اصل مصلحت اصل زیربنایی فقه اسلامی و دربردارندة روح مشترک تمام احکام است. امام خمینی به صراحت مصلحت را مبنای صدور احکام حکومتی می­دانست تا بدانجا که جهت رعایت این اصل کلیدی در قانونگذاری، به دستور ایشان، مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1367 تشکیل شد. با این توصیف، تبیین این اصل و جایگاه آن به لحاظ محوریت و دخالت آن در تشریع و استنباط احکام از منابع و تقنین در نظام قانونگذاری، ...

تعیین ترتیب زمانی نزول قرآن یا تاریخ گذاری آن عبارت از این است که به کمک روایات مختلف مکّی و مدنی، اسباب نزول، ترتیب نزول، ناسخ و منسوخ، تاریخ[زندگی] پیامبر(ص) و بهره گیری ازتلویحات یا تصریحاتی که در قرآن راجع به رویدادهای زمانمند تاریخ رسالت آن حضرت(ص) وجود دارد؛ زمان و ترتیب تاریخی هر یک از واحدهای نزول قرآن، شناسایی و معین گردد. ملاحویش آل غازی در «بیان المعانی علی حسب ترتیب النزول» با توجه ب...

بسیاری از احکام اسلام برای حفظ جان، تشریع شده است و نشان‌دهنده اهمیت جان انسان در پیشگاه خداوند بلندمرتبه است؛ با وجود این در کشورهای اسلامی، شمار مجازات اعدام، فراوان است. به‌راستی آیا شیوه اجرای مجازات اعدام، با چنین آمار بالایی در جوامع اسلامی، درست و مبتنی بر آموزه‌های اسلام است؟ برای پاسخ‌دادن به این پرسش، ناگزیر باید ادله اجتهادی را بررسی کرد و با کاوش در کتاب، سنّت و دیدگاه فقهای اس...

سلفیه مکتبی مبتنی بر تلقی خاص در حوزه مبانی و روش‌ها، به‌ویژه مباحث اعتقادی و کلامی، است که ابن‌تیمیه حرانی آن را پایه‌گذاری کرد. در عصر حاضر با ظهور جریان نوسلفیه، برخی از باورهای قطعی سلفیان سنتی با چالش‌هایی عمیق مواجه شده است. نوسلفیان در مواجهه با اندیشه‌های کلامی و اعتقادی سلفیه سنتی و نیز بنا بر مقتضات دوران معاصر، راهبردهای مختلفی را در پیش گرفته‌اند. برخی از این راهبردها عبارتند از تأو...

چکیده در نگاه نخستین، عرفان و حقوق گاه به دو مقوله بیگانه از هم و یا ناسازگار با هم می نمایند. در این نوشتار خواهیم دید که این دو، چندان هم با یکدیگر بیگانه نیستند و گاه مکمل هم هستند. باز ملاحظه خواهیم نمود که نگاه عارف به ویژه به مسئله جرم و مجرم، نگاه وجودی و الزاماً متعالی و هم سرشار از مهر و رحمت است. در واقع عارف پیش از هر چیز مجرم را در ورای تشریع و قانون جای می دهد و به او تنها از زاویه ...

پژوهش حاضر با استفاده از آموزه های قرآنی، روایی و فقهی به بررسی این موضوع می پردازد که: مقتضیات زمان تا چه حد بر میزان و نحوه اجرای حدود و دیات تأثیر دارد و با توجّه به ماهیت دیه و حد، اقتضائات زمان درباره آن ها چگونه است؟ این پایان نامه با ذکر چکیده در یک مقدمه، سه فصل و یک خاتمه تدوین شده است. فصل اوّل کلّیات و مفاهیم پژوهش، مانند معناشناسی مجازات، حدود، دیات و مقتضیات از منظر لغت و اصطلاح فقهی ...

هدف: آیا همۀ احکام تابع مصالح و مفاسد واقعی‌اند؟ با وجود اعتقاد مشهور عدلیه به تبعیت احکام از مصالح و مفاسد، در اینکه آیا مصلحت در «نفس جعل احکام» یا در « متعلق» آن است، اختلاف وجود دارد؛ مشهور عدلیه بر این باورند که همۀ احکام، تابع مصالح و مفاسد واقعی‌اند و مصلحت در متعلق احکام است. در مقابل، برخی بر این باورند همان‌طور که بخشی از احکام تابع مصلحت واقعی و مصلحت درمتعلق احکام است، برخی دیگر از ...

قرآن و سنت از اساسی ترین منابع تشریع اسلامی است و فهم آنها ضوابط خاص خود را دارد، از این رو استناد به آیات قرآن و روایات، بدون نگرش جامع و ضابطه مشخص و عدم بکارگیری روش صحیح و اصولی ، و صرفا بر اساس تعصبات فرقه ای مصداق بارز تفسیر به رای شمرده شده است. جریان های تکفیری با نقل گرایی افراطی و با تمسک به ظواهر چند آیه و گاه با تفسیر گزینشی از آیات قرآن دیگران را به شرک و بدعت متهم می کنند. برداشت ...

هم اکنون سه تلقی پیشینی، تدریجی و مثبت از مفهوم انضباط کارکنان در سازمان وجود دارد. اینکه آیا گونه های انضباط محصور در این سه می باشد و اینکه کدامیک از رویکرد های موجود و یا پیشنهادی، مناسب ترین تلقی از انضباط است، مساله ی اصلی این رساله می باشد. این رساله درصدد شناسایی و تعریف گونه های متفاوت انضباط با استفاده از روش گونه شناسی در حوزه دانش مدیریت منابع انسانی و ارایه گونه ی مطلوب با تکیه ب...

انقلاب اسلامی ایران سرآغاز تشکیل نظامی نوین در تاریخ سیاسی معاصر جهان بود. این نظام نوین بدون نسخه و نمونه ای از پیش داده پا به عرصه نهاد. مقالة پیش رو در کنار شناسایی خرده گفتمان های سیاسی این نظام، به دنبال یافتن ریشه های برآمدن و فروافتادن آن است. پرسش اصلی این جستار این است که دلیل اصلی صیرورت و تحول گفتمان های مسلط در پهنة نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ و در پاسخ به این پرسش، فرضیة ن...