ما با استفاده از تصاویر بالارو و پایین ­رو ماهواره envisat و بکارگیری فن ­های تداخل سنجی راداری چنددیافراگمی و تداخل­ سنجی راداری معمولی برای زلزله 2003 بم تغییرشکل هم لرزه ­ای را در دو راستای خط دید ماهواره و مسیر آزیموتیبدست آوردیم و سه مولفه اورتوگنال میدان جابجایی را از این اندازه ­گیری ­های ژئودتیک استخراج کردیم. سپس برای بدست آوردن هندسه گسل و توزیع لغزش روی صفحه گسل، این مولفه ­ها را، با...

در نجوم دورة اسلامی، بین الطلوعین نجومی را «صبح صادق» می نامیدند. در احکام اسلامی، رؤیت این پدیده، شاخص شروعِ وقت نماز صبح است. همچنین گزارش هایی دربارة رؤیت پذیر بودن هاله ای کم نور به شکلی کشیده پیش از صبح صادق، که «صبح کاذب» نامیده می شد، [از دورة اسلامی] بر جای مانده است. اخترشناسی جدید علت صبح کاذب را بازتاب نورخورشید از ذرات غبار بین سیاره ای می داند و آن را نور منطقة البروجی می نامد؛ زیرا...

نوشته ای که در اینجا ویرایش و به زبان امروزی شرح شده، رساله ای با عنوان «‎حساب اهل تنجیم» از یک مجموعۀ دست نویس قدیمی است که در کتابخانۀ ملّی کشور بوسنی و هرزگوین نگهداری می شود. در آخر این رساله عباراتی نوشته شده که با استناد به آنها می توان دریافت که اصل کتابی که این رساله بخشی از آن بوده است از آثار ملا علی قوشچی است و زبان اصل اثر‎ نیز فارسی است. این رساله در واقع خلاصه ای از مقالۀ دوم آن کت...

ما با استفاده از تصاویر بالارو و پایین ­رو ماهواره Envisat و بکارگیری فن ­های تداخل سنجی راداری چنددیافراگمی و تداخل­ سنجی راداری معمولی برای زلزله 2003 بم تغییرشکل هم لرزه ­ای را در دو راستای خط دید ماهواره و مسیر آزیموتیبدست آوردیم و سه مولفه اورتوگنال میدان جابجایی را از این اندازه ­گیری ­های ژئودتیک استخراج کردیم. سپس برای بدست آوردن هندسه گسل و توزیع لغزش روی صفحه گسل، این مولفه ­ها را، با...

آآنچه در بارۀ زندگی و دورۀ فعالیت ابوسعید سجزی، ریاضی‌دان و منجم ایرانی و مسلمان سدۀ چهارم هجری، می‌دانیم اطلاعات اندکی است که از گزارش‌های دیگران و بعضی از آثار او به دست می‌آید. برخی از پژوهشگران با توجه به آثار ریاضی سجزی و بعضی از نسخه‌های ریاضی موجود به خط او، تاریخ تولدش را در حدود سال 330ق تخمین زده‌اند. از سجزی آثار متعددی در سه حوزۀ ریاضی، نجوم و احکام نجوم بر جای مانده است. با این که ...

قطب‌الدین شیرازی (634-710ق) چهار کتاب مهم در نجوم نوشته است: نهایة الإدراک فی درایة الأفلاک، به عربی، که نخستین تحریر آن در اواسط شعبان 680ق به پایان رسیده است؛ اختیارات مظفری، به فارسی، که به مظفرالدین ارسلان حاکم قسطمونی در ترکیۀ کنونی تقدیم شده و تاریخ تألیف آن بین سال‌های 680 تا 684ق است؛ التحفة الشاهیة، به عربی، که به وزیر امیرشاه بن تاج‌الدین معتزّ بن طاهر در سیواس تقدیم شده و تاریخ تحریر ...

تحقیق پیشِ رو، به بررسی بازتاب انواع صورتهای فلکی از جمله نقوش دایره البروج بر روی سفالینه های دوران اسلامی ایران از سده های اولیة اسلامی تا اوایل دورة صفوی می ­­پردازد. هدف تحقیق شناسایی و طبقه بندی کلی انواع مختلف نقوش مرتبط با مفاهیم نجومی در این سفالینه ها و مقایسة آنها با نمونه های موجود در یکی از مهمترین کتب تخصصی علم نجوم می باشد. مهمترین پرسشهای تحقیق عبارتند از: 1- انواع صورتهای فلکی که...

علاوه بر  تحولات سیاسی  در عصر  ساسانیان، وضوح پیشرفتهای  خاص علمی و فرهنگی نیز در این روزگار چشمگیر بوده است. اقدامات پادشاهان ساسانی و نقش آنها در ترجمه کتاب یونانی و هندی به زبان  پهلوی،  نگرش ایرانیان را نسبت به  علم ودانش   دچار تحول  کرد.و در این  میان گندی شاپور  به عنوان مرکز بزرگ علمی ودانشگاهی  معتبر از جایگاه والایی برخوردار گشت. بنای این شهر را به عصر شاپور اول  و اوج گسترش  فرهنگی ...

ادبیات هر جامعه چون ریشه در فرهنگ ها و باورهای آن جامعه دارد، آیینه ی تمام نمای اندیشه ها و عقاید وبه بیان دیگر باورهای آن جامعه است.ادبیات فارسی از این قاعده مستثنا نبوده و جای پای این اعتقادها و باورها را به روشنی می توان در آن دید. نجوم ازجمله علومی است که پیوند دیرینه و عمیق با فرهنگ ها وباورهای اجتماعی دارد.شاعران فارسی گوی با برخورداری از اطلاعات نجومی و ستاره شناسی مطابق با زمان خود اقدا...