اسپینوزا سعادت شناسی خود را مبتنی بر تصویری غیر انسان‌وار از خداوند می‌سازد و بدین جهت با تشخیص علل گرایش‌های انسان‌وار انگارانه در حوزۀ الهیات و به طور خاص خداشناسی، به نقد چنین خدایی می‌پردازد. مقالۀ حاضر با روش منظومه گرایی مفهومی در صدد بیان نقدهای اسپینوزا بر انسان‌وار انگاری خداست. بدین صورت که مفاهیم اصلی‌ و اشتقاقی‌ای را که اسپینوزا در اطراف این مسئله مطرح می‌سازد، مشخص کرده تا به منظوم...

رابطه شرور و کاستی‌های عالم با عدالت خداوند از دیرباز مورد توجه متفکران ادیان ابراهیمی بوده است. در دو دین یهودیت و اسلام نیز فیلسوفان به فراخور بهره عقلانی و فلسفی خویش به هستی‌شناسی و توجیه شرور پرداخته‌اند. نگارنده در این مقاله با مراجعه مستقیم به آثار ابن‌میمون اندلسی و شهید مرتضی مطهری به مقایسه این دو سنت عقلانی در مسئله شرور پرداخته است. نتایج این تحقیق در بحث هستی‌شناسی شرور آنست که هم ...

یکی از مسائل ومباحثی که همواره بشر و ارباب ادیان در طول تاریخ دینداری و اندیشه ورزی خود با آن مواجه بوده است ، مساله شر و ارتباط آن با عدل و خیرخواهی و علم عنائی و اصل وجود خدای متعال است . که این بحث گاهی از منظر صفات کمال او در عصر حاضر در فلسفه دین و بیشترین توجه به آن معطوف شده و از مسائل اصلی آن بشمار می آید. و امروز دلیل عمده برخی از فیلسوفان جدید مانند جی. ال. مکی بر نفی خدا، وجود شر در ...

نویسنده در این مقاله به بررسی مسألة فلسفی ـ کلامی «خیر و شر» پرداخته است. به طور کلی می‌توان مقاله را به دو بخش تقسیم کرد. در بخش اول، اشاراتی به ضرورت بحث در باب خیر و شر شده است و سپس راه‌حلهایی را که حکمای اسلامی برای حل این مشکل ارائه کرده‌اند مطرح می‌نماید و در این راستا از نظریات حکمایی چون ابن سینا، بهمنیار، غزالی، ملاصدرا، حاج ملاهادی سبزواری، زنوزی و دیگران بهره می‌جوید. ...

شوپنهاور، فیلسوف قرن نوزدهمی آلمان، این جهان پدیدار را از لحاظ ماهیت درونی‌اش اراده دانسته که خود عامل تنازع در جهان مادی است؛ لذا رنج، یکی از نتایج خواست و اراده است. در میان فلاسفه اسلامی، ابن‌سینا با تأکید بر مسئله علم الاهی و اینکه لازمه جهان مادی عدم انفکاک شرور از آن است و با توجه به حکمت و غایت‌مندی افعال الاهی، وجود نظامی بهتر از نظام کنونی را ناممکن دانسته است. در این مقاله ضمن تبیین ا...

قوه و فعل از اوصاف واحکام موجود مطلق است،موجودنسبت به فعلیتی که می‌تواند واجد آن شود بالقوه نامیده می‌شود،هرچندبه لحاظ فعلیتی که هم اکنون داردموجودی بالفعل است. موجود مطلق که موضوع فلسفه اولی است به قوه وفعل تقسیم می­شود، غالب مسایل فلسفی به شکل قضایای مرددة المحمول مطرح می‌شوند که اطراف تردید مساوی با موضوع فلسفه است .قوه یک امر وجودی است، منتهی یک وجود ضعیف که آن را از عدم ممتازمی گرداند. وجو...

خوشبینی و بدبینی نظری پیآمد تعیین نسبت وجودی و اخلاقی خیر و شرِ جهان بر حسب دیدگاهی خاص و ارائه ادلهای پسینی یا پیشینی در توجیه آن است. هرچند شوپنهاور بنا به دیدگاه پیشینیاش بر وجود شر و نفی هر گونه تلقی وجودی خیر اصرار ورزیده و از اینرو یک بدبین است، اما خوبی و خیر را ابژهای خاص با تلاش معین اراده، و بدی و شر را به عدم چنین مناسبتی « مناسبت » در سپهر پدیداری به تعریف میکند. رویکرد شوپنهاور به م...

فرهنگ و ادب پارسی از ابتدا همواره مشحون از انگاره های اساطیری بوده، و به نوعی سعی در تکرار و بیان دیگر گونه ی هر آن چه در باور روزگاران گذشته وجود داشته، دارد. ادب دیرین ایران زمین مملو از رزم و جدال است، چه، جدال روشنی و تاریکی، هرمزد و اهریمن، خیر و شر... آغاز گر خلقت است و زمان. این تقابل نه در سرزمین پارس، که در اساطیر باستان دیگر سرزمین ها نیز قابل رد گیری است. مبارزه ی بین دو ضد، در اساطی...

پس ازحمله های یازده سپتامبر 2001 ، رما نها و آثار ادبی فراوانی با موضوع تأثیر این حمله ها بر افراد مختلف در داخل و خارج از ایالات متّحده به رشته تحریر درآمد. با وجود ادعای این رما نها ( مبنی بر پرداختن به تأثیر این حمله ها بر مردم آمریکا) ، نویسندگان برای توصیف مسلمانان و اعراب بیشتر از کلیشه های شر ق شناسی استفاده می کنند و به نظر می رسد، پس از یازده سپتامبر، گفتمان شر قش ناسی، کلیشه ها و قالب ...