در قرن هشتم و سیزدهم، با مجموعه تناقض ها و نقیضین روبه رو هستیم که پیامدش سوق زبان از جدیّت به سوی طنز است، این پایان نامه مرز مشترک و متفاوت زبان و مضامین طنز حافظ،عبید زاکانی ،نسیم شمال و دهخدا را تحلیل و شناسایی کرده است با این توضیح که عناصر طنز اجتماعی، دینی و مذهبی و سیاسی مضامین مشترک طنز هر چهار طنزپرداز به شمار می رود، طنز اجتماعی و سیاسی قرن هشتم محدودتر از قرن سیزدهم است،چرا که اندیشه...

دقایق‌الشّعر یکی از اهّم متون بلاغی است که در سد? هشتم هجری قمری به رشت? تألیف درآمده-است. این اثر بواسط? تصحیح غیر قابل اعتمادی که از آن به چاپ رسیده کمتر مورد توجّه قرار گرفته‌است. در نوشتهء حاضر براساس ویرایش جدیدی که بر پایه چند دست‌نویس معتبر از این کتاب انجام یافته اطّلاعات نو‌یافته‌ای دربارهء مؤلّف اثر تاج‌الحلوانی و محل تألیف کتاب و نیز زندگانی و آثار و اشعار رجال مهم مذکور در آن چون بهاءالد...

در دوره اسلامی سفال و سفالگری وارد مرحله جدیدی شد و سفالگران در فرم و تزیینات ظروف ابداعاتی انجام دادند که موجب تغییرات تاریخی و پیدایش توانایی های تازه ای در دنیای سفالگری شد . این تحولات در سده های میانی اسلام در ایران (سلجوقی ، خوارزمشاهی ، ایلخانی ) به نهایت پیشرفت رسید و انواع شیوه های تزیینی در این دوران به کار رفته است .سفالگران این دوران توانستند با تکنیک برتر در مراحل گوناگون سفال سازی...

غزنین منطقه ای باستانی است که از قرن سوم تا ششم هجری قمری شاهد تحولات بزرگ سیاسی، فرهنگی و ... بوده و این منطقه در گذر زمان عرصه تاخت و تاز سلسله های قدرتمند و بزرگی از جمله صفاریان، سامانیان، غزنویان، سلجوقیان، غوریان و خوارزمشاهان بوده است. بزرگترین امتیاز غزنه تشکیل سلسله قدرتمند ترک غزنوی بود که موجبات تبدیل این شهر به یکی از بزرگترین پایتخت های جهان اسلام شد، اما چرا با تشکیل سلسله ی ترک غ...

معانی کتاب الله تعالی و تفسیره المنیر، از قدیم ترین نسخه های مترجم قرآن است که در سال484 قمری توسط عثمان بن حسین وراق غزنوی و به دستور سلطان ابراهیم غزنوی کتابت و تذهیب شده و ترجمه و تفسیر آن از ابونصر احمد بن محمد بن حمدان حدادی، است. این اثر گرانقدر مجلد هشتم از مجموعه ای چند جلدی است که بقیه مجلد آن مفقود شده و ترجمه و تفسیر پنج سوره کهف (از آیه 60 تا آخر)، مریم، طه، انبیاء و حج را شامل می ش...

پیدایش دست نویسی ارزنده ، از شاعری با تخلص عصد ، در قرن هشتم قمری فرصتی را فراهم آورده تا به افق تازه ای از ادبیات این مرز و بوم دست یابیم . هدف این جستار ، روشن ساختن درون مایه های شعری مطرح در دیوان عضد است تا بتوان به شناخت و معرفی بیشتر او بپردازیم . با مطالعه ی دیوان نو یافته ی او مشخص گردید : عضد دولت مردی در دربار آل مظفر بوده که به حق در سرودن شعر و به نظم درآوردن کلام و سخنش خوش درخش...

در این جستار، یکی از برجسته ترین عارفان نیمه ی دوم قرن چهارم هجری قمری و اوایل قرن پنجم، «جعفربن محمدبن حسین ابهری»، معروف به «باباجعفر» و اثر گمنام او با نام «آداب الفقراء»، برای نخستین بار معرفی می شود. در متون عرفانی فارسی، نامی از باباجعفر ابهری و نشانی از کتاب او نیست؛ ولی در تراجم و آثاری که درباره ی حوزه ی عرفانی جبال نوشته شده و بیشتر هم به زبان عربی است، او عارف، شاعر و محدّث بزرگی به ش...

قاضی سید نوالله مرعشی شوشتری از علمای مشهور قرن دهم و یازدهم هجری در سال 956 هجری قمری در شوشتر متولد گردید.تحصیلات خود را در شهر شوشتر شروع و در مشهد مقدس تکمیل نمود و سپس به هندوستان مهاجرت کرد و از طرف سلطان هند محمد جلال الدین اکبر قاضی القضاة گردید و بدین مناسبت به قاضی شهرت یافت. در سال 1019 هجری قمری با سعایت حسودان در سن حدود هفتاد سالگی شهید شد و در آگرا(از ایالت اتو پردیش هند) مدفون گ...

بررسی ارتباط متقابل فرم و محتوا در آثار عرفانی - ادبی علاوه بر تبیین کارکرد‌های عناصر دخیل در آن متون، انگیزه‌های مؤلف را از نگارش آن اثر نشان می‌دهد. مصباح الهدایه اثر معروف و برجستۀ عرفانی عزالدین محمود کاشانی در قرن هشتم هـ است که در زمینۀ عرفان نظری نگاشته شده است. مؤلف با گسترش تبویب آرای نظری صوفیه، استشهاد به اقوال ایشان و توجه افراطی به ساختار موسیقایی کلام می‌کوشد از زبان تصوف که در قر...

  فصلنامه علمی ـ پژوهشی «تحقیقات علوم قرآن و حدیث» دانشگاه الزهرا(س)   سال دوازدهم ، شماره1، بهار1394، پیاپی25           نقش قرائت قرآن در ترجمه و تفاسیر ایرانی   در قرن دهم هجری قمری     کریم پارچه‌باف دولتی [1]   سیدمحمدعلی ایازی [2]   سیدمحمدباقر حجتی [3]     تاریخ دریافت:05/10/91   تاریخ تصویب:30/04/92 چکیده   «علم قرائت» را می­توان یکی از مهم­ترین علوم قرآنی دانست که تأثیری مستقیم بر ترجمه...