عطار در منطق الطیر برای رسیدن به حقیقت از هفت وادی یا هفت مقام ، یعنی: طلب، عشق ، معرفت ، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا سخن می گوید . در این رساله نیز سعی براین است که بدانیم مولوی در مثنوی معنوی در باره آن هفت مقام چه نظری داشته است . آیا مولوی در مثنوی به هفت وادی منطق الطیر اشاره ای کرده است یا نه؟ و در صورت اشاره کردنش به کدامیک از این هفت وادی توجه بیشتری داشته و چه موارد اشتراک و اختلاف...

درباره شباهت سبک مولوی با شیوه سوررئالیسم سخن فراوان گفته شده است. شیوه تصویرگری مولوی چنان متنوّع و تکرار نشدنی است که نمی توان تخیل و تجربه شعری او را در زمره روش خاصی از روش های شناخته شده در نقد شعر قرار داد. او هم نمادگرای بزرگی است و هم سوررئالیستی با تجربه های شگرف. به هر حال، میان روش مولوی و روشی که آندره برتون با عنوان روش سوررئالیستی معرّفی کرده، با وجود تفاوت های فرهنگی و زمانی، شبا...

بررسی و مقایسه تحلیلی آثار بزرگان علاوه بر نشان دادن تأثیرپذیری آن ها از یکدیگر می­تواند در طبقه بندی و تقسیم جریان های فکری و ادبی یک فرهنگ مفید باشد. ناصرخسرو قبادیانی و جلال الدین مولوی بلخی ظاهرًا هم در اصول فکری و بنیان­های اعتقادی و هم در تمثیل­ها، تشبیه­ها و تأویل­ها همانندی های تأمل برانگیزی دارند. هدف این مقاله نشان دادن این اشتراکات با توجه به دو کتاب وجه دین ناصرخسرو و مثنوی مولوی است...

در مثنوی، غیب ارتباط و پیوند عمیقی با عالم شهادت دارد. از دیدگاه مولوی، غیب با آنکه صورت مجرّد دارد امّا نشانه ها و تأثیر آن را در عالم عینی می توان مشاهده کرد. قلمرو بی کران غیب در پهنۀ عالم عینی نیز حضور دارد و کلّ پدیده های عالم، دارای بُعد غیبی هستند و کمال و اعتبار خود را از بُعد غیبی خود کسب می کنند. مولوی غلبۀ غیب بر عالم شهادت و ارتباط آن دو را از طریق تمثیل در مثنوی نشان داده است. ارزش انسا...

مقال? حاضر با طرح جایگاه و نسبت سؤال و جواب با گفت وگو (دیالوگ) و حدود معنی شناختی آن آغاز می گردد و سرچشمه های اندیشه مولوی را در این خصوص باز می نمایاند. ادامه مقاله، پیشینه و جایگاه سؤال و جواب، دیالوگ و دیالکتیک را با نگاهی تطبیقی در حوزه های هستی شناختی و معرفت شناختی در نظر فیلسوفان یونان، اندیشمندان دنیای معاصر و دیدگاه خاص و جهان نگری مولوی به اختصار بیان می دارد و به نقد و بررسی سؤال و...

قرن شش و هفت هجری، از دوره های بسیار درخشان زبان و ادبیّات فارسی، به ویژه در حوزۀ شعر عرفانی است که ظهور و تکامل و اوج آن به دست سه تن از شاعران بزرگ عارف ایرانی ـ اسلامی (سنایی، عطّار، مولوی) رقم می خورد. درک و احساس نزدیک به هم در این سه تن دربارۀ خدا و جهان و... منظومۀ فکری واحدی را تشکیل می دهد تا جایی که درک و فهم آثار هر یک از این سه فرد، منوط به فهم آثار دیگری است با رنگ و تشخّص ویژۀ هر یک ...

با تحلیل سبک بیان نویسنده، شخصیت فردی، توان بیان و ساختار منظم حاکم بر اثر ادبی را می‌توان شناخت، به همین سبب شناخت روش بیان هر نویسنده‌ای درآمدی بر شناخت زیبایی‌شناسی ویزه‌ی او است. مولوی در زیبایی‌شناسی و سایر علوم از باورهای توحیدی و دینی الهام می‌گیرد تا ناهماهنگی‌ها و تناقضات صوری را در یک کلی واحد و کاملاً منسجم و هماهنگ جمع نماید و آن را در آثار منثور خود به خصوص در فیه ما فیه و مجالس سبع...

جهان هولوگرافیکی، ایده­ای است که در قرن بیستم، توسط بوهم (1930) فیزیکدان دانشگاه لندن و کارل پریبرام (دردهة 1960) مطرح گردید. این مقاله، به بررسی و مقایسه جهان هولوگرافیکی و ویژگی­های آن در آثار مولوی (مثنوی و کلیات شمس­) و ارتباط آن با فرضیه­ی مُثُل افلاطونی و بیان شباهت­ها و اختلاف­های میان آنها، می‌پردازد. در پایان، به نتیجه­ای مبنی بر تأیید وجود ایده­ی جهان هولوگرافیکی در آثار مولوی - که تحت ...

فراداستان یکی از رویکردهای مدرن داستان‌نویسی در ادبیات داستانی پسامدرن است که عموماً پیدایش آن را محصول قرن بیستم میلادی می‌دانند. در ایران نیز پژوهشگران دیرینه، پیدایش و نمود این تکنیک داستان‌نویسی را عمدتاً در آثار داستانی معاصر دهۀ 70 به بعد می‌دانند، اما نگارنده بر آن است که در مثنوی مولوی، شگردهای داستان‌نویسی فراداستان به­کار رفته است. پژوهش حاضر با بررسی مؤلفه‌ها و شگردهای اساسی فراداستان‌...

داستان «اعرابی و سبوی آب» از جمله داستان‌هایی است که در متون مختلف منظوم و منثور فارسی آمده است. در میان آثار منظوم، این داستان را در مصیبت‌نامه عطّار، مثنوی و دفتر هفتم مثنوی می‌توان دید. در این مقاله، به منظور شناختن قدرتِ خلّاقیت و داستان‌پردازی سرایندگان این آثار، برخی از عناصر این داستان چون پیرنگ، شخصیّت، گفت‌وگو، حقیقت‌نمایی و زاویه دید بررسی می‌گردد. تحلیل زاویه‌ دید بر اساس دیدگاه روایت‌شن...