استناد به روح قوانین چه از نقطه‌نظر ارزیابی قراردادهای خصوصی و تشخیص درستی یا نادرستی آن‌ها و چه از جهت شناسایی همسویی یا عدم همسویی مصوبات، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های صادره توسط نهادهای قدرت در یک جامعه و چه در مواقع خلأ یا ابهام قانون، از آن‌چنان اهمیتی برخوردار است که می‌توان گفت از پایه‌های دادرسی منصفانه به شمار می‌آید. جای گرفتن واژه «روح قانون» در برخی مقررات قانونی و مکلف ساختن قضات به...

پرسش اساسی این جستار ناظر به این مطلب است که چگونه می‌توان نظریة معناداری نزد ملاصدرا را طراحی کرد. جستار حاضر می‌کوشد تا پس از اشاره به نکات روشی هم‌چون بیان نسبت سمانتیک، متافیزیک، و معرفت‌شناسی بر اساس اصل «درستی تفکیک و نادرستی تقدیم» و نیز تفکیک‌های سه‌گانه میان زبان طبیعی و زبان منطقی، تعیین کوچک‌ترین واحد معناداری، و نقش فاعل شناسا در معناداری به نظریة معناداری نزد صدرالمتألهین نزدیک شود...

از آیات مورد استناد شیعه در اثبات عصمت امام و تنصیصی بودن مقام امامت، آیه 124 بقره است. استناد به ادله لفظی همچون اطلاق فراز «لاینال عهدی الظالمین»، تناسب این فراز از آیه، به‌عنوان پاسخ خدا، با درخواست ابراهیم× و نیز ادله عقلی از جمله دلایلی است که مفسران شیعه بر مدعای خود اقامه نموده‌اند. در مقابل، مفسران اهل سنت با حمل لفظ «اماماً» به «نبیاً»، تنصیصی بودن مقام نبوت و عصمت نبی را برداشت کرده‌اند...

ترجمة متون دینی، به‌ویژه قرآن، یعنی کتابی که در فصاحت و بلاغت سرآمد تمام متون است، بسیار دشوار می‌باشد، حال اگر مترجم در برگردان این کتاب مقدس به تغییرناپذیرها برخورد کند، این کار پیچیده‌تر خواهد شد. مترجم باید پیش از ترجمه به شناخت و نحوة مواجهه با آن‌ها بپردازد؛ چراکه در صورت اتخاذ رویة نامناسب در ترجمه، از آنجاکه خوانندة روس با متن قرآن آشنایی ندارد، برداشت و تصور نادرستی ا...

کتاب المعجم فی معاییر اشعار العجم شمس قیس رازی از متون قرن هفتم، در موضوع بلاغت، عروض، قافیه و یکی از مهم‌ترین منابع برای سخن‌سنجی است. نویسنده در بخش قافیه علاوه بر قوانین قافیه، مطالبی در دستور زبان و موضوعات زبان‌شناسی مطرح کرده که یکی از قدیمی‌ترین نوشته‌ها دربارۀ خودِ زبان و تحولات آن است. در این مقاله نظرهای گوناگون شمس قیس با دسته‌بندی موضوعی در زبان‌شناسی بررسی و تحلیل شده‌است. ...

در مقاله حاضر، نظریه اخلاقی ارسطو با توجه به کتاب «اخلاق نیکوماخس » مورد بررسی قرار گرفته است،‌ از جمله آثار مهمی که از ارسطو به یادگار مانده و همواره مورد توجه و محل تأمل ارباب اندیشه بوده همین کتاب اوست، مفهوم محوری اخلاق ارسطو، مفهوم سعادت است. سیر او در اخلاق بسوی مطلوبی است که فی نفسه مطلوب باشد نه آنکه به دلیل چیزی دیگر. به بیان بهتر، ارسطو در پی خیر برین بود. استناد عمده ارسطو از اخلاق ن...

«ترتیل» که در قرآن و در خصوص نحوه خواندن قرآن در دو موضع قرآنی به‌کار رفته، از دیرباز اصطلاحی کلیدی و مرجع برای ارزیابی درستی و نادرستی خواندن قرآن شد و این در حالی است که هم در تعریف ترتیل و هم در عمل و مصداق آن اختلاف شده است؛ هرچند همه مدعی آن‌اند که تعریف و عمل آنها متجلی در قرائت قرآن، مصداق ترتیل است. امّا همچنان این پرسش‌ها مطرح است که حقیقت تعریف ترتیل و مراد از آن عملاً چیست. در این مقا...

زمینه: شبیه‌سازی انسان یکی از موضوعات چالش برانگیز در حوزه اخلاق پزشکی است که موافقان و مخالفانی دارد. این مقاله به بررسی دلایل اخلاقی مخالفان شبیه‌سازی انسان و نقد آنها می‌پردازد.   روش کار: روش تحقیق در این مقاله تحلیلی است. ابتدا مهم‌ترین دلایل اخلاقی مخالفان شبیه‌سازی انسان بیان و سپس تحلیل و نقادی شده است. برخی از این دلایل عبارت‌انداز: نقض کرامت انسانی و استقلال فردی، نقض اصل اختیار و کس...

بیان‌ناپذیری عرفان، با مفهوم «استحاله به قالب لفظ درآمدنِ تجربه عرفانی»، یکی از مشخصه‌های شهود یا تجربه عرفانی تلقی شده است. وجود این خصیصه درباره تجربه عرفانی، به طیف وسیعی از استدلال‌ها مستند است که از آن جمله می‌توان به این استدلال‌ها اشاره کرد: نابینایی معنوی، مانعیت عقل، فروتربودن رتبه معانی موضوع‌له نسبت به معانی شهودی، مفهوم‌ناپذیری تجربه عرفانی، استحاله کلام حین وصال، انتقال‌ناپذیری وجود...

  موضوع وجوه قرآن، شناختن معانی مختلف یک کلمه در جای جای قرآن است. دانش وجوه و نظایر به بررسی دلالت‌های متعدد واژگان در بافت کلام وحیانی قرآن می‌پردازد. این در حالی است که هیچ یک از منابع وجوه به چگونگی دلالت این معانی اشاره­ای نداشته است تا درستی و نادرستی کارکرد آن‌ها در بافت و سیاق آیات مختلف روشن گردد. این پژوهش قصد دارد مصیب بودن یا نبودن صاحبان وجوه و مترجمان فارسی قرآن را در ارائه معانی ...