در این پژوهش، " تسبیح در قرآن" از منظر فلسفی بررسی می شود. ابتدا، معنای تسبیح موجودات از منظر قرآن، بررسی، سپس این تسبیح، تحلیل فلسفی شده و در نهایت، لوازم تسبیح موجودات، تبیین گردیده است. آنچه از آیات قرآن، راجع به تسبیح موجودات، بیان شده، حاکی از تسبیح همگانی عالَم است. موجودات عالَم، به عظمت و پاکی خدا معترفند. حقایقی در جهان، وجود دارد که شناخت آن ها، تسبیح موجودات را برای همگان، موجَّه می کند....

استنطاق قرآن یعنی طرح پرسش در پیشگاه قرآن و طلب نطق و پاسخ از آن. این تعبیر، نخستین بار از سوی امام علی(ع) مطرح گردیده است. عالمان دینی آن را بر تفسیر قرآن به قرآن، تأویل، تفسیر موضوعی و استنباط از قرآن اطلاق کرده اند که هر یک، بعدی از ابعاد استنطاق را در بر می گیرد. استنطاق قرآن، دارای مبانی محکم و روشنی مانند جامعیّت قرآن، جاودانگی قرآن و نظام مندی قرآن است؛ اما از جهت این که پرسش ها در چه حوز...

در این نوشتار به قلمرو قرآن و علم پرداخته شده و سه دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته است. دیدگاه اول که قائل به رابطه حداکثری بین قرآن و علم است بر وجود همه علوم در قرآن اصرار دارد، مظاهر این دیدگاه در آثار غزالی و ابوالفضل مرسی به چشم می خورد. که در این نوشتار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. مهم ترین دلیل این دیدگاه آیه تبیانا لکل شیء است که ناظر به مسائل هدایتی است و دلالتی بر وجود همه جزئیات علو...

آینده بشریت و فرجام تاریخ، همواره مورد دقت‌نظر متفکران و اندیشمندان الهی و غیرالهی بوده است. از میان طرح‌های تاریخی موجود در مکاتب مختلف، قرآن کامل‌ترین و نویدبخش‌ترین طرح را برای بشریت ترسیم نموده که براساس آن، آینده‌ای سرشار از خیر و سعادت برای همه انسان‌ها بیان گردیده است. برمبنای تفکر آینده‌گرای قرآن، انسان‌ها با اراده خویش و به‌کارگیری قوانین جاری تاریخ که در قالب سنت‌های اجتماعی- تاریخی د...

پژوهش حاضر ضمن هشت فصل، در پی آن است که پس از تبیین اندیشه¬های گادامر پیرامون مسأله روش و حقیقت و فهم و زبان و ایمان، مهم¬ترین رهاوردها و پیامدهای کاربست هرمنوتیک فلسفی گادامر در مبانی فهم قرآن را برشمارد و با توجه به سنت تفسیری مفسران و آراء اندیشمندان اسلامی، مورد بررسی و نقد قرار دهد. برخی از این رهاوردها تا حدی مشابه رویکردهای عرفانی در تفسیر قرآن است اما بیشتر آنها سنخیّت چندانی با ویژگی¬ه...

چکیده مراد از مکتب تدبّر، سامانه ای فکری برخوردار از مبانی، اصول و روش است که با دریافت چینش حکیمانه آیات و کشف غرض واحد سوره، در برابر آنچه قرآن را مجموعه ای از عبارات پراکنده و ناهماهنگ می نمایاند، آن را مجموعه ای هماهنگ و منسجم دانسته، بر رفع موانع برقراری ارتباط با آیات اهتمام دارد. رویکرد و محتوای مهمّ مکتب تدبّر، ضرورت تحقیق و معرّفی آن را به طور تخصّصی و روشمندانه ضروری می سازد. این مقاله به ...

در مقطعی از حیات امام صادق(علیه السلام)، فضایی پدید آمد که در آن امام، توانست به تبیین معارف الهی، مشغول شود. ابعاد کار فرهنگی امام صادق(علیه السلام)، بسیار گسترده و وسیع است. یکی از ابعاد این حرکت، پدید آوردن مدرسه تفسیری است. شناخت این حرکت، ثمرات معرفتی بسیاری را در بردارد. دسته ای از این معارف قرآنی، مربوط به مبانی تفسیری ایشان می باشد. معارفی که تاکنون به طور منسجم به آن پرداخته نشده است. ...

فهم مسائل فقهی و حقوقی از آیات قرآن کریم، بخشی از تفسیر قرآن و پژوهش‌های فقهی در قرآن، متوقف بر سلسله مبانی علمی و عملی است. شغل و کار از مباحث فقهی و حقوقی است که در قرآن مورد توجه قرار گرفته است. از موضوعات مرتبط با کار، امنیت شغلی است. این نوشتار به بیان آیات قرآن کریم، مفاهیم فقهی مرتبط با مقوله امنیت شغلی و بیان ارتباط میان آنها می‌پردازد. نگارندگان تلاش می‌کنند خاستگاه امنیت شغلی در قرآن ...

چکیده   عایشه عبدالرحمن، معروف به بنت الشاطی، از اندیشمندان جهان عرب و قرآن پژوهان معاصر است که آرای قرآن شناختی او در چند دهه اخیر همواره مورد توجه دانشمندان و محققان در حوزه قرآن شناسی بوده است. مطابق آنچه خود او گفته، در روش تفسیر از مکتب ادبی، که استادش امین خولی آن را ترویج می کرد، تأثیرپذیر بوده است. بنابراین می توان گفت که تفسیر بیانی، که یکی از مهم‌ترین آثار اوست، حاصل باروری اندیشه او ...

پژوهش حاضر بر اساس این سوال اصلی طرح گردیده که حجیت قرآن در مقام اجتهاد بر پایه چه مبانی کلامی استوار است؟ برای پاسخ به این پرسش اقدام به تبیین فرضیه های زیر نموده ایم: 1- قرآن وحی الهی است. 2- قرآن جامعیت دارد و افزون بر مسائل اخلاقی و عقیدتی مشتمل بر احکام عملی نیز هست. 3- قرآن جاودانه است. 4- قرآن جهان شمول است. برای رسیدن به درستی این فرضیه ها، مطالب در قالب شش فصل سازماندهی گردید. در فصل ا...