در آغاز قرن 10 ق/16م، سرزمین ایران تغییرات گوناگونی را در عرصه سیاست و اجتماع و اقتصاد تجربه کرد. تغییراتی که با روی کار آمدن سلسله صفویه و بر تخت نشستن شاه اسماعیل اول در سال 907 ق/1051 م، به تدریج رخ داد و سلسله صفوی را طلایه‌دار ورود ایران به دوره مدرن کرد. در بررسی تاریخ عصر صفوی، فرهنگ و هنر از جمله عرصه‌هایی است که شایسته توجه و امعان نظر فراوان است. شاهان و شاهزادگان سلسله صفوی برای هنر ...

دولت عظیم ساسانی که بیش از چهارصد سال بر فلات ایران حکمرانی می کرد و قرن ها در مقابل دیگر دولت مقتدر جهان یعنی روم ایستاده بود، در قرن اول هجری ( هفتم میلادی ) مقهور دولت تازه تأسیس اسلامی مدینه شد. این دولت به مدد انفاس پیامبری راستین که ندای وحی الهی را برای بر انداختن ظلم و گمراهی و بت پرستی به ارمغان آورده بود تأسیس شده بود. با آغاز فتوحات در ایران، سلسله ساسانی که در این سال ها بر عصای مور...

آنچه در پی می آید ویرایشی است از رسالهء عربی عبدالرحمان صوفی (291- 376 ق) منجم و ریاضیدان ایرانی دربارهء ترسیم چندضلعیهای منتظم به کمک خط کش و پرگاری که دهانهء آن ثابت است. عبدالرحمان صوفی این رساله را با عنوان رسالة فی عمل الا شکال المتساویة الاضلاع کلها بفتحة واحدة، به درخواست عضدالدولهء دیلمی (324-372 هـ ق) نگاشته است. ابوالوفای بوزجانی (328-388 هـ ق) که معاصر صوفی بود نیز درکتاب فی مایحتاج...

فخر رازی، متکلم و فیلسوف قرن ششم هجری (543-606 ‌ق) آثار بسیاری در حوزه‌های گوناگون معارف عصر خود نوشته است. گذشته از برخی از نظریات بدیع که در آثار منطقی و کلامی و فلسفی او دیده می‌َشود، بسیاری دیگر از نوشته‌های او بر پایۀ منابع دیگری فراهم آمده است که برخی از آنها امروز در دست است و بسیاری از آنها از میان رفته است. تحقیق در این آثار می‌تواند روشن کند که فخر رازی چگونه منابع خود را برمی‌گزیده و ...

ظواهر اجتماعی و شمایل فرهنگی مکتب عرفان، همواره مورد دست اندازی عارف نمایان و فرصت طلبان قرار گرفته است و بسیاری در دام این مزوران گرفتار شده اند. به همین جهت ، شناخت عارف نمایان اهمیتی بسزار و قابل توجه دارد. در این رساله، سعی شده است با مشخص کردن چهارچوب مکتب اصیل عرفان و مرز عرفان و عرفان نمایی، این دو امر از هم مجزا شود و شناخت عارف نمایان با توجه به ویژگیهای ایشان مقدور گردد، برای این امر،...

تاسیس و شکل گیری قاهره به عزیمت جوهر صقلی امیر نامدار فاطمیان به مصر بر می گردد . ( 358 تا 363 هجری قمری ) به دلیل اهمیت مصر و تاسیس این شهر فاخر بسیاری از جغرافی نگاران و رحله نویسان بخش مهمی از کتاب خود و اطلاعاتشان را به توصیف قاهره اختصاص داده اند . تنوع منابع جغرافی نگاری و سفر نامه های موجود از قرن پنجم تا هشتم هجری قمری و تعدد توصیف و تعاریف این نویسندگان موجب شده است که پژوهش حاضر در صد...

فرهنگ اعلام اشخاص و اماکن حاضر، دریچه ای است برای معرفی اثر داستانی داراب نامه ی طرسوسی، در قرن ششم ه .ق. این کتاب نمایانگر اوضاع اجتماعی، سیاسی و نحوه ی زندگی مردم و پهلوانان آن دوران است. داراب نامه شامل سه بخش است: بخش اول : بیان دلاوریهای، داراب بن اردشیر و پسرش داراب. بخش دوم : بیان ماجرای اسکندر، پسر داراب بن اردشیر. بخش سوم : بیان دلاوریهای بوران دخت، دختر داراب بن داراب و همسر اسکن...

در دوره اسلامی سفال و سفالگری وارد مرحله جدیدی شد و سفالگران در فرم و تزیینات ظروف ابداعاتی انجام دادند که موجب تغییرات تاریخی و پیدایش توانایی های تازه ای در دنیای سفالگری شد . این تحولات در سده های میانی اسلام در ایران (سلجوقی ، خوارزمشاهی ، ایلخانی ) به نهایت پیشرفت رسید و انواع شیوه های تزیینی در این دوران به کار رفته است .سفالگران این دوران توانستند با تکنیک برتر در مراحل گوناگون سفال سازی...