با گسترش مطالعات میان رشته ای، زبان شناسی به عنوان دانشی که کاربرد های مختلفی در علوم انسانی دارد، در حوزه پژوهش های قرآنی نیز، جایگاه ویژه ای یافت. یکی از رویکرد های زبان شناختی مطالعات قرآنی، ساخت گرایی است. ساختار به معنای چارچوب تعیین کننده مناسبات درونی اجزای یک اثر است. فهم ساختار، جهت فهم عمیق متن، دارای اهمیت است. از آنجا که سوره های قرآن، دارای ساختار هندسی هستند؛ هر سوره دارای یک هدف...

اکتساب زبان دوّم به معنای فراگیری زبان در جامعه­ای است که متکلمان بومی آن زبان در آن زندگی می­کنند. این مقاله ده کودک فارسی زبان که زبان انگلیسی را در محیطی نسبتاً طبیعی و متناسب با شرایط فراگیری زبان دوّم[1] فرا می­گرفتند، مورد بررسی قرار داد. هدف تحقیق بررسی حضور یا عدم حضور مقولات واژگانی - دستوری و میزان تداخل زبان اوّل در مراحل آغازین فراگیری زبان خارجه بود. همچنین دو نظریه عمده پیرامون فراگیر...

شاعران و نویسندگان ایرانی در همة اعصار به بیان واقعیت‏ها و انتقاد از حاکمان وقت و اوضاع اجتماعی و سیاسی دوران خود پرداخته‌اند. این نوع از اشعار به "شعر اعتراض" موسوم هستند. این مقاله اشعار اعتراض را در دورة بعد از انقلاب اسلامی از جنبة واژگان‌شناسی مورد بررسی قرار می‌دهد و واژگانی که باعث تشخص زبان این نوع شعر گشته، نشان می‌دهد. هنجارگریزی‏‏‏های واژگانی در شعر اعتراض به گونه‏‏‏های مختلفی به وجو...

در این مطالعه، با استفاده از مدل معنائی چیف (chafe, 1970) سعی شده است توضیحی بر جملات ساده فارسی داده شود. بخش معنائی در مدل مذکور جز اساسی چارچوب زبانی است . بنابراین در این رساله هدف ، توضیح معنائی جملات ساده فارسی است . ساختار معنائی جمله ساده فارسی (جملاتی که فقط یک فعل دارند) بر پایه عنصر معنائی فعل استوار است . فعل خود واحدهای انتخاب دارد که نقش تعیین نوع و تعداد اسامی وابسته به فعل را دا...

رساله حاضر گروه فعلی زبان فارسی را از دیدگاه دستور زایشی - گشتاری مورد بررسی قرار داده است . گروه فعلی در زبان فارسی یک واحد نحوی است که از یک یا چند عنصر واژگانی تشکیل می شود و در گزاره جمله همیشه جایگاه اسناد را اشغال می کند. پس از مقایسه تجزیه روساختی فرمول کلی زیر را برای گروه فعلی می توان بدست آورد. گروه فعلی : (عنصر پیشرو) + فعل واژگانی + (عنصر پیرو) عنصرهای پیشرو و پیرو که وابسته های اخت...

موضوعات مربوط به ساختار هجا و همچنین سازماندهی واحدهای واجی در درون هجا و فراتر از آن یعنی در مرز بین دو هجا، از جمله مباحث مطرح حوزة واج شناسی محسوب می شوند. در این مقاله تلاش شده است تا با تکیه بر زبان فارسی، با نگاهی نو به موضوع ساخت هجا و واج آرایی پرداخته شود. زبان فارسی دارای ساختار هجایی (c)v(c)(c) است. هدف کلی مقالة حاضر این است که نشان دهد اولاَ آیا تفاوتی میان واج آرایی یک هجا به صورت ...

پیشرفت­های حاصله در حوزه فناوری و کاربرد آنها در زمینه­های مختلف از جمله حوزه آموزش مزایای بزرگی را برای انسان به ارمغان آورده است. یکی از برجسته­ترین دستاوردها در این عرصه ابداع در حوزه نرم­افزارهای رایانه­ای نظیر نرم­افزار نیمرخ بسامد واژگانی (lfp) و کاربردهای آموزشی آن در تدریس و سنجش بوده است. در این راستا و در جهت حصول اطمینان از برخورداری این ابزار از ویژگی­های لازم سنجش، این مقاله در صدد...

چامسکی[1] (1995) به پیروی از لارسن[2] (1988، 1990) تحلیل پوسته‌ای گروه فعلی[3] را در خصوص چگونگی اشتقاق نحوی ساخت‌های فعلی چند متممی مطرح کرده است. بر اساس این تحلیل، ترکیب سازه‌ای گروه فعلی از: (الف) گروه فعلی هسته‌ای درونی[4] با هستة فعل واژگانی[5] و (ب) گروه فعلی پوسته‌ای بیرونی[6] با هستة فعل سبک انتزاعی[7] و تعبیری سببی[8] یا عامل گری[9] تشکیل می‌شود. در این مقاله شیوة اشتقاق نحوی برخی از ...

پژوهش حاضر، به تحلیل جملات امری از دیدگاه معنی‌شناسی صوری می‌پردازد. این جملات، افزون بر معنای «دستوری»، به‌عنوان یک نیروی منظوری پیش‌فرض، از طیف وسیعی از نیروهای منظوری دیگری نیز برخودارند. با توجّه به تعدّد معانی این ساخت در فارسی، در این مقاله کوشیده می‌شود به‌گونه‌ای نظام‌مند، به تبیین این نیروهای منظوری چندگانه پرداخته شود. بدین‌منظور، با بهره‌گیری از رویکرد «معنی‌شناسی جهان‌های ممکن» کراتزر...

استفاده از زمان دستوری برای بیان مفاهیم وجهی، یا به عبارتی شیوه های استفاده از زمان دستوری به عنوان ابزار اعمال نظر گوینده در مورد محتوای گزاره در زبان فارسی، موضوعی است که در مقالة حاضر مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج این بررسی نشان می دهد که ساختارهای زمانی در زبان فارسی چه در زمان گذشته و چه غیر گذشته در قالب های مختلفی از جمله شرطی، انعکاس اشاره ای و ساختار تمنایی و التزامی به طور فعال در ان...