زبان درختی می ماند که ریشه دارد و رشد می کند. شاخ و برگ تازه می یابد. رشد درخت زبان به دو شیوه اصلی صورت می گیرد یکی درونی، دیگری بیرونی یعنی با پیوند خوردن با شاخه و جوانه درخت دیگر. برخی این پیوند با بیرون را طبیعی نمی پندارند و با آن مخالفت می کنند. یکی از دلایل آنها این است که این تداخل می تواند ماهیت و طبیعت تنه اصلی زبان را از بین ببرد و در نتیجه رابطه وضعیت فعلی زبان با گذشته آن قطع شود....

تحلیل سبکی آثار زنانه با ابزارهای دقیق زبان­شناسی برای دست­یابی به مشخصه­های نثر زنان و درنهایت نقد علمیِ این آثار، از اهداف مهم سبک­شناسی زنانه است. این مقاله سعی دارد با مطالعۀ سبک­شناختی خاطرات تاج­السلطنه که یکی از آثار مهم نثر زنانۀ درباری در دورۀ قاجار است، ویژگی­های زنانۀ این اثر را شناسایی کند. نشانداری واژگان، کاربرد فراوانِ صورت­های بیانگر زبان همچون صفت و قید، صورت های مبهم و غیرصریح ز...

در طی فرایند دستوری شدگی عناصر واژگانی تبدیل به امکانات دستوری می شوند یا اجزای دستوری ویژ گی های دستوری جدیدی را کسب می کنند. زبان شناسان با مطالعة گسترة وسیعی از زبان ها سعی کرده اند تا ساز و کار ها و اصول حاکم بر دستوری شدگی را دریابند. دستوری شدگی طی گذر زمان اتفاق می افتد، بنابر این وجود متون مکتوب از گذشتۀ یک زبان می تواند کمک زیادی به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی نماید. با این حال می ...

مبحث رابطه زبان و ذهن از مدت ها قبل در جهان مطرح و نظریات متعدد و روبه تحولی در این حوزه مطرح بوده است؛ آنچه در این عرصه متأخر به حساب می آید نحوه ارتباط متقابل زبان و محیط زیست از طریق ارتباط بین زبان و ذهن و فرآیندهای تفکر است. در این میان، و در مورد خاص زبان فارسی و فرهنگ ایرانی، موضوع ما در این مقاله ارتباط مستقیم بین زبان و محیط زیست است. این ارتباط آن قدر مستحکم و عمیق است که هر فارسی زبا...

مقالۀ حاضر کوششی است برای توصیف گفتار کودکان شش‏ساله، فارسی‏زبان و تهرانی در‏قالب نظریۀ نقش‏گرای نظام‏‏مند هلیدی و متیسن (2004) که از‏منظر فرانقش متنی این نظریه انجام شده است. ضرورت و اهمیت چنین پژوهشی از آن جهت است که با‏وجود اهمیت مطالعۀ گونه گفتاری در بررسی‏های زبانی، پژوهش‏های توصیفی دربارۀ زبان فارسی و به‏ویژه گونه گفتاری این زبان و در‏حوزۀ گفتار کودکان، بسیار اندک‌اند. داده‏‏‌‏های مطالعه‏...

در بسیاری از زبان‌های ایرانی، از جمله زبان فارسی، ستاک گذشتة شماری از فعل‌هایی که ریشه مختوم ‏به ‏r‏ پس از یک واکه، دارند در حالی به ‏‎ -štختم می‌شود که ‏r‏ از ساختمان آن‌ها حذف‌می‌گردد. نظر به ‏این که پایة بنیادین ستاک گذ‌شته‌ساز تکواژ ‏t‏- ‌است که طی فرایندهایی واژ-واجی، بصورت ‏تکواژگونه‌های مختلفی نمود پیدامی‌کند، نگارنده را بر آن داشت تا روند ساختار این تکواژ خاص را که ‏در مطالعات پیشین یا ...