هدف این مقاله راه یافتن به پیش‌زمینه‌های اجتماعی ـ فرهنگی در قصه‌های مثنوی مولاناست، تا از این طریق بتوان به تصویری از سیمای جامعة عصر وی دست یافت. به همین منظور پس از گزینش نود قصه از شش دفتر مثنوی که دارای زمینه‌های اجتماعی آشکارتر بوده، به طبقه‌بندی طبقات، اصناف و مشاغل اجتماعی و تحلیل مباحث اجتماعی ـ فرهنگیِ بازتاب یافته در این قصه‌ها پرداخته شده است. در این پژوهش بیش‌تر به یکی از لایه‌های ...

اصطلاح «پست مدرنیسم» اگر چه امروز در ایران از طرف نویسندگان و حتی منتقدان بارها و بارها بکاربرده می شود، اما به علّت عدم آشنایی با خاست گاه ها، اصول و مؤلفه های این نوع ادبی، قائل بودن به چنین جریانی را در ادبیات داستانی ایران همواره با تردید هم راه می سازد. این که چه خصایصی را می توان به عنوان مبنا جهت قیاس مؤلفه ها مدّنظر قرار داد و آیا آن ویژگی ها تنها به جهت اقتباس از شیوه های جهانی صورت یافت...

بهار اولین کسی است که سبک شناسی را به­صورت مدوّن و علمی در زمینه نثر نوشت و برای آن تعاریف علمی آورد. هرچند عمرش مجال نداد که در زمینه نظم نیز تحقیقاتش را دنبال کند، اما یادداشت هایی پراکنده داشت که بعدها جمع آوری شد. بهار در کتاب سبک شناسی به بخش زبانی بیش از دیگر مباحث پرداخته است. نهضت بازگشت از قدما بیش از همه در زبان آن ها بود و آثار کهنگی بخوبی در شعر آنان نمایان بود. از ویژگی های عمده قصا...

چکیده وام گیری واژگانی به عنوان بارزترین شکل اثرپذیری زبان فارسی از عربی از سده های نخست هجری آغاز شد و در قرن چهارم و پنجم افزایش چشمگیری یافت. در جریان این وام گیری کلمات بی شماری از زبان عربی ـ با آنکه معادل فارسی آنها در زبان فارسی وجود داشته ـ وارد این زبان شده است. این تأثیرات در آثار شعرا و نویسندگان به وضوح دیده می شود. یکی از بزرگ ترین شاعران قرن چهارم هجری، رودکی نخستین شاعر صاحب دیو...

مولانا در مثنوی از اسلوب خاصّ قصّه گویی استفاده کرده است. او در این شیوه، حکایت های بسیاری را در دل یک حکایت بزرگ گنجانده و مثل ها و حکایتواره های بسیاری را با داستان اصلی خود همراه کرده است. آیا او فکر معیّنی را دنبال می کرده است، یا آوردن حکایت ها فقط بر اثر عملکرد زنجیرۀ تداعی و بدون جهت گیری روشنی صورت گرفته است؟ به عبارت دیگر، آیا میان حکایت اصلی و حکایت های فرعی، ارتباط معنوی روشنی وجود دارد...

چکیده مثنوی معنوی یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی است که مولانا جلال الدین بلخی آن را به نظم کشیده است. یکی از عناصری که باعث افزایش زیبایی و جذّابیت اشعار این اثر نفیس گشته؛ استفاده از عنصر رنگ است که آمدن آن در لابلای ابیات مثنوی دارای دلالات معین و اغراض خاصی است. مولانا 2275 بار از رنگها در مثنوی به صورت مستقیم و غیر مستقیم استفاده کرده است که آن رنگ­ها عبارتند از: سیاه، سفید، سبز، قرمز، زرد و...

چکیده یکی از اقدامات قضایی در مرحله تحقیقات مقدماتی، اخذ تأمین از متهم است. از یک طرف، اصل برائت، مستلزم آن است که تا تعیین تکلیف قطعی، در مورد اتهام وارد به شهروندان، هیچگونه محدودیتی نسبت به آزادی یا اموال آنان و سایرین، وارد نشود؛ از سوی دیگر، ضرورت دسترسی به متهم و حضور به موقع وی در موارد لزوم، برای انجام محاکمه یا اجرای حکم و جلوگیری از فرار یا پنهان شدن یا تبانی با دیگری و غیره، ایجاب می...

در روایت یک قصّه، این موضوع که نویسنده کیست؟ چه تفاوتی با روایت گر قصّه دارد؟ قصّه با چه ضمیری روایت می شود؟ دیدگاه نویسنده چیست؟ سبک نوشتار او چگونه است؟ و پرسش هایی دیگر از این قبیل، از اهمیّتی اساسی برای موفقیت فنی قصّه، درک آن و ارتباطی که بطور مداوم با روند معنایی حفظ می کند، برخوردار است. استاندل از نویسندگان بزرگ قرن نوزدهم میلادی در ادبیات فرانسه، صاحب رمان های موفق به خاطر شیوۀ روایت ویژۀ خ...

زبان مهمترین توانایی بشر است که از آن برای ارتباط با دیگر جوامع بهره گرفته و همراه با پیشرفت علم در حال تغییر و تحول است. بطور که بعد از اختراع رایانه، واژه ها و اصطلاحات مربوط به این حوزه رو به افزایش نهاد. از آنجا که فرهنگ های لغت از مهمترین ابزار آموختن زبان و شیوه ای برای شناخت و یاد دادن آن است. سعی ما بر این است که فرهنگ های لغت از مهمترین ابزار آموختن زبان و شیوه ای برای شناخت و یاد دادن...

حروف جاره به لحاظ داشتن وضعیتی خاص در میان حروف، برای ایجاد معانی خود، نیازمند ارتباط با دو لفظ دیگرند. از این پدیده نحویان با عنوان «تعلق حروف جر» تعبیر کرده اند. با عنایت به این مناط نیاز نداشتن حروف جری که به صورت زائد، و یا احیاناً در دیگر معانی به کار می روند، نیز استعمال غیر حرفی برخی از این حروف، تفسیر می گردد. در بیشتر موارد، تعیین متعلق به آسانی صورت می گیرد. اما گاه استفاده از حروف جر،...