تربیت از واژه هایی بشمار می رود که همزاد و همراه انسان است، تاریخ مکتوب بشر گویای این واقعیت است که تربیت با مبانی معرفت شناسی متنوعی که دارد همیشه به عنوان بهترین ابزار تعالی بخشی آدمی به کار گرفته شده است. پرداختن به این مولفه ی اثر بخش در آموزه های دینی بالاخص آیات قرآن کریم و احادیث معصومین علیه السلام از جایگاه منحصر به فردی بر خوردار است. این پژوهش در پی آن است که ضمن باز شناسی تربیت دینی...

لزوم مداخله کیفری حکومت در برخی از حقوق و آزادی­های فردی، برای نظام بخشی به جامعه و همچنین تضمین برخی از همان حقوق و آزادی­ها، امری پذیرفته شده است. تعیین حدود این مداخله­ها و ملاک­ها و اصولی که می­توانند ناظر بر مداخله­های کیفری تحت عنوان جرم­انگاری برخی از رفتارها باشند، در هر نظام قانونگذاری با توجه به مبانی آن می­تواند متفاوت باشد؛ از این رو همواره بین حکومت­های دموکراتیک دینی و غیردینی در ...

هدف: تکنیک روش تحلیل محتوا از جمله مطالعات میان‌رشته‌ای علوم قرآن و حدیث در دورۀ اخیر است که از حوزۀ علوم اجتماعی به عرصۀ مطالعات قرآنی- حدیثی راه یافته و با هدف ارائۀ چارچوب منسجم و مدل منطقی در مطالعات با شیوۀ تحلیلی- ساختاری، متون دینی را پردازش می‌کند. این مقاله در سه بخش اصلی به معرفی، مبانی و کارکردهای روش تحلیل محتوا در مط...

این مقاله به تبیین درونمایه­های روان­شناختی، دینی، سیاسی، اجتماعی و فلسفی مجموعه داستان «حکایات حارتنا» نوشته­ی نجیب محفوظ می­پردازد. در این مقاله به مبانی اندیشه­های روانشناختی نجیب محفوظ که ریشه در مباحث فکری زیگموند فروید و کارل گوستاو یونگ دارد و مبانی اندیشه­های دینی وی که نظرات و تجربیات شخصی وی است و اصول اندیشه­های سیاسی و اجتماعی او که متأثر از اصول سیاسی – اجتماعی سوسیالیسم است و نیز ...

شناخت و آگاهی انسان از عوامل مختلف نشأت می‌گیرد. موقعیت‌های شغلی و اجتماعی فراتر و فروتر و مبانی و سنت‌های دینی و فرهنگی و سیاسی رایج و حاکم بر جوامع، آگاهی و معرفت انسان را شکل می‌دهند و عملکردهای او را تعیین می‌کنند. در این پژوهش مهم‌ترین رویکردهای معرفت‌شناختی در تاریخ بیهقی در چهار محور اصلی: سنت‌های اجتماعی و فرهنگی، ادبی، دینی و سیاسی با روش تحلیل گفتمانی، بررسی شده است. یافته‌های پژوهش ب...

در مورد رابطه‌ی حکومت دینی و مسئله‌ی حجاب دو قول وجود دارد؛ قول اول که مبتنی بر نبود گزارش تاریخی از برخورد با پدیده‌ی بدحجابی در حکومت نبوی و علوی است، نداشتن حق مداخله در مسئله‌ی حجاب برای حکومت دینی است. قول دوم که بر اختیار و بلکه تکلیف حکومت دینی در قبال مسئله‌ی حجاب دلالت دارد، مبتنی بر دلایلی در نقد قول اول همچون عدم تأثیر فقدان گزارش تاریخی در اجرای احکام اسلامی و وجود گزارش‌هایی برخلا...

شاید چنین به نظر رسد که در عالم اسلام و فرهنگ و اندیشه دینی، «رمز» به عنوان یک اصطلاح، اختصاصا مربوط به قلمرو عرفان و تصوف و صرفا دارای جنبه های دینی و عرفانی است. اما در همان مراحل اولیه شکل گیری فلسفه در جهان اسلام، فلاسفه اسلامی به «رمز»توجه کردند و در سیر تکاملی خود، بنیادهای فلسفی خاصی پیدا کرد. اگر به این مبانی و بنیادها، به طور مستقل و منسجم پرداخته شود، می توان به یک رمزشناسی انتولوژیک ...

حقیقت علم در حکمت متعالیه صدرایی عین حقیقت وجود، بسیط و دارای سلسله مراتب حقیقی است. اگر چه بر مبنای مشرب عرفا حقیقت علم واحد شخصی است و هر علمی که خارج از آن واحد شخصی فرض شود، حقیقت علم نیست، بلکه ظهور همان حقیقت است. تأثیرپذیری مسئله علم الهی و سلسله مراتب آن از متون دینی در نظام حکمت صدرایی بسیار برجسته و مشهود است و مفاهیمی همچون عنایت، قضا و قدر، که از متون دینی اقتباس شده اند، با مراتب ع...

شعر فارسی در جریان انقلاب اسلامی پای در عرصه های نوینی نهاده؛ یا در کشاکش این رویداد بزرگ تاریخی شاهد بروز تحولات چشمگیر در آثار نظم و نثر فارسی هستیم. شاعران سه دهه پس از انقلاب اسلامی با الهام از تعالیم آسمانی قرآن کریم و رهنمودهای حیات بخش حضرت امام خمینی (ره) تغییرات شگرفی را در مضامین شعر ایجاد کردند؛ هدایت مفاهیم شعری به سمت ارزش های انسانی و اسلامی از جمله این تغییرات است. ساختارشکنی در ...

میان مبانی نظری و بناهای عملی فاصله‌ای وجود دارد که مانع از تحقق همیشگی عمل مبتنی بر نظر و حتی تحقق کلیت عمل می‌شود. پراگماتیسم با اصالت بخشیدن به عمل مبتنی بر پیامدهای تجربی، فاصله مبانی نظری را با سیاست‌گذاری فرهنگی از بین برده و به کارایی و حل مسئله بسیار نزدیک شده است. این پژوهش با رویکردی فلسفی و تطبیقی، این پرسش را مطرح می‌کند که سیاست‌گذاری فرهنگی پراگماتیستی چه تمایزی با سیاست‌گذاری فره...