پند و اندرز در زمره ادبیات تعلیمی قرار دارند و درآثار منظوم و منثور فارسی، به شکل حکایات و داستانها نیز، تجلّی یافته اند تا تاثیر بیشتری بر مخاطبان خود بگذارند.در این پژوهش با روش ساختاری، به بررسی شخصیّت ها و کارکردهای حکایات پند آمیزمتون منثور ادب فارسی تا پایان قرن ششم هجری پرداخته ایم.براساس این پژوهش؛نویسندگان برای انتقال مفهوم پند به مخاطبان خود گرایش به ساده نویسی دارند و از تیپ های متنوّع ...

با نگاهی گذرا بر آثار بزرگان ادب فارسی پیداست که بسیاری از عبارات و تعبیرات و اشارات آنان به اقتباس یا الهام از این کتاب مبین و یا احادیث ائمه معصومین (ع) است. تمکین از ادبیات قرآنی توسط شاعران و نویسندگان عامل مهمی در اعتلا وفخامت بخشیدن به آثار آنان بوده است. اصولاً نمی‌توان در حوزه تاریخ ادبی ایران اثری یافت که متأثر از قرآن و حدیث نباشد. در قرن چهارم که اوج تمدن اسلامی بوده سهم ایرانی‌ها چه...

  تاریخ بیهقی، یکی از متن­های مهم زبان فارسی است که به جز اهمیت­های تاریخی و جغرافیایی و ادبی و اجتماعی، از نظر شیوۀ نویسندگی نیز اهمیتی خاص دارد. نثر بیهقی ـ که دنبالۀ نثر استادش ابونصر مشکان است ـ ویژگی­هایی دارد که از یک سو با نثر دورۀ سامانی مرتبط است و از سوی دیگر، حلقۀ واسطه­ای است که به نثرهای فنّی می­پیوندد. علاوه بر این، ویژگی­هایی در آن هست که آن را از مشابهات خود ممتاز می­سازد. به جز...

در دوره قاجار به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شد تا احوالات افرادی از طبقات مختلف(شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده­های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه‏ها بیان ‏گردد که در مکاتبات رسمی و اداری به دلیل‏ مسائل امنیتی و سری، کم‏تر به آن پرداخته می‏شده است. این دوره در حالی که از منظر تا...

مسألة برتری شعر یا نثر و سخن دربارة هریک، مسألة تازه­ای نیست، بلکه همزمان با پیدایش دانش­های زبانی، یعنی: نحو، بیان و بلاغت مطرح گردید و به عنوان مشکلی حل نشدنی تاکنون باقی مانده است. بطور کلی ادبا و اندیشمندانی که به این موضوع پرداخته­اند به دو دسته تقسیم می­شوند: گروهی طرفدار نظم یا شعرند و گروه دیگر طرفدار نثر. در این میان گروه سومی نیز وجود دارد که دیدگاه منصفانه­ای داشته و تاکید دارند که ا...

هدف پژوهش: این پژوهش با هدف بررسی تذهیب‌های قرآنی عصر تیموری محفوظ در موزه آستان قدس رضوی انجام شده است و ضمن شناسایی آرایه‌های قرآنی همچون: شمسه، دعای افتتاح، سرلوح، صفحات متن (حاشیۀ صفحات)، نشان آیات (جزء، سجده، حزب)، گل‏آیه‌ها، فهرست سوره‏ها و صفحات ختم، به‏نحوۀ صفحه‌آرایی و ساختارشناسی فرم نقوش و رنگ می‌پردازد. از طرفی، مطالعه در این زمینه به‏منظور دستیابی به آرمان والایی ا...

چادرنشینی شیوه ای از زندگی افرادی با اجتماعاتی خاص به نام کوچ نشین است که با جابجایی از مکانی به مکان دیگر به زندگی خود ادامه می دهند ؛ در این میان مسکن که ارتباط انسان با محیط را ممکن می سازد همواره از اهمیت خاصی نزد کوچ نشینان برخوردار بوده است. مسکن این افراد، چادر یا خیمه نامیده می شود که به عنوان سرپناهی موقتی، قابل حمل ونقل و کاملاً کاربردی با قابلیت های متنوع دیگر از قدیم الایام تاکنون مو...

این پژوهش در پی یافتن و بررسی تزئین گرایی در دوره صفویه و اوایل قاجاریه بوده است و ضمن پرداختن به مفهوم عام و کلی تزئین به بررسی شاخه های مختلف نقوش تزئینی و همچنین تحقیق در سابقه این نقوش پرداخته شده است پرداختن به تزئین گرایی در هنر نگارگری ایران مسئله ای است که شاید بتوان آن را یکی از ارکان اصلی هنر ایران بالاخص نقاشی دانست. نقوش مورد استفاده در هنر ایران اگرچه ساده یا بسیار پیچیده باشد ، جر...

هنر تذهیب یکی از هنرهای تزئینیـکاربردی است که زیرمجموعه­ هنر کتاب­آرایی محسوب می­شود. قرآن­آرایی از جمله بسترهای مناسب برای تجلی این هنر است که از اوایل قرون اسلامی با یکدیگر اجین شده­اند. هنر تذهیب را می­توان در کابردهای مختلف قرآن­آرایی از جمله تزئینات صفحات افتتاح، صفحات آغازین جزء­ها و غیره در قالب­های شمسه یا سرلوح مشاهده نمود. در طول زمان، تزئینات سرلوح بیشتر مورد استفاده هنرمندان قرار گر...