جست وجو و کنکاش در منابع غیر تاریخ نگارانه ای چون داستان ها (شفاهی و مکتوب)، به مثابة جزئی مهم از ادبیات فولکلور، می تواند رهیافتی باشد برای روشن گری فضای غبارآلود تاریخ اجتماعی. این تحقیق، بر اساس قصۀ حسین کرد شبستری، درنظر دارد ضمن واکاوی ابعاد گوناگون تاریخ اجتماعی ایران در عصر صفوی خصوصاً دوران شاه  عباس اول، با توجه به زمان پدیداری و نقالی این قصه، به روشن شدن گوشه ای، هر چند جزئی، از تاریخ...

مجموعه کتاب­های تاریخی دوره صفویه، حلقه ارتباط میان اندیشه تاریخ­نگاری دوره­های قبل از عصرصفوی و پس از آن است. عالم آرای عباسی تألیف اسکندربیگ منشی ترکمان یکی از مهم­ترین این آثار و اوج تکامل تاریخ­نگاری عصر صفوی محسوب می­شود که به تاریخ سلسله صفوی از آغاز تا مرگ شاه عباس اول پرداخته است. در این پژوهش، مهم­ترین مؤلفه­هایی که اسکندربیگ منشی در روش­نگارش تاریخ به کاربرده است و هم چنین بینش تاریخی...

چکیده خلیج فارس یکی از شاهراه های مهم آبی جهان به شمار می رودکه همواره از موقعیت استراتژیکی خاصی برخوردار بوده است. این راه آبی در دوره صفویه، با تسلط ترکان عثمانی بر راه های ارتباطی شرق و غرب، اهمیت روزافزونی پیدا نمود. مسدود شدن معابر آسیای صغیر، اروپاییان را برانگیخت که از راه های دیگری با سرزمین های شرقی ارتباط برقرار کنند. این امر با دور زدن دماغه امید نیک در سال 1488م. توسط بارتلمی دیاز ...

این پژوهش به بررسی "نقش هنرپروران در حمایت از خلق آثار نگارگری عهد صفوی" می پردازد، که در گستره ی پژوهش های تاریخی-تحلیلی قرار می گیرد. در این راستا دو فرضیه مطرح است؛ اول، هنرپروری و حمایت از نگارگری در اوایل دوره صفویه بیشتر از دربار سرچشمه می گرفت، اما در میانه دوره صفوی این حمایت به درون جامعه ایران نیز کشیده شد. دوم، انگیزه های سیاسی-اجتماعی، مهمترین دلایل حمایت هنرپروران از هنرمندان نگارگ...

نخبگان، از ارکان اصلی هر جامعه، مهم ترین نقش را در تحولات جامعة خود دارند. نقش و کارکرد نخبگان مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. در این پژوهش، جامعه و نخبگان عصر صفوی، با تکیه بر سفرنامة ژان شاردن، بررسی و تحلیل شده اند. نخبگان آن دوره، بر اساس دو عامل اقتدار (اتوریته) و نفوذ، تقسیم بندی و سه گروه از نخبگان بررسی شده اند. البته این مرزبندی قراردادی است و گروه اول، شامل نخبگان فن سالاریِ...

نخبگان، از ارکان اصلی هر جامعه، مهم‌ترین نقش را در تحولات جامعة خود دارند. نقش و کارکرد نخبگان مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. در این پژوهش، جامعه و نخبگان عصر صفوی، با تکیه بر سفرنامة ژان شاردن، بررسی و تحلیل شده‌اند. نخبگان آن دوره، بر اساس دو عامل اقتدار (اتوریته) و نفوذ، تقسیم‌بندی و سه گروه از نخبگان بررسی شده‌اند. البته این مرزبندی قراردادی است و گروه اول، شامل نخبگان فن‌سالاریِ...

به رغم آگاهی‌های موجود در باب اجتماع عصر صفوی، که عمدتاً از سفرنامه‌ها و گزارش‌های اروپاییان معاصر حکومت صفوی فراهم آمده‌‌است، ممکن است بتوان در تواریخ محلی و سلسله‌ای نیز شواهدی از موضوعات اجتماعی یافت. به لحاظ تاریخ‌نگاری، در عصر شاه عباس، دو دسته از منابع - تواریخ محلی و سلسله ای - به نگارش درآمده‌اند. در پژوهش کنونی، گزیده‌ای از گزارش‌های اجتماعی مشترک در این تواریخ، بررسی تطبیقی شده است. رو...

از آنجا که تاریخ عصر صفوی از ابعاد متعددی برخوردار است و برای بررسی آن نیاز به زمانی طولانی است، لذا با نگاهی به این تحقیق به نظر می رسد، ابعاد اقتصادی ایران در این دوره بیش از ابعاد دیگر نیاز به بررسی و مطالعه دارد،چنانکه با تأسیس حکومت شیعه مذهب صفوی و تثبیت موقعیت آن به عنوان حکومتی در برابر دو ابر قدرت عثمانی و ازبک و تمایل دول اروپایی آن روزگار در ایجاد رابطه بر آن شدند تا در ابعاد اقتصادی...

پلان رایج در معماری دوره های قبل از هخامنشی و مرحلۀ اول معماری هخامنشی، مستطیل شکل است. تغییر این پلان به پلان مربع در دورۀ داریوش بزرگ، پیرو تفکرات جهان بینانه وی در وام گیری از اندیشه های ملل تابعه، به عنوان حرکتی نو در مرحلۀ دوم معماری هخامنشی، مقدمه ای برای استفاده از این نوع پلان به شکلی کامل تر و ایجاد گنبد در معماری پارتی شد. این حرکت نتیجۀ بازخورد فرهنگی اندیشۀ یونانیان در زمینۀ استفاده...

نخبگان، از ارکان اصلی هر جامعه، مهم ترین نقش را در تحولات جامعه خود دارند. نقش و کارکرد نخبگان مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. در این پژوهش، جامعه و نخبگان عصر صفوی، با تکیه بر سفرنامه ژان شاردن، بررسی و تحلیل شده اند. نخبگان آن دوره، بر اساس دو عامل اقتدار (اتوریته) و نفوذ، تقسیم بندی و سه گروه از نخبگان بررسی شده اند. البته این مرزبندی قراردادی است و گروه اول، شامل نخبگان فن سالاریِ...