ناتورالیسم به نوعی دنباله مکتب رئالیسم محسوب می‌شود و به دلیل نزدیکی بسیار این دو مکتب، تشخیص آثار رئالیستی از ناتورالیستی دشوار می‌گردد. یکی از مشکلات نقد داستان‌های چوبک، به ویژه رمان «سنگ صبور» همین است. برخی آن را اثری رئالیستی و برخی ناتورالیستی می‌دانند. ادبیات معاصر عربی هم از قاعده تجلی چندین مکتب ادبی در بطن رمان‌های‌اش مستثنی نبوده است؛ «زقاق المدق» نجیب محفوظ نیز دا...

إنّ أسطورة طائر العنقاء أو ققنوس من أهمّ الأساطیر الّتی استخدمها الشّعراء المعاصرین فی أشعارهم. ومن أولئک الشّعراء؛ نیما یوشیج رائد الشّعر الحر فی الأدب الفارسی الحدیث، وخلیل حاوی. ونحن نحاول فی هذا المقال أن نجیب على هذا السّؤال: هل الشّاعران نجحا فی توظیف هذه الأسطورة فی قصیدة ققنوس وعصر الجلید وبعد الجلید؟ وبعد دراسة الأسطورة فی القصیدتین المذکورتین سنرى أنّ الشّاعرین وظفا هذه الأسطورة لکی یصوّرا أجواء...

نجیب کیلانی از بزرگ ترین نویسندگان معاصر و از پیشگامان واقع گرایی اسلامی است. این نویسنده مصری آثار متعددی در زمینه رمان، شعر، نقد و ادبیات دینی و پزشکی دارد. رمان اجتماعی- تاریخی «مملکه البلعوطی»، از أخرین آثار او می باشد که به سبک واقع گرایی اسلامی نوشته شده است. این رمان، مربوط به خانواده کیلانی، به ویژه پدربزرگ نجیب (ابراهیم عبداللطیف) است که به دلیل شجاعت و عدالت خواهی، «بلعوطی» نامیده شد....

رمان یکی از انواع ادبی جدید است که در اوایل قرن بیستم، به عنوان یک فن مستقل، جایگاه خود را در ادبیات عربی و فارسی محکم کرد. این گونه ی ادبی در بیان مسائل مربوط به زندگی انسان معاصر از توان بالایی برخوردار است و توجه بسیاری از نویسندگان خوش ذوق را به خود جلب کرده است. یکی از این نویسندگان معاصر عرب "نجیب محفوظ" است که علاوه بر داستان کوتاه در زمینه ی رمان نیز آثار ارزشمندی را به تحریر در آورده ا...

گزینش واژگان و عبارات در داستان و چیدمان آنها در کنار هم، با استفاده از عناصر فنی داستان نویسی و به کارگیری سبک و اسلوبی خاص و به وسیله شخصیت هایی که حوادث داستان توسط آنها به پیش می رود، کاری هدفمند است که اصولا به وسیله نویسندگانی صورت می گیرد که با این عناصر آشنایی کامل داشته باشند. بر این اساس بررسی عناصر فنی داستان، اخیراً مورد توجه بسیاری از ادیبان و نویسندگان قرار گرفته است. با توجه به ای...

چکیده: جامعه شناسی ادبیات، یکی از شیوه های جدید و کار آمد نقد متون ادبی است و امروزه، در تحلیل انواع ادبی نوین، به ویژه رمان معاصر کاربرد فراوان دارد. از آنجا که رمان واقعگراست و از دید نویسنده پیوندی مستقیم میان واقعیت و حقیقت وجود دارد، پس حقیقت فرد و زندگی او را می توان، در قصه ی اجتماع (رمان) یافت. نجیب کیلانی به عنوان ادیب و نویسنده ی مصری و پیشوای ادبیات اسلامی، صاحب رمان های بلند، چندین...

محدوده ی پژوهش در این کار، رمان های زقاق المدق از نجیب محفوظ و همسایه ها از احمد محمود است،آثاری که در مکتب رئالیسم و با رویکردی واقع گرایانه نوشته شده اند. از آن جا که هر دو نویسنده، در دوره ای از زندگی شان به اندیشه های مارکسیستی توجه داشته اند، در این بررسی ها نیز به مکتب رئالیسم سوسیالیستی، نیم نگاهی شده است. تمامی عناصر داستانی، مانند: پیرنگ، شخصیت پردازی، توصیف، درونمایه و ... در دو دسته ...

حمله ویرانگر مغول اگرچه کشتار و ویرانی گسترده ای را در ایران به جای نهاد ولی یکی از پیامدهای مثبت آن پایان عصر نظامیه ها و تفکرات جزمی اندیشانه بود. عصری که هرگونه تفکر عقلگرا و نوآوری را بدعت قلمداد می کردند. و فلاسفه و علمای علوم تجربی در تنگنای اندیشه های متعصبانه گرفتار بودند. عصر سلجوقیان و تفکرات متعصبانه آنها خط بطلان بر تمام روزنه ها و امیدهایی بود که در دوران آل بویه بر روی جامعه ایران...

داستان های جریان سیال ذهن، که در آن ها نویسنده از دیدگاهی مدرنیستی به مقوله ی روایت می نگرد، نمونه های روشن شیوه ی روایتی هستند که در آن به صراحت از نقل داستانی منسجم و انعکاس واقعیتی قطعی و مورد توافق همگان پرهیز می شود.