این تحقیق با بهره‌گیری از داده‌های روزانه ازن پوشن‌سپهر روی اصفهان که از طریق سنجنده‌های زمینی بروئر و ماهواره TOMS و OMI از سال 2001 تا 2011 اندازه‌گیری شده، جهت شناسایی و مطالعه شدیدترین رخداد کاهش ازن (حفره کوچک ازن) بکار گرفته شد. با بکارگیری آستانه منفی دوبرابر انحراف معیار ماهانه، 25 رخداد حفره‌ کوچک ازن ‌در طول دوره مورد مطالعه نمایان شد که بیشترین تمرکز آنها با شانزده و هفت مورد به ترتی...

بر مبنای نظریۀ پویایی فرهنگی عصر آهن فلات ایران، پیدایش و گسترش سنت سفالگری خاکستری- سیاه رنگ در اواخر هزارۀ دوم ق. م نشانۀ مهاجرت مردمانی تازه‌ وارد است که از فراسوی کوهستان قفقاز بزرگ آمده و با گذر از رود ارس در پیرامون دریاچۀ ارومیه و دیگر صفحات فلات ایران ساکن شده‌اند؛ بنابراین، در تأیید صحت و سقم نظریۀ پویایی فرهنگی در عصر آهن فلات ایران بسیار لازم می‌نماید که شواهد و قرائن باستان‌شناختی ق...

           فسیل ماهیان ایران که از ناحیه البرز (مرکزی) شامل استان‌ های تهران، البرز و مازندران، زاگرس (میانی و جنوبی) شامل استان‌ های کرمانشاه، کردستان، همدان، ایلام، لرستان، چهارمحال بختیاری، خوزستان و هم‌ چنین مناطق مرکزی غربی و جنوبی شامل استان‌ های کرمان، اصفهان، فارس و یزد جمع‌ آوری گردیده بود، با هدف بازنگری و اصلاح گونه شناسی و مشخص نمودن دوره زمانی فسیل شدن </st...

بررسی گونه شناسی معماری ایران نشان می دهد که شکل گیری بنا، چه به صورت منفرد و چه به صورت مجتمع، هم زمان و هم مکان براساس ترکیب سه الگوی فضایی «باز، بسته و پوشیده» صورت گرفته است. در خانه های تاریخی، حیاط به عنوان اصلی ترین فضای باز، همزیستی با طبیعت را نمایندگی می کند. از لحاظ سازمان فضایی خانه های تاریخی، حیاط در واقع اتاقی است بدون سقف با بدنه های مشخص، و کفی آراسته از درخت و خاک و آب. بهترین...

ولکانیسم کواترنری شمال پهنه سنندج-سیرجان در غرب ایران، جزیی از مجموعه گسترده ماگماتیسم همزمان با برخورد فلات مرتفع ایرانی-ترکی است. این فلات بخش فعالی از پهنه قاره ای عربی-اوراسیایی است. گدازه های بازیک (بازانیت ها، هاوائیت ها و بازالت های آلکالن) همسو با روند زمین درز بیتلیس-زاگرس (شمال غربی-جنوب شرقی) فوران یافته اند. اغلب گدازه های بازیک منطقه قروه و بیجار از عناصر لیتوفیل بزرگ یون (lile) ما...

نقوش و تزیینات در هنر ملل مختلف، گاه به صورت پیچیده، پرکار و ظریف و گاه ساده و کم کار، با کیفیت، کمیت و مصالح مختلف، در ترکیب بندی های متفاوت ارائه می شود که در قالب نقوش حیوانی، انسانی، گیاهی، هندسی، تجریدی و خطوط تزیینی قابل بررسی است. در دوران اسلامی نقوش تزیینی و ترکیب بندی آن ها جایگاه ویژه ای یافته و به جهت منع تصاویر انسان و حیوان، نقوش هندسی و گیاهی، رشد و تنوع چشمگیری داشته اند، که در ...

عصر آهن زمانی مابین 1500 تا 500 ق م را شامل می شود. کاوش های باستان شناختی در محوطه های عصر آهن موید دگرگونیهای محسوسی در ساختار مواد فرهنگی نسبت به ادوار قبل از عصرآهن است. این دگرگونی های بویژه در فرم و تزئین ظروف سفالی و سنت های تدفینی و فنون معماری قابل مشاهده است. دگرگونی های ذکرشده در جوامع عصر آهن 3 بیشتر دیده می شود. به بیانی عصرآهن 3 مصادف با تشکیل امپراطوری ماد است. در آغاز مادها به ص...

مسجد جامع یزد یکی از مساجد عظیم و مهم سبک آذری در ایران است. از خصوصیات این بنا می توان به سردر رفیع، مناره های بلند، کاشی کاری زیبا، گنبد مسجد و... اشاره کرد. به کارگیری نقوش در قالب گچ بری، کاشی کاری و طرح های زیبا حائز اهمیت و درخور تفسیر است. تلفیق نقوش هندسی با نقوش اسلیمی در تزیینات کاشی کاری مسجد به نحوی است که در نگاه اول نمی توان به راحتی بین آن ها تمایزی قائل شد. هدف از این مقاله، مطا...

فلات ایران، از سرزمین های بلند شرق ترکیه و عراق به غرب افغانستان و پاکستان کشیده شده است. از نظر جغرافیایی جانوری، یک چهارراه ارتباطی بین جنوب شرق اروپا، شمال غرب هند و غرب پاکستان از یک طرف و آسیای مرکزی و شمال شرق آفریقا و عربستان از طرف دیگر است. چهار زیر گونه از کمپلکس وزغ سبز به عنوان نماینده های انشعاب غربی در فلات ایران مورد بررسی قرار گرفته اند. بر اساس تحقیق وسیع، جمع آوری نمونه ها از ...