الگوی توسعة محله‌های شهری به‌موازات رشد و گسترش شهر، دستخوش تحولات زیادی در گذر زمان شده است. این تغییرات در شهرهایی که پیشینة تاریخی دارند مشهودتر است؛ به‌گونه‌ای که می‌توان تفاوت بارزی میان محله‌های قدیمی که بدون برنامه ایجاد و پس از شکل‌گیری مشمول طرح و برنامه شده‌اند با محله‌های جدید از پیش برنامه‌ریزی‌شده مشاهده کرد. یکی از فنونی که می‌تواند در بررسی این تفاوت و مقایسة تطبیقی الگوی محله‌ها...

هدف همۀ برنامه‌های توسعة شهری در کشور، افزایش سطح کیفیت زندگی شهروندان است. این موضوع در دهه‌های گذشته، در تمامی برنامه‌های شهری جایگاه ویژه‌ای یافته است. یکی از راهکارهای افزایش سطح کیفیت زندگی شهروندان، افزایش سطح سرمایة اجتماعی افراد است. هدف این پژوهش، بررسی نقش و جایگاه سرمایة اجتماعی در افزایش میزان رضایت شهروندان از کیفیت زندگی است. این موضوع در دو محلة شهید دستغیب و دکتر هوشیار منطقة 9 ...

حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی پدیده‌ای است که به‌دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی-اجتماعی، مانند جریان سریع شهرنشینی و مهاجرت‌های لجام‌گسیخته در بیشتر کشورهای جهان، به‌ویژه کشورهای جهان سوم پدیدار شده است. با توجه به حجم و روند روبه‌افزایش این‌گونه سکونتگاه‌ها، رهیافت‌های مختلفی برای حل مسئلة حاشیه‌نشینی ارائه شده است. یکی از این رهیافت‌ها توانمندسازی، یعنی پذیرفتن حقوق شهروندی ...

در سکونتگاه­های غیر رسمی، وجود نابسامانی­های فراوان در ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، زیست­محیطی و... سطح زندگی ساکنان را کاهش داده است و مهم­ترین هدف توسعة پایدار، یعنی بهبود کیفیت زندگی و رضایتمندی ساکنان را با تهدید جدی روبه­رو ساخته است. با توجه به اینکه توسعة پایدار با برآوردن نیازهای بشر، متضمن دستیابی به کیفیت زندگی و رضایتمندی در ابعاد مختلف برای همگان است، به‌نظر می­رسد توجه به ابعاد ...

این مقاله پروژه‌ها و پردازه‌های محرک توسعه در محله‌های منطقة ۱۲ تهران را بازشناسی کرده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و جامعة آماری آن ۵۰ نفر خبرگان علمی و اجرایی است که تمام جامعه به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. داده‌ها به روش اسنادی تهیه شده و با استفاده از روش‌های سوات، ضرایب رگرسیون و تحلیل واریانس پردازش شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد محله‌ها عموماً دارای کمبود خدماتی و مسائل کالبدی، اقتصا...

با مطرح‌شدن توسعة پایدار شهری، لزوم دستیابی به کیفیت زندگی مناسب و تأمین رضایتمندی ساکنان، پدیدة اسکان غیررسمی با دیدی جامع­تر توسط محققان مطالعه می‌شود. سرمایة اجتماعی به عنوان یکی از معیارهای اصلی توسعة پایدار، بر کیفیت زندگی و رضایتمندی از کیفیت زندگی تأثیر شایان توجهی دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین ابعاد مختلف سرمایة اجتماعی مؤثر بر رضایتمندی ساکنان سکونتگاه­های غیررسمی و تبیین ارتباط این دو مف...

زمینه‌ها، سازوکارها و فرایندهای متفاوتی در شکل‌گیری ابعاد فضایی فقر شهری دخیل هستند که ضروری است در نحوة برخورد با این پدیده، همة جوانب، مشکلات و پتانسیل‌ها درنظر گرفته شود. در پژوهش تحلیلی-کاربردی حاضر، به شناخت محله‌های دارای فقر شهری شهرکرد، ریشه‌یابی مشکلات و برنامه‌ریزی راهبردی توانمندسازی برای محله‌های هدف پرداخته شده است. هدف این پژوهش شناسایی و رفع مشکلات گوناگون کالبدی، اجتماعی-فرهنگی،...

بشر از دیرباز با پدیده‌های مخرب طبیعی روبه‌رو بوده است. از این رو، پیوسته در تلاش بوده راه‌حل‌هایی برای مقابله با این پدیده‌ها پیدا کند. در این میان، بافت فرسوده و ساختمان‌های واقع در این بافت بیشترین آسیب را دیده و از حداقل پیامدهای آن قطع لوله‌های تأسیساتی، ایجاد آتش‌سوزی، مسدود شدن مسیرهای دسترسی، کمک‌رسانی ضعیف و به تأخیر افتادن تخلیة افراد را می‌توان ذکر کرد. بررسی میزان آسیب‌ها و صدمه‌های...

فضاهای شهری صحنه‌هایی هستند که فعالیت‌های عمومی زندگی شهری در آنها رخ می‌دهد. احتمال وقوع جرم در فضاهای بی‌دفاع شهری یا جرم‌زا، به‌دلیل امکان‌پذیرنبودن رؤیت بصری، بیشتر است. پژوهش حاضر، که در محله نواب تهران در پاییز سال 1393 صورت گرفته است، از نوع کیفی و به‌روش نظریة مبنایی است. داده‌ها از مسیر مشاهدة میدانی و مصاحبة عمیق با 30 نفر از افراد بالای 25 سال (زنان خانه‌دار لیسانس و دیپلم، زنان و مر...

بیشازنیم‌قرنازاجرایطرح‌هایجامعبر کالبد شهرایرانیمی‌گذرد که اساس آن‌ها برگرفته از جنبش مدرن، مبتنی بر ساماندهی به عملکردهای چهارگانه اسکان، کار، آمدوشد (ترافیک) و گذران اوقات فراغت است که نتوانسته اهداف و چشم‌اندازهای مورد انتظار را باز پس دهد. اجرای این‌گونه طرح‌ها بر پیکرة بافت‌های مرکزی شهرها، به‌تدریج سبب فروریختن ساختار سنتی، اصالت و هویت ذاتی آن‌ها شده است؛ از این‌رو نتیجة این طرح‌ها صِرف ت...