میرچا الیاده به‌عنوان یک متفکر اثرگذار در حوزه‌ی مطالعات ادیان شناخته می‌شود. او در مواجهه‌ با ادیان می‌کوشد روش متفاوتی را پی افکند. در این مقاله درپی آنیم که رویکرد الیاده به دین را بررسی نموده، اشکالات او به روش‌های دیگر مطالعه‌ی ادیان را تحلیل کنیم. ازنظر الیاده، توجه به تاریخ ادیان، در کنار بهره‌گیری از پدیدارشناسی دین و هرمنوتیک، نگاهی دگرگونه به مناسک و آموزه‌های دینی را موجب می‌شود. ل...

در اواخر سده سوم هجری، متون عرفان و تصوف اسلامی شاهد آفرینشِ بن‌مایه مشهوری به نام «شمع و پروانه» با مضمون «سوختن» و «ایثار» بود که به تدریج در دیوان شعرای صوفی به کار رفت و در فرهنگ و ادبیات ایران تا دوره‌ی معاصر، گسترش کم‌نظیری یافت و کلیشه شد. نظریه‌هایی درخصوص منشأ مضمون «سوختن» ارائه شده است، اما به‌نظر می‌رسد با توجه به اینکه سوختنِ «انسانِ کامل» در باورها و مناسک مسلمانان و همچنین ادیان ایر...

مذهب، آمیزه‌ای از جنبه‌های درونی و بیرونی است. بخش درونی، مفاهیم مذهبی است و لایه‌های بیرونی، در آداب و مناسک، و نقش‌های اجتماعی نمود می‌یابد. از آن‌جا که نقش‌های/نمودهای اجتماعی دین، تأثیری ارزنده در گرایش جامعه به سمت مفاهیم مذهبی و آداب و مناسک دینی دارند، نوع کنش اخلاقی آنان باید متناسب با جایگاه اجتماعی‌شان باشد. این مسأله هم در منابع دینی و هم در پاره‌ای از متون ادبی ـ که رویکردی اجتماعی ...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی، شیوه های حل مسئله و سلامت روانی دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر شیراز پرداخته است. جامعه آماری، دانش آموزان دختر و پسر پیش دانشگاهی شهر شیراز بودند که 330 آزمودنی (210 دانش آموز دختر و 120 دانش آموز پسر) به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه ی جهت گیری مذهبی، شیوه های حل مسئله هپنر و پرسشنامه پاسخ دادند. اطلاعات بدست آمده...

کم رشدی علوم اجتماعی در ایران عمدتاً با رویکرد‎های کلان، به‎ویژه کارکردگرایی ساختاری و کمتر با رویکردهای خرد مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با الهام از الگوی نظری کالینز، حلقه‎های فکری اعضا هیأت علمی دانشکده‎ها‎ی علوم اجتماعی دانشگاه‎ها‎ی علامه طباطبائی و تهران را مورد شناسایی قرار می‎دهد. از نظر کالینز رشد علم در گرو ظهور و تداوم حلقه‎های فکری به‎مثابه «اجتماع‎های علمی» است. هسته محوری حل...

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی هویت دینی و شادمانی در دانشجویان است. جامعه آماری پژوهش کلیه ی دانشجویان تحصیلات تکمیلی شاغل به تحصیل در دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 88-1387 بود. از میان جامعه آماری فوق 106 نفر زن و 94 مرد به صورت تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های شادمانی آکسفورد و پرسشنامه هویت دینی محقق ساخته بود. پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرون...

در این مقاله ابژه های مراسم دینی با پی گیری مراسم عزاداری در شهر تهران در قبل و بعد از انقلاب مقایسه شده است پرسش اصلی در این مقاله چنین است آیا در مراسم عزاداری که بخشی که از حوزه فرهنگی است در دوره ی معاصر تغییراتی صورت گرفه است یا خیر؟ چون ابژه های دینی صورت عینی مراسم عزا هستند سوال فوق به صورت دیگری نیز می تواند مطرح شود ایا ابژه های مادی در مراسم عزاداری در شهر تهران تغییر کرده اند؟ برای ...

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت به مناسک دینی و بررسی میزان تأثیر آن در رفتارها و کنش‌های فردی و اجتماعی است. با توجه به اینکه دانشگاه محلی است که یکی از رسالت‌های اصلی آن، پرورش انسان‌های متعهد و شهروندان باایمان و قانونمند است، دانشگاه می‌تواند با اتخاذ روش‌های تأثیرگذار به پرورش نسلی دین‌باور اقدام کند. روش: روش تحقیق اسنادی و پیمایشی و ابزار...

در این مقاله تلاش شد تا نحوه ساخت واقعیت اخلاقی در بازنمایی مناسک عاشورا در سریالهای تلویزیونی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، از میان سریالهای مناسبتی پر بیننده سالهای اخیر تلویزیون به صورت تصادفی دو سریال شب دهم و یلدا جهت تحلیل نشانه شناختی و همچنین از میان مخاطبان عام تلویزیون، 31 مخاطب جهت انجام مصاحبه براساس نمونه گیری هدفمند، برای دستیابی به هدف تحقیق انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از ...

وجود امنیت راه سرزمین وحی و انجام مناسک حج یکی از مسائل مهم فقه اسلامی است. نظر به وجوب حج و اهمیت خالی‌نماندن کعبه معظمه از حجاج، حکم وجود یا تأمین استطاعت طریقی به عنوان شرط وجوب حج برای مکلفان، از منظر فقه مذاهب اسلامی چندان روشن نیست؛ از این رو پرسش از ماهیت شرط استطاعت طریقی با رویکرد تعطیلی حج در صورت عدم تأمین امنیت حجاج از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، مسئله­ای است که نیازمند کاویدن تا مرحله...