شیخ مفید و صدرا به الهی بودن وحی قرآنی معتقداند. شیخ مفید قائل به حدوث کلام الهی است اما صدرا بنابر تفکیک کلام الهی از کتاب الهی، کلام الهی را قدیم ولی کتاب الهی را حادث می‌داند. شیخ مفید با انکار نزول جمعی حقایق وحیانی قرآن تنها به نزول تدریجی معارف جزیی وحیانی قائل است اما صدرا با مبانی فلسفی خاص خود هم نزول حقایق معارف وحیانی را بر قلب پیامبر(ص) تبیین کرده و هم قائل به نزول معارف جزئی وحیانی...

پژوهش حاضر به بررسی تکیه (نوا)، آهنگ (دنش) و درنگ (مکث) از مشخصات زبر زنجیری زبان فارسی پرداخته است . در ایران اولین کسی که سخن از تکیه و آهنگ نوشت مرحوم فوادی است . وی در مقاله ای بنام "آهنگ موسیقی" (مجله مهر شماره 11، 1311) تکیه کلمه را "آهنگ لفظی" و تکیه جمله را "آهنگ منطقی" نامید. بعدها دکترخانلری واژه تکیه را بجای آهنگ لفظی بکار برد.

در جوامع روایی، مجموعه‏‏ای از احادیث وجود دارند که بر اساس آن‌ها، آب، قلم، عقل، نور پیامبر اکرم۹، ارواح ائمه:، مشیت الهی و حروف معجم به ‌عنوان مخلوق اول معرفی‌شده‌اند که سبب تعارض ظاهری این اخبار است. در میان حدیث‌پژوهان دو رویکردِ جمع و نقد نسبت به این احادیث وجود دارد؛ جمع به این صورت که موارد مذکور، نام‏‏های حقیقتی واحدند و نقد به این صورت که مضمون یکی را تأیید و مدلول سایر موارد را ردّ کرده‏‏...

هر چند اصطلاح بینامتنی در دهه­های اخیر مطرح شده است، اما این پدیده با همه­ی انواع خود از دیرباز در ادبیات اسلامی کاربرد داشته است. شایع­ترین نوع این پدیده، کاربرد آیات، واژگان و معانی قرآنی یعنی اقتباس در آثار ادبی است. ادیبان و شاعران معاصر نیز به این امر بی­توجه نبوده­اند. یکی از شاعران معاصر عرب که از مضامین و واژه­های قرآنی بسیار سود جسته و جایگاه ویژه­ای را در این عرصه به خود اختصاص داده ا...

اغلب مفسران عبادت در قرآن را مشترک لفظی دانسته‌اند. در حالی‌که گوهر معنایی عبادت در لغت، خضوع بوده و خضوع در مقابل کسی یا چیزی به‌عنوان رب بودن او، عبادت اوست. این معنا همۀ کاربردهای قرآنی این ماده را پوشش می‌دهد. بنابراین عبادت در قرآن مشترک لفظی نیست؛ در قرآن کریم عبادتی اصیل و پذیرفتنی وجود دارد و آن عبادت خداوند متعال است. در سایر عبادت‌ها مثل عبادت بت‌ها، طاغوت، شیطان، حکما و پیامبران، فرش...

  امروزه یکی از رویکردهای نوین در نقد ادبی، رویکرد تاریخ ادبی هرمنوتیکی است که  به جای سرگذشت مؤلف و متن، «تـاریخ خواننـدگان مـتن» یـا «تاریخ ادبیات مخاطبان» را پیشنهاد می دهد. براساس این رویکرد، مورخ ادبـی، کار خود را بیشتر بر شرایط درک و دریافت متن ادبی متمرکز می کنـد تا بر شرایط آفرینش آن و با این مبنا، به نگارش سرگذشت یک متن پس از تولد و سپس به بررسی حرکت آن در طول تا...

«مصاحبه» در اصطلاح، همراهی دو واژه است که اکثراً عادت بر همراهی دارند و پیوند مفهومی بین آنها جریان دارد. در زبان‌شناسی معاصر از این مقوله با نام «روابط هم‌نشینی» یاد می‌شود؛ اما در نوشته‌های عالمان متقدم مانند سیبویه، ابن هشام، ابن عقیل، جاحظ و ابوهلال در این‌باره مطالب توجه برانگیزی یافت می‌شود. در پژوهش حاضر کوشش شده است تا با روش تحلیلی- توصیفی سابقۀ مصاحبه و انواع آن از حیث انحصار و از حیث ...

حکیم عسجدی مروزی از جمله شاعرانی است که در تذکره‎ها و سفینه‎ها نامی نیک از خود به یادگار نهاده است و گاه تذکره‌نویسان نام او را هم‌ردیف شاعرانی بزرگ چون حکیم‎طوس، منوچهری، عنصری آورده‌اند و سبک سیاق نوشتاری وی را مورد ستایش قرار داده‎اند. نگارنده در این نوشتار بر آن است شناختنامه‎ای مختصر از سبک و سیاق نوشتاری این شاعر بزرگ ارائه نماید و کارکردهای زیبایی‏شناختی اشعار او را مورد بررسی قرار دهد. ...