«مشروطه ایرانی» به رغم اهمیتش در فرایند مدرنیته سیاسی در ایران کمتر از منظر ایدئولوژی های ملت سازی/ ناسیونالیسم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. از رویکرد جامعه شناسی تاریخی رخداد مشروطه زمینه رونمایی چهره های چندگانه ناسیونالیسم ایرانیِ برآمده از سده نوزدهم را فراهم آورد. مشروطه ایرانی از یک سو با تبلور ناسیونالیسم سیاسی مبتنی بر حق حاکمیت ملت و حکومت قانون و از سوی دیگر با واکنش ناسیونالیسم...

هرچند واژه فلات قاره از سال 1945 وارد عرصه حقوق بین الملل گردیده است اما از یکسو تغییرات متعدد در مفهوم این واژه تا کنون و از سوی دیگر ابهامات موجود در تعاریف و تعیین حدود این منطقه دریایی- که خود از تعارض نظرات کشورهای مشارکت کننده در کنفرانسهای بین المللی در زمینه حقوق دریاها نشات گرفته است - باعث گردیده است تا فلات قاره به یکی از پیچیده ترین مفاهیم حقوق دریاها بدل گردد. در این پایان نامه س...

حقیقت و عینیت تاریخی دو مؤلفه مهم فلسفه انتقادی تاریخ محسوب می­شوند. امکان دست یابی به حقیقت تاریخی و میزان عینی بودن گزاره­های آن، در مکاتب مختلف فلسفی و تاریخی بسته به نظام فکری، دیدگاه نظری و رویکرد روشی آن تعریفهای مختلفی دارد و میزان خاصی از اعتبار و وثوق را به خود اختصاص می­دهد. این میزان اعتبار در دوره­های جدید به ویژه در دوران سلطه مدرنیسم با چالشهای جدی روبرو شد. با این حال ظهور برخی ر...

گزاره های تاریخی افزون بر مدد رساندن به دانشمندان برای کشف آموزه های دینی، برای تبلیغ این آموزه ها هم در قالب مجالس وعظ و خطابه مورد استفاده قرار می گیرند. به همین دلیل نقد و پالایش این گزاره ها برای تفکیک گزاره های درست از نادرست اهمیت یافته است. شهید مطهری با آگاهی از این ضرورت، بخشی از آثار خود را به بررسی و پالایش گزاره های تاریخی اختصاص داده است.  این مقاله بر آن است با گونه شناسی و طبقه ب...

جنگ و منازعات در داخل و بین کشورهای جهان سوم و نیز بین آنها و کشورهای غربی، با وجود پایان جنگ سرد، همچنان فضای حاکم بر این کشورها و روابط بین آنها را تحت تأثیر قرار داده و توأم با ترس و تهدید، خشونت و ناامنی و بی ثباتی کرده است. این جنگ ها و منازعات از مهم ترین علل رنج و محنت انسان ها، همراه با هزینه های عظیم انسانی، اجتماعی و اقتصادی و توسعه ای، با آثار و عوارضی بسیار گسترده و پایدار بوده، و ت...

یکی از متغیرهای قوام بخش پدیده امنیت، فناوری است که در بسیاری از تحلیل ها در مورد امنیت به حاشیه رانده شده یا مغفول مانده است. این کم توجهی به ویژه در دو دهه اخیر، که فناوری های اطلاعات و ارتباطات به طور شتابنده ای گسترش یافتند، بیش از هر زمان دیگری نمود یافت. تأثیرگذاری گسترش فناوری های اطلاعات و ارتباطات بر تحول پدیده امنیت در عرصه سیاست جهانی از سه منظر درخور بررسی است: پویش کنشگران؛ پویش من...

پس از جنگ جهانی اول و استقلال کشورهای خاورمیانه ، که تحت استعمار غرب و یا در قیمومت آنها بودند ، منطقه شاهد بوجود آمدن دولت-ملت و اندیشه ای (نهضتی) ، به نام ملی گرایی (ناسیونالیسم) شد. حتی در ادبیات تاریخ روابط بین الملل نیز اولین دهه های آن دوران، عصر ناسیونالیسم و دیکتاتورهای ملی گرا نامیده می شود. این احساسات ناسیونالیستی در خاورمیانه در ابتدا بصورت استقلال خواهی و واکنشی بود علیه حضور استعم...

منازعات نامتقارن یکی از تحولات برآمده از دوران گذار است که ابعـاد آن در مقایسـه بـا جنـگهـای سنتّی به مراتب پیچیده تر است. دفع و پاسخگویی به این نوع خشونت، در گرو فراتر رفتن از روشهـای سـنتی )جنـگ و بازدارنـدگی( بـوده و روشهـای نظـامی بایسـتی در کنـار تـلاش بـرای حـذف عوامـل ریشهای، ایجاد سازوکارهای حقوقی و گسترش همکاریهای بینالمللی به صورت مکمل بـه کـار رود. هدف اصلی این مقاله بررسی ماهیت و ابع...

مقاله به بررسی این سؤال می پردازد که جامعه شناسی تاریخی چگونه توانسته است تقابل تاریخ (تفرید) و جامعه شناسی (تعمیم) را حل کرده، آنها را در یک قالب واحد جمع کند؟ برای پاسخ به این پرسش، مقاله با اتکا به روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا بر جدال تعمیم و تفرید تمرکز پیدا کرد و سپس با بررسی ویژگی ها و اختصاصات هر یک از دو رشتۀ جامعه شناسی و تاریخ، تمایزات آنها را برجسته ساخت. در بخش بعد، به طور مشخص جامعه ش...