قالی‌‌های دورۀ صفوی که اغلب محصول کارگاه‌‌های درباری بودند حاوی نقوش گوناگونی‌اند که یکی از پرکاربردترین آنها نقوش جانوری است. همچنین خانۀ پیرنیای نایین نیز یکی از کاخ‌‌های سلطنتی مربوط به این دوره است که دارای دیوارنگاره‌‌هایی زیبا و همچنین نقوش جانوری مشابه با قالی‌‌های دورۀ صفوی است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با مطالعۀ منابع کتابخانه‌‌ای و تحلیل تصاویر میدانی سعی در شناسایی، طبقه‌‌بند...

آثار هنری همواره منعکس‌کنندۀ آراء هنرمندان بوده‌اند. در این میان، پارچه‌بافی صفوی در قرن10 تا اواسط 12ه.ق. و نیز پارچه‌بافی عثمانی در همسایگی ایران، در همین اثنای تاریخی، دارای گسترۀ وسیعی از نقش، رنگ، بافت و با ترکیب‌بندی‌های خاص بوده و حائز اهمیت بسیاری هستند. چهار نوع سبک بافت پارچۀ صفوی و پنج نوع سبک در دورۀ عثمانی رواج داشت. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی شاخص‌های مذکور روی پارچه‌های ایران ...

چکیده یکی از مسائل مهم فرهنگی در عصر صفوی، تأثیر هنر اروپایی در ایران است. از دستاوردهای رابطة ایران و غرب در موسیقی عصر صفوی، حضور سازهای اروپایی در دربار ایران است. حضور سازهای اروپایی در ایران، هم در گزارشات سفرنامه نویسان اروپایی و هم در تصاویر به جا مانده از عصر صفوی مشهود است. با این حال سازهای غربی در جامعة صفوی فراگیر نشد و تنها در دربار شاهان و توسط نوازندگان اروپایی به اجرا در می آمد...

شیخ‌حیدر صفوی در اقدامی مبتکرانه، تاج قزلباش را به‌عنوان پرچم و نشانه طریقت صفوی رواج داد و پس‌ از آن پیروان این طریقت، با نام قزلباش شناخته شدند. انتساب تاج به امام علی و وجود دوازده ترک، آن را به نشانه تشیع تبدیل کرد. به ‌مرور زمان، تغییراتی در ساختار تاج ایجاد و بر تزیینات آن افزوده شد. پادشاهان صفوی تاج را با جقه بر سر می‌گذاشتند. قزلباش‌ها سعی کردند استفاده از تاج را انحصاری کنند، اما به ‌...

ساختار اجتماعی ایرانِ عصر صفوی، با تأثیرپذیری از سیاست های پادشاهان صفوی، دیگر پذیرای تحرکات سیاسی ـ اجتماعی طرایق صوفیانه نبود. طریقت نوربخشیه با مشاهدة حرکت صوفیان صفوی از محراب به جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبیت و آزادی عمل اجتماعی خویش را در خطر دید. مرشدان نوربخشی تقریباً هم زمان با صفویان، به منزلة یک طریقت صوفیانة شیعه مذهب، در قلمرو تیموریان اعلام موجودیت سیاسی کردند، اما درادامه نتوانستند ...

ساختار اجتماعی ایرانِ عصر صفوی، با تأثیرپذیری از سیاست های پادشاهان صفوی، دیگر پذیرای تحرکات سیاسی ـ اجتماعی طرایق صوفیانه نبود. طریقت نوربخشیه با مشاهده حرکت صوفیان صفوی از محراب به جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبیت و آزادی عمل اجتماعی خویش را در خطر دید. مرشدان نوربخشی تقریباً هم زمان با صفویان، به منزله یک طریقت صوفیانه شیعه مذهب، در قلمرو تیموریان اعلام موجودیت سیاسی کردند، اما درادامه نتوانستند ...

مجموعه گنجعلی¬خان در کرمان که از زیباترین نمونه های معماری و تزئینات عصر صفوی در ایران می باشد، شامل میدان وسیعی است که به سرای گنجعلی¬خان مشهور است. بناهایی مانند کاروانسرا، مسجد، حمام، آب انبار و ضراب¬خانه در چهارگوشه میدان قرار دارند و گرداگرد میدان را بازار احاطه کرده است. هریک از بخش¬های این مجموعه به نوبه خود اثری ارزشمند از معماری و انواع تزیینات دوره صفوی را به نمایش گذاشته است. کاروانس...

بسیاری از مبانی و ریشه های تفکری ملل در اعصار گوناگون را می توان در نقوش بازمانده آثار هنری بازیافت. منسوجات و نقوش بافته شده در آن ها متأسفانه در اغلب تحقیقات نادیده یا کمرنگ مانده اند زیرا اغلب به عنوان فرعی از نگارگری مطرح شده و به همین علت مغفول مانده اند، اما پژوهش بر آن ها می تواند اطلاعاتی ژرف و دسته اول به پژوهشگر ارائه نماید. منسوجات عصر صفوی که آثار زربفت و مخمل در آن ها جلوه ای تام د...

دولت صفوی در سده ی دهم هجری با کمک ایلات ترک قزلباش به قدرت رسید و به همین حیث این ایلات از همان آغاز در مصدر امر قرار گرفتند از جمله این ایلات، ایل افشار بود و بالطبع این ایل نیز در تحولات این حکومت نقش آفرین بوده است، این پژوهش در تلاش برآمد تا به بررسی نقش افشارها در تحولات سیاسی ونظامی حکومت صفوی بپردازد.

با مرگ شاه صفی در سال 1052ه.ق امرا، فرزند نه ساله اش عباس میرزا را به عنوان شاه عباس دوم بر تخت نشاندند و این واقعه در حالی بود که رجال خدمتگزار ایران ، که از سفاکی های پدرش جان بدر برده بودند هر کدام داعیه ی قدرت طلبی در سر می پروراندند. اگر چه شاه جدید هنوز در ارزیابی و سنجش رعایای خویش از قدرتی مافوق برخوردار بود ولی سهم او در مقام مرشد کامل طریقت دیگر اهمیت و مفهوم عملی اش را از دست داده ...