قرآن کریم برای پیام رسانی به بشر و رسیدن به هدف اصلی خود که همانا هدایت انسان است، از راهها و ابزارهای گوناگونی بهره جسته است که یکی از این راه ها استفاده از بیان حکایات مختلف پند آموز در این کتاب آسمانی است. بیان ساده و داستانی قصص قرآن باعث شده تا این حکایات در کتب و نسخ بسیاری باز آفرینی شود و همچنین مورد توجه نگارگران مسلمان در دوره های مختلف واقع شود. یکی از قصص زیبای قرآن کریم حکایت آدم(ع...

هدف: پژوهش حاضر، عناصر فهرست نسخه‏های خطی فارسی دوره ی صفوی را مورد بررسی قرار داده است تا بر آن اساس به شناخت سبک و شیوه ی رایج، شاخصه های کتاب‏آرایی و ویژگی‏های کتابت آن دوره دست یابد. روش‏پژوهش: این پژوهش با روش تحلیل کتاب‏شناختی به شیوه ی استنادی (کتابخانه‏ای) و تأکید بر نوع خط نسخه‏های خطی این دوره انجام گرفته است. سیاهه ی وارسی 5 ناحیه ی توصیف قواعد فهرست‏نویسی انگلوامریکن (عنوان و شرح پد...

سابقه و هدف: هر چند که خدمات علمی برجسته ایرانیان در دوران پس از اسلام بر کسی پوشیده نیست، اما به دلیل این که نگارش متون علمی در آن دوران به زبان عربی بوده است، تفکیک سهم ایرانیان و اعراب در رشد و توسعه طب سنتی اسلامی بدون انجام پژوهش های دقیق ممکن نخواهد بود. از همین  رو پژوهش حاضر به بررسی سهم دانشمندان ایرانی در تألیف نسخ خطی عربی در طب اسلامی می پردازد. مواد و روش ها: تحقیق به روش مطالعه کت...

چکیده در این مقاله تلاش می شود با مطالعه تطبیقی تصاویر منقوش بر کاشی های دوره قاجار، به چگونگی تاثیر پذیری آنها از آثار چاپ سنگی پرداخته شود. هدف از انجام این مطالعه، شناسایی یکی از منابع الهام کاشی نگاران دوره قاجار در تولید کاشی های مصور است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که رواج و کثرت نسخ چاپ سنگی از جمله عواملی است که موجب گسترش هنرهای تصویری و رواج واقع گرایی به شیوه اروپایی در نیمه حکومت ق...

نگارگری ایرانی هنری اصیل و والاست که ضمن در برداشتن مفاهیم والای عرفانی ترکیب های چشم-نوازی از عناصر بصری را به مدد قدرت خیال درخود جای داده است. تأثیر مستقیم شعر و ادب فارسی بر نگارگری به عنوان یکی از هنرهای اصیل ایرانی، در تمامی ادوار، به ویژه در اوج درخشش، در عصر صفوی بسیار مشهود است. در این دوره نسخ بیشماری کتابت و مصور گردیده که در زمره نفیس ترین نسخ خطی دنیا قرار گرفته اند. یکی از آثار فا...

چکیده: آسمان از مهمترین تجلیات قداست و در واقع جلوه گاه ساحت اقدس و حوزه ی اقتدار الهی تلقی می شده است. آثار ادبی و هنری و مذهبی اقوام و ملل مختلف، جلوه گاه باورهایی اند که آشکار و نهان از گذشته های دور تا به حال زنده اند. بررسی جایگاه و مفهوم آسمان از مناظر مختلف در ایران، در واقع می تواند به شناخت نقش باورهای مربوط به آن و تأثیر آن در خلق آثار هنری، ادبی، عرفانی و... توسط مردمی که با این با...

چکیده منظومه خداوندنامه از فتحعلی خان صبای کاشانی(1179 -1238 ق)شاعر پارسی گوی اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم است که از شاعران مکتب بازگشت ادبی به شمار می رود. این مثنوی حماسی در شرح حال پیامبر اکرم(ص) و معجزات وی و غزوات امیرالمومنین علی(ع) سروده شده و بالغ بر سی هزار بیت در بحر متقارب مثمّن محذوف و به تقلید از شاهنام? فردوسی است. صبا در منظوم کردن زندگانی پیامبر در این منظومه حماسی- ...

تصحیح متون، بنیادی‌ترین تحقیق ادبی در نظام دانشگاهی مطالعات ادبی است . طالب آملی از شعرای بنام قرن یازدهم است . غزلیات وی حدود سیزده هزار بیت است که بیش از نیمی از سروده‌های او را تشکیل می‌دهد . کلیات دیوان طالب آملی را محمد طاهری شهاب در سال 1346 تصحیح نموده و به چاپ رسانده است اما لازمه‌ی تصحیح، استفاده از همه‌ی منابع و نسخه‌های معتبر موجود است . مسئله اصلی این پژوهش استفاده نکردن از نسخ متعد...

هدف: پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل آماری نسخه‌های خطی پزشکی کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی‌(ره) و عوامل تأثیرگذار در کاهش و افزایش فراهم‌آوری نسخه‌های خطی در آن کتابخانه پرداخته است. روش‌پژوهش: برای اجرای این پژوهش از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شده‌است که جامعه آماری آن 701 عنوان نسخه خطی در موضوع پزشکی از بین 18409 عنو...

سرقت ادبی از دیرباز تا امروز، در متون بلاغی و مباحث نقد ادبی، به انواعی تقسیم شده است و افزون بر آن بحثی دربارۀ تأثیرپذیری شاعران از یکدیگر و توارد به میان آمده است. به نظر می رسد، جز مورد «نسخ و انتحال» که با اطمینان بیشتری می توان ذیل عنوان سرقت ادبی بررسی و طرح کرد، در بقیۀ موارد، چون نمی توان موضوع سرقت را اثبات کرد، باید بیشتر به تأثر و توارد و نقش ضمیر ناخودآگاه توجه داشت. در این مقاله، ا...