نوشتار پیش رو، در پی بررسیِ انتقادی نظرگاه های نایکسان درباره مذهب ناصر کبیر و خاندان وی است. در این باره، دو دیدگاه وجود دارد؛ گروهی از نویسندگان در سده های متمادی، با گرایش های اعتقادی مختلف و از طیف های گوناگون فکری و علمی، او را پیرو مذهب زیدیه شمرده­ اند و در مقابل، گروهی دیگر از نویسندگان امامی که بیشتر از قرن دهم هجری به بعد هستند، با استناد به پاره ای از گزاره ها، او را عالمی امامی مذهب ...

 آنچه از روش در تاریخ‌نگاری ابوریحان بیرونی مدنظر است، مؤلفه‌هایی است که تاریخ‌نگاری وی را تا حد گسترده‌ای از روش دیگر مورخان مسلمان متمایز می‌کند. روش وی در سنجش صحت‌وسقم رویدادها، چگونگی دسترسی مورخ به منابع تاریخی، بهره‌گیری از شاخه‌های مختلف علوم در بررسی‌های تاریخی، ازجمله‌ی این مؤلفه‌های متفاوت است که روش‌شناسی تاریخی ابوریحان در مطالعات تاریخی را نسبت به سایر مورخان متمایز کرده است. دروا...

در حالی که برخی بازگشت مذهب را پدیده بسیار مهم قرن حاضر می دانند، عده ای دیگرآن را چندان مهم به شمار نمی آورند و معتقدند که روند سکیولاریسم در قرن بیست و یکممانند گذشته ادامه خواهد یافت، مگر در شرایط استثنایی که بار دیگر راه برای حرکت هایمذهبی هموار شود . ادامه بحث راجع به اهمیت سیاسی مذهب می تواند نشان دهنده اهمیتمطالعه راجع به عقاید، نرم ها و ارزش های مذهبی، تاثیرگذاری ها و تاثیرپذیری های متق...

چکیده ندارد.

محققان در اطلاق عنوان «جامعیت فکری» یا «انقلاب در تاریخ‌نگاری» به مورخان مکتب آنال دچار نوعی پیش‌داوری شده‌اند؛ زیرا توجه بیش از اندازه‌ی مورخان مکتب آنال به ساختارهای محیطی و جغرافیایی‌ و گاه اجتماعی در آثار برجسته‌ی خویش(از قبیل مدیترانه و جهان مدیترانه‌های در عصر فیلیپ دوم، خاطره و مدیترانه، زندگی روزمره و روستاییان روسیه از 1600 تا 1930 از فرناند برودل، تاریخ روستایی فرانسه و جامعه‌ی فئودار...

از ویژگی‌های تاریخنگاری دوره سلجوقی، جمع میان کلام اشعری و حکمت عملی ایرانیان پیش از اسلام است. از سویی احیای اندیشه سیاسی ایرانشهری و تبیین آن به عنوان الگوی عملی سلاطین در دوره سلجوقی در کتاب‌های سیر الملوک و متون تاریخی تجلی یافت. از سوی دیگر نفوذ کلام اشعری در ایران با آغاز وزارت نظام الملک، به اوج رسید و نوشته اغلب مورخان این دوره را متأثر نمود. مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این مسائل است ...

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

پرداختن به موقعیت، جایگاه و اهمیت منصب وزرات همیشه مورد توجه صاحبان علم و سیاست و اخلاق و مورخان و اندیشمندان در ایران و اسلام بوده است. در این میان بعضی مؤلفان و مورخان آثار خویش را تنها به اهمیت و اعتبار جایگاه وزارت در حکومت و نقش وزرا در مبادلات سیاسی_اجتماعی در حکومت های ایرانی و اسلامی را با اختصاص یک اثر به زندگی وزرا به منصه ظهور رسانده اند. در بسیاری از آثار مورخان و اندیشمندان سیاسی ا...