رابطه دین و فلسفه به عنوان دو منظومه معرفتی و بررسی تعاملات آن دو، پیوسته از مسائل بسیار مهم اندیشه دینی و فلسفی بوده است که نتایج آن در تبیین معنای فلسفه دینی نقش شگرفی دارد. فیلسوفان اسلامی جملگی بر اهمیت این مسأله واقف بوده و درباره نقش آموزه های دینی در بالندگی اندیشه فلسفی نظریه پردازی کرده اند. دیدگاه فیلسوفان اسلامی در این مسأله در الگویی واحد قابل بررسی است که بر اساس آن هر فیلسوفی مبتن...

نیل به معارف قرآن کریم به عنوان مجموعه ای مرتبط و منسجم جز با تکیه بر تفسیر  مستند به منابع روشن و متقن میسّر نیست. از جمله مفسرانی که با بهره گیری از منابع اصیل، به ویژه حجت درونی عقل، به قله رفیع فهم معارف ناب قرآنی دست یافته اند، علامه سید محمدحسین طباطبایی است. نوشتار حاضر پس از تبیین روش تفسیری علامه طباطبایی، لزوم بهره گیری از عقل و منطق در تفسیر را بررسی کرده و سپس با تفکیک بین معانی عقل ...

این کتاب ناظر به شبهاتی است که در حال حاضر نسبت به فهم و تفسیر قرآن وجود دارد و در واقع پاسخ بخش مهمی از چالش های تفسیری و قرآن شناختی عصر حاضر تلقی می شود و تا حدودی نیز بازکننده ابعاد قرآن است و با هدف استفاده دانشجویان و محققان حوزه های کلام، تفسیر و علوم قرآنی به رشته تحریر در آمده است. کتاب حاضر اثر شایسته تقدیر در شانزدهمین جایزه کتاب سال در این حوزه انتخاب شده است. دکتر ابوالفضل ساجدی؛ ن...

کاتینگهام به پیروی از پاسکال معتقد است که دین به‌سبب آنکه از موجودی متعالی سخن می‌گوید که فراتر از درک و فهم عقلانی بشر بوده و بالطبع به‌دلیل استفاده از زبانی که آکنده از نماد، تمثیل، استعاره و حکایت است، اساساً امکان ندارد مورد تحلیل عقلانی واقع شود. به این‌ترتیب، اثبات یا انکار وجود خداوند از طریق صرفاً استدلال عقلانی ناممکن است. با وجود این، کاتینگهام از آنجا که با الهام از پاسکال، درکی عملی ا...

از مسائل اساسی زبان دین، بررسی وجه معناداری و گستره معرفت‌بخشی متن مقدّس است. در این ساحت، ملاصدرا ابتدا در قوس نزول، به تطبیق میان «معرفت»، «کلام» و «وجود» می‌پردازد تا از تطابق این سه، برای تبیین فلسفی نحوه تجلّی یافتن حقایقِ وحیانی در قالب الفاظ متن مقدّس بهره ببرد و در قوس صعود، فرایندی را برای فهم متن مقدّس ارائه داده است که بازسازی آن، الگوی هرمنوتیک انتولوژیک وی را شکل می‌دهد. مسئله اصلی این ...

مسأله تأویل در منظومه اندیشه ابن­رشد جایگاه ویژه‌ای دارد، این مسأله کلید حل تعارض دین و فلسفه، نشان دهنده نادرستی نسبت کفر به فلاسفه و عامل فهم و تبیین نصوص دینی است. از نظر ابن­رشد تأویل گذر از معنای ظاهری و پی بردن به مقصود باطنی متن است. روش تأویلی ابن­رشد، براساس مذهب جمع است وی تلاش درجمع میان عقل و وحی و دین و فلسفه دارد. بر این اساس برای تأویل ضوابطی ارائه می­دهد و تصریح می­کند، فلاسفه ک...

دیدگاه عمدة روان شناسانی که با رویکرد شناختی مراحل فهم کودکان از مفاهیم دینی را بررسی کرده اند، این است که آموزش دین به کودکان بایستی تا زمان دستیابی کودک به تفکر انتزاعی به تأخیر انداخته شود. در این مقاله دیدگاه مذکور گزارش، نقد و ارزیابی شود. داده ها از راه مراجعه به اسناد و مدارک مربوطه گردآوری شده و به روش توصیفی ‐ تحلیلی و توصیفی ‐ انتقادی تجزیه و تحلیل شده است. یافته های تحقیق حاکی از ای...

نوع و میزان عقاید و مضامین دینی، می تواند در فرهنگ بطور اعم و در معماری بطور اخص، بازنمودی ویژه یابد در این میان، در ادیان الهی که مبتنی بر جهان بینی خاص هستند، این بازنمودها روایتگر احساس و اندیشه معماران وابسته به دین و جهان بینی خاص است که در تصویر و تجسیم کالبدی اثر خود را به نمایش می گذارد و در واقع معماری مقدس که بر جنبه های ماورایی و قدسی یک دین تاکید دارد، خود را به انحاء و اطوار گوناگو...

این مقاله، بر پایة مطالعة موردی آرای کارل گوستاو یونگ دربارة دین، به این پرسش پرداخته است که دو رویکرد متفاوت روان‌شناختی و فلسفی به دین در چه وجوهی از یک‌دیگر متمایز می‌شوند و چرا شناختِ این تمایز برای منظومة دین‌شناسی اهمیت دارد. برای پاسخ به این پرسش‌ها، مقاله در مقدمه، با اشاره به سه مقطع تاریخیِ «روان‌شناسی دین»، ضمن تقریر دیدگاه یونگ در متن مقطع سوم و پس از برشمردن برخی نقدهای ارائه‌شده به ...