گستردگی دامنة بررسی اسطوره‌ها و مضامین در نقد، تحلیل‌گران متون ادبی را در برابر تلی از واژگان همسان قرار داده که گاهی تشخیص آنها از یکدیگر دشوار است، چرا که در متون فراوان، منتقدان، اسطوره، مضمون، نماد و بن‌مایه را در یک چارچوب قرار می‌دهند و آنچه را برای یکی مضمون محسوب می‌شود، برای دیگری اسطوره به حساب می‌آید، در صورتی که تفاوت بسیاری میان این واژه‌هاست. دربارة این تفاوت نیز بین منتقدان اتفاق...

توجه به مضامین دینی، یکی از بارزترین موضوعات شعری در عصرهای مختلف بوده است که توجه شاعران و نویسندگان بسیاری را به خود جلب نموده است. در این میان سیدرضا موسوی هندی و محتشم کاشانی از شهرت بسزایی برخوردارند. سیدرضا موسوی هندی شاعر معاصر عراق دارای قصیده های بسیاری در این حوزه می باشد که از برجسته ترین این اشعار می توان به قصایدی که در خصوص مدح و رثای پیامبر (ص) و اهل بیت مکرم ایشان، به ویژه امام ...

با توجه به این¬که ادبیات انقلاب و پایداری در هشت سال دفاع مقدس، ادبیاتی نوپا و تازه شکل-گرفته است و به مانند ادبیات کلاسیک، چندان کارهای تحقیقی درباره¬ی آن انجام نشده است، بر آن شدیم که با بررسی و تحلیل آثار و افکار سیدحسن حسینی، او را جامع¬تر به دنیای ادبیات معرفی نماییم، که با روش توصیفی، تحلیلی و ابزار کتابخانه¬ای، بیش از صد عنوان کتاب و ده¬ها مقاله و پایان¬نامه مطالعه شد و شکل نهایی کار، در...

فلسطین مهم¬ترین مسئله در جهان اسلام بوده و با انقلاب اسلامی ایران به دلیل داشتن ایدئولوژی اسلامی، گره خورده است به گونه¬ای که شاعران انقلاب اسلامی همواره سعی کرده¬اند در اشعارشان از ملت مظلوم فلسطین دفاع کنند. در این پژوهش برای تبیین رابطه¬ی ادبیات مقاومت ایران و فلسطین، ضمن تعریف ادبیات مقاوت، ویژگی¬های ادبیات مقاومت دو کشور و هم¬چنین مشخص کردن محورهای ادبیات تطبیقی، با استفاده از اشعار محمود ...

ادبیات تطبیقی از مهم ترین گونه های ادبی است که خواننده را با اشتراکات ذهنی و زبانی دو یا چند اثر از دوره های مختلف آشنا می کند. کتاب الادب الصغیر و الادب الکبیر ابن مقفع اثری است که حول بایدها و نبایدهای فرهنگی یک جامعه نگارش یافته است. اشتراکات محتوایی و مضمونی این کتاب با گلستان سعدی نگارنده را بر آن داشت تا در یک تحقیق دقیق و بر مبنای ادبیات تطبیقی به شناسایی و معرفی این مشترکات بپردازد. در ...

موضوعات و درون­مایه‌های آثار بهرام بیضایی تنوع چشمگیری دارد. وی در آفرینش‌های ادبی خود، شگردهای ادبی گوناگونی ارائه می‌دهد که در پژوهش حاضر، ضمن بررسی، تحلیل و طبقه‌بندی موضوع‌های داستانی بیضایی، این شگردها در روایتِ داستان نمایش داده می‌شود. در این پژوهش 24 اثرِ ادبی بیضایی که شامل سیزده فیلم‌نامه، هشت نمایشنامه و سه برخوانی است، بررسی می‌­شوند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است؛ بدین‌صورت که ابتدا ...

نعت حضرت رسول اکرم(ص) از زمان ظهور اسلام، هم فصل مشترک مذهبی– ادبی فرقه‌های مختلف دین اسلام است و هم فتح‌الباب دیوان‌های اغلب شاعران عربی و فارسی است. در بلاغت فارسی و عربی، نعت، زیرگونة مدح معرفی شده است. خاقانی شروانی یکی از شاعران مداح زبان فارسی‌ است که در دیوان خود و به‌ویژه در قصایدش، نعتیّه‌های فراوانی در قالب مدح سروده است. این پژوهش می‌کوشد به روش تحلیلی- توصیفی در قلمرو قصاید خاقانی، ر...

در این مقاله، پس از اشاره‌ای مقدماتی و اجمالی به مفهوم شالوده‌شکنی و طرح خلاصه‌ای از اندیشه‌های فلسفی، زبان‌شناسیک و ادبی دریدا، رهیافت شالوده‌شکنی با اشاره به خوانش او از دو متن ادبی غربی بررسی گردیده و در پایان، یکی از قصاید معروف خاقانی یعنی چکامۀ «در معارضۀ شیخ‌الشیوخ بغداد» براساس نظریه‌ها و رویکرد و رهیافت دریدا، شالوده‌شکنی گردیده‌است و نشان داده شده‌ که خوانشی عمیق و شالوده‌شکن، باعث سر...

پیوند ادبیات فارسی و عرب که هر دو از مواریث شکوهمندی برخوردارند، بر کسی پوشیده نیست. مشترکات دینی و آمیختگی های فرهنگی که زیر سایه تعالیم آسمانی اسلام و مضامین قرآنی به وجود آمده است، از مهم ترین عواملی است که زمینه های پیوند این دو حوزه زبانی را فراهم کرد. اما زمانی که ادبیات فارسی و عرب از شکوه گذشته¬اشان فاصله گرفتند و ایرانیان و اعراب هم¬چنان آثار ادبیات کلاسیک را مایه تفاخر خود می دانستند،...

چکیده: غزل حافظ الگوی کمال غزل فارسی است. حافظ در غزل های خود در بیشترین حد از ظرفیت های زیباشناختی و استعدادهای نهفته ی زبان فارسی استفاده کرده است. نوع کلمه و چگونگی به‏کارگیری آن از عوامل تمایز غزلیات حافظ است که آن را نسبت به نمونه های مشابه، متفاوت و برجسته تر جلوه می دهد. در این پژوهش، سعی بر این است تا مقایسه ای بین فکر و شعر فخرالدین عراقی (688- 610) و حافظ شیرازی انجام دهیم. عراقی از ج...