مفهوم خلقت، در آیات قرآن کریم حاوی مضامین و صورت هایی متنوع و بس شگرف است که هر جوینده ی حقیقتی را به تفکر و تأمل در آن وا می دارد. در این پژوهش آیات قرآن در سه دسته کلی آفرینش جهان هستی، آفرینش انسان و هدف از خلقت مورد بررسی قرار می-گیرد. مفاهیم تصویری این آیات از منظر فرمالیسم (صورت ذهنی)، محتوا (معنا و باطن زیباشناسی معرفتی-خلقت وجودی) بررسی شده اند. سوال مورد تأکید در این پژوهش، نحوه ی مواج...

این پژوهش، به بررسی و نقد نظریه ی فیض و صدور فارابی از منظر آیات و روایات پرداخته است و تلاش شده است تا با عرضه ی این نظریه به محضر آیات و روایات، میزان صحت و سقم آن مشخص گردد. بر اساس تحقیقی که صورت پذیرفته است، فیض نظریه ای است که منشأ و فرآیند پیدایش جهان را توضیح می دهد که در یک طرف آن اصل کامل و متعالی و نیز موجودات نازل تری است که در طی روندی از خداوند ناشی شده اند و در طرف دیگر، حاصل اشر...

محمدعلی شکری نیا* محمود نوذری** نوع نگرش و باور افراد نسبت به هستی و طبیعت که محصول مبانی و مفروضات فلسفی مورد قبول آنها می باشد، در انگیزه ی مشاهده و بررسی پدیده ها، شکل گیری مسأله در ذهن، شیوه ی بررسی مسائل، گزینش ملاک های ارزیابی، نقد، تفسیر و تدوین نظریه ها و بالاخره در کاربرد نظریات علمی نقش تعیین کننده دارد. از این رو مهمترین گام در مطالعه و بررسی پدیده های طبیعی، اخذ مبانی و مفروضات متقن...

تولید مثل متعارف نزد بشر به شکل جنسی صورت می‌‌گیرد. در این شیوه اسپرم و تخمک، زیگوت یا سلول تخم را تشکیل می‌‌دهند و سپس مراحل جنینی آغاز می‌‌شود. در شبیه‌‌سازی، موجود زنده، بدون آمیزش جنسی و دخالت اسپرم تولید می‌‌شود، بدین‌صورت که از یک سلول جسمی تمایز یافته و ترکیب آن با تخمکی که هسته‌‌اش برداشته شده، یک موجود زنده کامل متولد می‌شود. شبیه‌‌سازی در نباتات و حیوانات به اتفاق امامیه و اهل‌‌سنت جا...

 در این مقاله ابتدا مفاهیم متافیزیکی نظام فلسفی توماس آکویینی تبیین و تعریف و سپس ازطریق این مفاهیم، تصور خداوند ارائه می‌شود. از بین اصطلاحات متافیزیکی، بیشترین توجه به دو اصطلاح متداول ens، esse است، ولی سایر مفاهیم متافیزیکی را نیز نادیده نمی‌گیریم. توماس در نظام فلسفی خود ازیک‌طرف بر تعالی الهی تأکید می‌کند و خداوند را ورای همه‌ی موجودات می‌داند. خداوند وجودی در عرض سایر موجودات ندارد، بلکه...

هم در قرآن و هم در «عهدجدید» به کیفیت آفرینش عیسی (ع) اشاره شده ‌است و در هر دو، انعقاد نطفة عیسی مسیح از مریم و روح‌القدس ممکن شمرده می‌شود، اما شیوة وقوع این امر و آفرینش عیسی در این دو کتاب اندکی متفاوت است. در عهدجدید نهایی‌ترین توضیح، سایه افکندن قوّت حضرت اعلی، پس از آمدن روح‌القدس بر مریم است و به این ترتیب، خدا به‌عنوان پدر عیسی معرفی می‌شود. در انجیل یوحنا نیز عیسی کلمه، و البته کلمه خد...

حکیم ترمذی، عارف نامدار ماوراء النهر، از عارفانی است که دربارۀ انسان شناسی سخنان درخور توجهی دارد و مسئلۀ اصلی در این مقاله، چیستی انسان، ابعاد و ساحات وجودیِ او، و اهداف و مسیرش در زندگی از منظر اوست. روش پژوهش در این مقاله، نظام دهی داده بنیاد آموزه ها با رویکردی تحلیلی، در مسیر بازخوانی اندیشۀ این حکیم است. بخش مهمی از منظومۀ فکری حکیم ترمذی دربارۀ انسان، به مطالعۀ خلقت و ابعاد سرشتی او بازمی...

دکارت در نوشته‌های کلامی خود، دو فرضیه‌ی گیج‌کنندۀ به ‌هم ‌پیوسته را به ‌پیش می‌برد: فرضیۀ1) خداوند آزادانه حقایق ازلی را می‌آفریند (یعنی آموزۀ خلقت)؛ فرضیۀ2) حقایق ازلی بالضروره صادق­اند. بنا به فرضیۀ نخست، خداوند آزادانه برمی‌گزیند که کدام قضایا ضروری باشد، کدام محتمل و کدام ممکن. اما آموزۀ خلقت دکارت قبول فرضیۀ دوم را دشوار می‌سازد، زیرا مستلزم آن است که خداوند می‌توانسته است ‌ــ با ایجاد مج...

تبیین رابطه علم و دین نزد بسیاری از اندیشمندان از اهمیت خاصی برخوردار است؛ گرچه بسیاری از نزاع‌ها فقط دامنگیر مسیحیت است، ولی پاره‌ای از دستاوردهای علمی باورهای مشترک سایر ادیان را نیز به چالش خوانده است. مانند مدعیات داروین درباره خلقت انسان که منشأ او را نه از خاک، بلکه از حیوان انسان‌نما می‌داند و تقریباً فرایند خلقت را کاملاً به شکلی دیگر تقسیر می‌نماید می‌تواند چالشی برای ادیان آسما...

عبادت که اصلی ترین وظیفة بنده در برابر پروردگارش است مصون از آسیبها و بلایا نیست. این مقاله به آسیب شناسی عبادت از دو جنبة درونی و بیرونی می پردازد . ملاک این تقسیم بندی، فرد عبادت کننده است، از آن حیث که آسیب از جانب خود اوست یا عواملی خارج از حوزة وجودی او. مراد از عوامل درونی پرداختن به نقاط ضعف علمی عبادت از قبیل بیان فلسفه و آداب ظاهری و باطنی برخی عبادات است که ناآگاهی از آنها موجب آسیب ز...