«موعظه» به عنوان یکی از شیوه های تربیتی ضروری و موثر در اسلام، و در فرهنگ و رسوم جوامع بشری از وظایف مهم معلمان تاریخ بشریت، از آدم تا خاتم، برای رسیدن به کمال و سعادت و رستگاری انسان ها در زندگی مادی و معنوی، همواره وجود داشته است. در این پایان نامه این سوال مطرح است که چرا در بسیاری از جوامع امروزی با وجود پند و اندرز خیرخواهان، عده ای توجهی به مواعظ ناصحان ندارند؟ به همین منظور، نگارنده به ب...

صفحات آغازین مجله پژوهش های قرآن و حدیث

چکیده از آنجا که احادیث منقول از پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل‌بیت علیهم السلام، مفسِّر آیات قرآن و سرلوحه زندگی افراد بشر است، به دست آوردن مراد آن بسیار بایسته است. زیرا هر کدام از این احادیث در شرایط و بنا به علل خاصی و به منظور معینی از ایشان صادر شده است. یکی از این احادیث ـ که می‌تواند در زندگی هر شخص، نقش مهمی ایفا کند، حدیث «السکوت من الذهب» است. در این مقاله با تجزیه‌ و تحلیل منابع ...

تفسیر قرآن کریم تبیین و شرح و توضیح و پرده برداری از آیات را بر عهده دارد و تلاش مفسران واقعی در جهت روشن ساختن کلام خداوند بوده و هست، با توجه به اینکه پیوندی عمیق و ناگسستنی میان اهل بیت (ع) یعنی مفسّران راستین قرآن کریم و این کتاب مقدس وجود دارد و در حقیقت چنین پیوندی نماد روشن و مسلمی از برخی از احادیث پیامبر اکرم (ص) همچون حدیث ثقلین، حدیث سفینه و جز آن می باشد، آن بزرگواران به عنوان حاملان...

آیین تصوف آکنده از آدابی است که سالکان طریقِ حق تلاش می¬کنند تا با رعایت آنها در زندگی فردی و اجتماعی خود، تحت نظارت مشایخ به تعالی معنوی دست یابند. از جمله مهم¬ترین این آداب، که در اکثر دستینه¬های صوفیه بابی ویژه بدان اختصاص یافت، ادب خلوت و صحبت است. خلوت در معارف متصوفه به دو گونه عام و خاص تقسیم شده است. خلوت عام یا ظاهری کناره¬گیری از خلق و ترک معاشرت است که عزلت نیز نامیده می¬شود اما خلوت ...

بینامتنیت (intertextuality) از جمله گرایش­های نقد جدید می­باشد که به ارتباط و تعامل بین متون می­پردازد؛ بر اساس این نظریه، هیچ متنی خودبسنده نیست و آثار ادبی در تعامل با یکدیگر می­باشند. بر طبق این نظریه، متون و گویندگان آن ها متأثر از یکدیگر بوده و آگاهانه و یا ناخودآگاه از سرچشمه­های ادبی و فکری یکدیگر بهره جسته­اند. این نظریه در حوزه­ی ادبیات ملل بازتاب و کارکردی غیرقابل انکار دارد؛ چرا که ع...

روایت نزول قرآن بر هفت حرف یکی از روایات مشهور در جوامع روایی اهل سنت بوده که به صورت‏های نزول، قرائت و تفسیر قرآن بر هفت حرف و به صورت نزول قرآن بر اقسام هفت­گانه، در برخی جوامع روایی متقدم امامیه نیز نقل شده است. در حالی که در بدو امر به نظر می‏رسد این روایات با روایت زراره و فضیل بن یسار در الکافی مبنی بر نزول قرآن بر یک حرف در تعارض باشد، اما با واکاوی گونه‏های نقل روایات سبعة احرف در جوامع...

واژه ی «اسم» و مشتقات آن از واژه های بسیار پرکاربرد در علوم اسلامی (اعم از علوم نقلی و عقلی) است. این مقاله با روش کتابخانه ای در گردآوری مطالب و شیوه اسنادی در نقل دیدگاه ها و روش توصیفی تحلیلی در تحلیل داده ها مفهوم واژه اسم و مشتقات آن با تاکید بر کاربرد آن در مورد خداوند در قرآن و حدیث را مورد تحلیل قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که واژه ی اسم و مشتقات آن افزون بر کاربرد در معنای نا...

گزارش دیدگاه قرآن درباره داستان آدم(ع) و حوا است.  قرآن برای داستان آفرینش انسان با تمام عناوین زیر مجموعه اش هویت انسان شناسی قائل است و آن را به دور از هر گونه پیرایه نامعقول مطرح می کند، امّا اگر روایات نامقبول ضمیمه تفاسیر شده است جزء اسرائیلیات است  قصه قرآنی خلقت آدم و حوا با طرح خلافت آغاز می شود که متعلق به انسان است و نه خصوص آدم، ملائکه از ترکیب انسان از ماده و روح به کشش زمینی و فساد ...

صفحات آغازین مجله پژوهش های قرآن و حدیث