آیین­ها از مهم­ترین کنش­ها و ارجمندترین میراث­های انسانی برجامانده و جاری در جوامع هستند. نخل­گردانی، آیین کهن ایرانی که با ورود اسلام به ایران در ادامة حیات خویش، رنگ و بوی شیعی به خود گرفته، آیینی همچنان زنده و پویا و گنجینه­ای غنی برای شناخت بخشی از فرهنگ ایرانیان است. اشیاء از ملزومات و اجزاء اساسی برگزاری بعضی از این آیین­ها هستند. نخل­ها، اشیاء محوری در برگزاری آیین نخل­گردانی، به عنوان آ...

اجازه، اصطلاحی برای گواهینامه‌های متنوّع علمی است که اعطا، دریافت و گردآوری آنها در دانش حدیث اسلامی ریشه دارد. اجازات حدیثی گونه‌ای از این گواهینامه‌ها هستند که به مُجاز حق می‌دهد متن خاصی را از صادرکنندۀ آن (مُجیز) به نسل بعدی شاگردان منتقل کند و جایگاه شاگرد را در زنجیرۀ متصل مشایخ (اِسناد) که به مؤلف اصلی متن بازمی‌گردد، تثبیت می‌کند. علاوه بر این دو هدف اصلی، متن اجازات روایی، دربرگیرنده آگاهی...

چکیده پیشینه حضور یهودیان در ایران به دوره اسارت بابلی، هخامنشیان و مادها، می‌رسد. یهودیان در این تاریخ طولانی، بر رغم شمار ‌اندک، در حیات سیاسی، دینی، علمی و اقتصادی مردم ایران تأثیرگذار بوده‌اند. از شهرهای ایران، کاشان در چند سده مساعدترین زمینه را در مقایسه با دیگر نقاط ایران و جهان برای هم‌زیستی و بالندگی آنان فراهم ساخته است، چنان‌که برخی از یهودیان، کاشان را اورشلیم کوچک یا کهکشان عالمان ...

نسخه‌های خطّی، در مجموعۀ میراث مکتوب ایران، از جای‌گاهی ویژه برخوردارند. بخش اعظم تحوّل اندیشه‌ای پیشینیان ما از طریق این نسخه‌ها بدست ما رسیده است. اهمیّت شناسایی، احیا و انتشار نسخ خطی به‌عنوان منابع مهم تاریخی، ادبی، فرهنگی و نیاز به منابع جدید تحقیقاتی برکسی پوشیده نیست. هدف از نگارش این مقاله، معرفی نسخه نویافته و منبع جدید که نام اصلی آن دانسته نیست و ما آن را با نام منظومه حماسی تاریخی تاری...

انسان همواره برای بهبودزندگی خویش نگاهی دقیق به طبیعت وخواص آن داشته وهمین نگاه، نقطه آغاز دانش و معرفت بشری گشته است. در این میان شناخت جنبه های دارویی گیاهان،تاریخی دیرینه دارد که بررسی آن سبب بهره مندی از میراث تجربه و تفکر گذشتگان خواهد بود. بازتاب گیاه درمانی درادبیات و فرهنگ مکتوب ملل مختلف، بیانگر همین تجارب ارزشمند است و این موضوع در شعر فارسی که گسترده ترین آینه فرهنگی ایران زمین است، ...

دستیابی به میراث مکتوب و کهن علمی به دلیل فواید متعددی که دارد امری مهم و البته سخت و پیچیده است. فؤاد سزگین روشی نظام­مند را برای بازیابی منابع آثار کهن ارائه کرد که در کنار مزایای بسیار مهم و ارزشمند دچار کاستی­هایی است که برخی از آن­ها ناشی از نبود اطلاعات لازم در فهرست­نگاری­های اهل سنت است. از سوی دیگر اطلاعات مهم دو فهرست شیخ­طوسی و  نجاشی به­ویژه در بیان طرق دستیابی به آثار، در تکیمل روش...

با ورود پرتغالی‌ها به شبه‌قاره هند در قرن دهم هجری/قرن شانزدهم میلادی، صنعت چاپ به این سرزمین وارد شد. از دلایل انتقال این صنعت به شبه‌قاره هند، انجام امور تبلیغی مبلغان مسیحی بود. بدین ترتیب، تولید و انتشار کتاب‌های تبلیغی مسیحی به زبان‌های محلی شبه‌قاره هند آغاز شد. با ورود و سپس تثبیت قدرت کمپانی هند شرقی بریتانیا در هند، صنعت چاپ به رسانه و ابزاری برای نفوذ و گسترش فعالیت‌های اجتماعی و فرهن...

قرآن‌بسندگی، گرایشی اسلامی با پیشینه‌ای کهن است که پیرامون حجیت و گستره نقش سنت و روایات دینی در فهم قرآن، مبانی ویژه‌ای دارند و در دوران متأخر نیز بروز قابل توجهی داشته‌اند. از جمله قرآنیون سعودی معاصر اهل‌سنت، ابن‌قرناس است که با مناقشه در روایات، میراث حدیثی مسلمین را فاقد اعتبار دانسته و قرآن را تنها منبع شایسته اخذ دین برشمرده است. او در سرتاسر کتاب الحدیث و القرآن، بر این امر پایبند بوده ...

هدف: شناسایی شیوه‌های فراهم‌آوری نسخه‌های خطی در ایران، بررسی مشکلات این حوزه، و ارائه راهکارهایی برای حل مسئله. روش‌شناسی: از روش کتابخانه‌ای به‌منظور مطالعه پژوهش‌های پیشین و نیز از شیوه‌ها و تجربیات کتابخانه‌های مهم در حوزه نسخه‌های خطی استفاده شده است. یافته‌ها: خرید، وقف، اهداء، واگذاری (صندوق‌ امانت)، دیجیتال‌سازی، و مبادله، مهم‌ترین شی...