در سال های اخیر مطالعه رفتار نحوی- معنایی افعال در معناشناسی واژگانی و نیز در حوزه مطالعات مربوط به پردازش زبان های طبیعی بسیار مورد توجه بوده است. فیلمور نخستین کسی بود که به بررسی چگونگی بازنمایی معنایی افعال و طبقه بندی آنها پرداخت. روش فیلمور در این زمینه، استفاده از دستور حالت و نقش های معناشناختی بود. بعد از آن تعدادی از پژوهشگران سعی در طبقه بندی معنایی افعال بر اساس رفتار تناوبی آن ها د...

تبدیل از فرایندهای واژه سازی است که طبقه ی واژگانی واژه های موجود در واژگان را تغییر می دهد بدون اینکه تغییری در صورت واژه ایجاد کند (والرا، 2006: 172). این فرایند در زبان فارسی فرایندی زایاست و مصادیق فراوانیی از این فرایند در زبان فارسی دیده می شود (طباطبایی، 1385). با بررسی داده های مستخرج از پایگاه پیکره زبان فارسی (بیجن خان و همکاران، 2011)، این فرایند در تبدیل مقولات زیر در زبان فارسی شنا...

پژوهش حاضر به بررسی ساخت های[x p x] [1]می پردازد مانند رودررو، خانه به خانه. این ساخت ها به دلیل عدم تطابق با قواعد زایشی محض (صورت گرایی) و داشتن ویژگی های خاص موردتوجه بسیاری از زبان شناسان بوده است. این مطالعه دو هدف را دنبال می کند، از یک سو تحلیل های پیشین را مورد نقد و بررسی قرار می دهد تا نشان دهد چنین الگوهایی در زبان فارسی یک «ساخت» هستند و «گروه- واژه» نامیده می شوند. از سوی دیگر با ا...

رساله حاضر بررسی ساختواژی کلیدر جلد 5-6 اثر ارزنده معاصر است که نویسنده آن محمود دولت آبادی می باشد. وی در این داستان گفتار شخصیت ها را عینا به لهجه محلی سبزواری منعکس نموده است . این تحلیل به منظور دستیابی به واژه های اصیلی است که در راه تحول زبان جزء واژه های محلی باقی مانده اند. شکافتن این واژه ها و دست یابی به بن مایه آنها ما در ساختن واژه های جدید رهنمون خواهند شد. در این تحلیل، واژگانی که...

سببی بودن یکی از موارد تقابل افعال به شمار می رود که به تقابل میان افعال سببی، غیرسببی و ناگذرا اشاره دارد. این ساخت ها از حیث ظرفیت معنایی با یکدیگر متفاوتاند و این تفاوت در ساخت نحوی آنها بازتاب یافته است. در مقالۀ حاضر انواع ساخت سببی در زبان تاتی بررسی شده و در سه گروه کلی سببی های تحلیلی، ساخت واژی و واژگانی تقسیم بندی شده اند. در ادامه با استفاده از استدلال های زبان شناسی نقش گرا نشان د...

مصدر یکی از عناصر تشکیل دهندهء واژگان زبان و شکل بنیادین فعل در زبان های مختلف است. از آن جاکه این فریم کلمه در ساختارهای نحوی، در گفتار و نوشتار، دیده می شود، لذا پرداختن به آن از جنبه های ساختار واژگانی، ویژگی های دستوری، و خصوصیات نحوی جالب تو جه می نماید. این تحقیق به بررسی ویژگی های دستوری- نحوی مصدر زبان روسی و مقایسهء آن با زبان فارسی و یافتن وجوه تشابه و تفاوت آنها پرداخته است. بررسی ها...

در زبان فارسی، برخی از قیدها که غالباً با عنوان افزودة اجباری از آن ها یاد شده است، کانون توجه شماری از زبان­شناسان بوده است. در تحلیل­های یادشده، بی­آنکه تبیینی فراگیر در مورد جایگاه نحوی قیدهای گوناگون ارائه شود، قیدها تنها در دو گروه افزودة اختیاری و افزودة اجباری بررسی می­گردد. در این میان، مقالة حاضر می­کوشد تا در قالب دستور کمینه­گرابه این پرسش پاسخ دهد که فصل ممیز قیدهای اجباری و غیر اجبا...

کارکرد کلامیِ تقابل واژگانی برای نخستین‌بار در قالب انگارۀ نظریِ جونز (2002) مورد بررسی قرار گرفت، و هفت طبقۀ اصلی شامل کمکی، همپایه، ممیز، انتقالی، منفی، تفضیلی، و اصطلاح معرفی گردید. نگارندۀ مقالۀ حاضر کوشیده است، با تکیه بر طبقه‌بندیِ مذکور، برای نخستین‌بار و بر پایۀ رهیافتی پیکره- بنیاد، نقش و کارکرد کلامیِ تقابل را در پیکره‌ای طبیعی از زبان فارسی ارزیابی کند. به این منظور 1000 جملۀ شامل جفت‌وا...

مقدمه و اهداف امروزه برخی از مدل­ها در ارزیابی اختلالات گفتار و زبان بر اساس توالی رشد زبان بنیان­گذاری شده­اند، از جمله مدل توصیفی-تکاملی که این مدل حامی رویکرد پیروی از توالی رشد طبیعی زبان به عنوان بهترین راهنمای آموزشی برای آموزش زبان است. در گفتاردرمانی دسترسی به جداول رشد گفتار طبیعی در سنین مختلف یک ضرورت قطعی به نظر می­رسد. جداولی که در کشورمان مورد استفاده قرار می­گیرد عمدتاَ از منابع ...

انعکاسی‌ها در مطالعات زبان‌شناسی به آن دسته از واحدهای زبانی اطلاق می‌شوند که به‌دلیلِ رمزگذاری هم‌مرجع‌بودگی میان فاعل و موضوع دیگر فعل (مفعول مستقیم یا غیرمستقیم) یا تأکید برگروه اسمی در جمله به‌کار گرفته می‌شوند. مختصر حاضر بر آن است تا به بررسی آن دسته از کلمات مرکب در زبان فارسی بپردازد که با عناصر انعکاسیِ: «خویش» و «خویشتن» و عنصر انعکاسی و انعکاسیِ تأکیدیِ «خود» پدید می‌آیند. این بررسی با ه...