نتایج جستجو برای: فلسفۀ نقادی ایدهآلیسم استعلایی
تعداد نتایج: 1810 فیلتر نتایج به سال:
نقد امری طبیعی و انسانی است و از میل انسان به آزادی نشئت میگیرد. فکر همان حرکت ذهنی از مبدأ کاری بهسوی نتیجه و برعکس آن است و خودِ همین سبب میشود که راه رفته یا عمل انجامشده ارزیابی شود. در ادوار گذشته، همۀ متفکران کار نقد انجام میدادند و همین کار موجب پیشرفت و رشد دانش شده است. خودانتقادی در حوزههای دینی و عرفانی هم جایگاه مهمی داشته است. درعینحال، تفکر انتقادی پدیدهای جدید است که ب...
از اواخر قرن هجدهم، تغییر بزرگی در نوع نگاه محققان به کتاب مقدس پدید آمد. تا پیش از این زمان اندیشیدن دربارة کتاب مقدس در چارچوب آموزههای کلیسا بود. اما نارضایتی فزاینده از نحوة استفادة مقامات کلیسایی از کتاب مقدس، رشد دئیسم و تهاجمات روشنگری منجر به آغاز دورة نقادی شد. نقادان با کتاب مقدس مانند یک اثر انسانی و محصولی متعلق به دورهای از تاریخ بشر برخورد کردند و آن را موضوع تحق...
با توجه به تمایز معنایی دو مفهوم «فرهنگ» و «ارتباطات» صورت بندی فلسفۀ «فرهنگ و ارتباطات»، به عنوان فلسفۀ مضافِ بسیط، و دانش درجه اول، به فهم عمیق این موضوع میان رشته ای کمک به سزایی کرده و زمینه را برای مطالعات بعدی، با رویکرد اسلامی، برای دانشجویان، فراهم می کند. از آنجا که تاکنون در ادبیات علوم اجتماعی، فلسفه مفهوم ترکیبی «فرهنگ و ارتباطات» تنقیح نشده است، نگارنده در صدد است با عطف توجه به ادب...
اتین ژیلسون (1884 ـ 1978) قرون وسطا شناسی که به فیلسوفان این دوره به خصوص توماس آکویناس علاقة فراوانی دارد، در اثر معروف خود، هستی در اندیشة فیلسوفان دیدگاه های ابن سینا را به عنوان فیلسوفی که اندیشه های او در قرون وسطا بسیار تأثیرگذار بوده است، در چندین مسأله از جمله ماهیت لابشرط، زیادت وجود بر ماهیت، امکان ذاتی و قاعدة علیت گزارش و نقادی کرده است. از نظر ژیلسون، ماهیت لابشرط قابل تصور نیست؛ ز...
طرح نظریۀ نسبیت آینشتاین، فیزیک نیوتنی را با دشواری های فراوانی روبرو کرد، چنان که برای اصلاح آن چاره ای نماند جز کنارگذاشتن و یا اصلاح برخی از بنیادی ترین مفاهیم، از جمله زمان و مکان. بسیاری بر این باورند که نسبیت ضربات جبران ناپذیری نیز بر فلسفۀ کانت وارد آورده است. با این همه، کسانی مانند کورت گودل (kurt gödel) کوشیده اند نسبیت را به گونه ای بخوانند که نه تنها به تناقض با فلسفۀ کانت نینجامد،...
: این مقاله اندیشۀ مولوی را از منظر معرفتشناسی مورد نقد و ارزیابی قرار میدهد. نویسندگان این مقاله بین دو مفهوم عقل در تاریخ اندیشۀ بشر تمایز قائل میشوند: عقل انتقادی و عقل استعلایی، و استدلال میکنند که عقل بهعنوان آموزۀ محوری در اندیشۀ مولوی نیز در این دو مفهوم متفاوت بهکار رفته است. منظور از عقل انتقادی، دفاع از عقلگرایی دربرابر مرجعیتگرایی و منظور از عقل استعلایی دفاع از عقلگرایی درب...
بداههپردازی، اجرایی در «لحظه» است که حداقل در قرن اخیر شیوهی آفرینش غالب در اجراهای موسیقی ایرانی بوده است. تعاریف متعدد از بداههپردازی مجالی برای مفهومپردازی آن به روش علمی میسر نساخته است. هدف از این پژوهش رسیدن به تعریفی یکدست از فرایند بداههپردازی با تکیه بر روش پدیدهشناسی است. پدیدهشناسی استعلایی، در مقام روششناسی پژوهش، توصیف دقیقی از مراحلی که بداههپرداز از ابتدا تا انتها طی می...
فلسفه در طول تاریخ تحولات بسیاری کرده است. از آن جمله انقلاب کپرنیکی کانت بود که تغییر کلی نوع نگاه به فلسفه انجامید و مرحلهای جدید در فلسفه را درپی داشت. فلاسفة پس از کانت هریک به نوعی با این دیدگاه در تعامل بودند، اگرچه کانت مدعی بود که نظامی کاملاً نقادانه ایجاد کرده است، اما ظاهراً پایبندی به روش انتقادی مورد نظر او حتی در نظام خودش هم کاملاً ممکن نشده بود. سعی در اصلاح نظام کانتی برای پاسخ...
کانت منطق را به دو حوزه کلی منطق عمومی و منطق استعلایی تقسیم میکند. منطق عمومی نسبت به اعیان خنثی است و صرفا قواعد انسجام خود اندیشه و از این رو صرفا شرایط سلبی حقیقت را بیان میکند. اما آیا اصل طرد شق ثالث که میگوید از بین یک گزاره و نفی آن یکی درست است یک شرط صرفا سلبی برای حقیقت است؟ در این مقاله نشان میدهیم که چنین نیست. در این راستا هم به لحاظ تاریخی به برهان کانتور اشاره میکنیم و هم ب...
میرسیدعلی همدانی راجع به طبیعت حیوانی، زندگی اجتماعی و سیاسی، و اخلاق و آداب آدمیان اندیشه های جالب توجه دارد. اندیشه های ایشان دربارۀ این مباحث در رساله های «ذخیره الملوک»، «آداب المشایخ»، و «مکارم الاخلاق» منعکس شده اند. در این مقاله، عقاید اجتماعی، سیاسی و اخلاقی میرسیدعلی با تکیه بر آثار او مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از تحلیل وجوه گوناگون نظریات اجتماعی و سیاسی سیدعلی همدانی می توان پ...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید