة اثنی‌عشری نیز نظریة خاص خود ر...

چکیده به نظر می رسد اگر موجبیت گرایی درست باشد، یعنی اگر هر رخدادی معلول رخدادهای پیشین خود باشد، آنچه یک عامل انسانی انجام می دهد، معلول رخدادهایی است که بسیاری از آنها، پیش از تولد عامل رخ داده اند؛ به این ترتیب هیچ عاملی در آنچه انجام می دهد، مسئولیت اخلاقی ندارد. از سوی دیگر، اگر ناموجبیت گرایی درست باشد، یعنی برخی از رخدادها تصادفاً رخ دهند، باز هم مسئولیتی متوجه هیچ عاملی نیست. رودریک چیز...

آموزة منطق گرایی عبارت است از فروکاستن مفاهیم و قضایای ریاضی به مفاهیم و قضایای منطقی. این آموزه که یکی از مکاتب مهم فلسفة ریاضی است، را نخستین بار برنارد بولتزانو صورت بندی کرد و سپس گوتلپ فرگه سعی کرد با ارائة نسخة جدیدی از منطق آن را ادامه دهد. درنهایت این آموزه را به صورت پروژه ای، برتراند راسل و آلفرد نورث وایتهد عملی کردند. در این مقاله نخست تلاش خواهم کرد چگونگی تحول و تکوین این پروژه را...

این مقاله درصدد است به مطالعة جایگاه و اهمیت نظریة عمومی نظام‌ها در ادارة امور و عملیات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی بپردازد. بر این اساس ضمن مرور و بررسی مفهوم نظام و هدف و ویژگی‌های نظریة عمومی نظام‌ها، به معرفی نظام‌های باز و بسته و ابزارها و کاربردهای نظریة عمومی نظام‌ها پرداخته و سعی در شناساندن اهمیت و نقاط قوت نظریة عمومی نظام‌ها در نگرش کتابداران و مراکز تصمیم‌گیری کتابداری و اطلاع‌ر...

سؤال اصلی این مقاله آن است که آیا نظریة اسکاچپول توانایی تبیین انقلاب ایران را دارد. در پاسخ به این سؤال بخش اول این مقاله به طور تفصیلی به طرح نظریة اسکاچپول می‏پردازد و در بخش دوم توانایی تبیین‏گری نظریه اسکاچپول در مورد انقلاب ایران آزمون شده است. برای این کار از متغیرهای اصلی نظریة اسکاچپول استفاده شده است. این متغیرها عبارتند از: وجود ارزش مازاد، نوع نظام کشاورزی، بعد دیوان سالاری، میز...

مقالة حاضر به نقد و بررسی کتاب نظریة ژانر به‌قلم مهدی زرقانی و محمودرضا قربان صباغ می‌پردازد که انتشارات هرمس برای نخستین‌بار در سال 1395، در 438 صفحه و 1000 نسخه آن را منتشر کرد. کتاب شامل چهار بخش و شانزده فصل است. این کتاب، براساس آن‌چه در مقدمة کتاب آمده است، تدوین و تألیف تاریخی و تحلیلی نظریة ژانر از زمان افلاطون تا عصر حاضر است. کتابی است جامع با ویژگی­های دایرةالمعارفگونه که تلاش می­کند...