چکیده: یکی از علل وارد کردن اتهام اعتقاد شیعیان به تحریف قرآن از سوی سایر فرق اسلامی وجود برخی روایات در تقسیم‌بندی موضوعی قرآن از سوی ائمه معصومین علیهم السلام است. در این قبیل روایات، قرآن به بخش‌هایی تقسیم می‌شود که در برخی موارد یک سوم یا یک چهارم قرآن را در منزلت و جایگاه معنوی اهل‌بیت علیهم السلام و توصیف و سرانجام بد دشمنان ایشان معرفی می‌کند. این مقاله به بررسی حدیثی از امام علی علیه ...

پیش­دانسته­های فکری و از جمله آنها پیش­فرض­های مذهبی و عقیدتی، از آفات عمل فهم به شمار می­روند که به صورت نامرئی در لایه­های معنایی ترجمه نفوذ کرده و خود را در هیئت حقیقت به مخاطب معرفی می­نمایند. در صورتی که همه مذاهب و فرق اعتقادی اسلامی بخواهند قرآن را بر پایه پیش­فرض­های خود، ترجمه نمایند، اختلاف در ترجمه­ها پدید می­آید. در این پژوهش سعی شده است تا ضمن تحلیل این مسئله، با بررسی سه نمونه از ...

چکیده حکومت اسلامی مفهومی مهم است که به‌مجرد هجرت پیامبر اسلام (ص) از مکه به مدینه، سازواره‌ها و  ساختارهای آن به‌واسطۀ ایشان و مبتنی بر تعالیم الهی مندرج در پیام وحی تکوین یافت تا به‌واسطۀ قدرت سیاسی، روح اسلام در کالبد جامعه دمیده شود. لیک پس از رحلت ایشان، این مفهوم در معرض تأویل‌ها و تفاسیر مختلف قرار گرفت و منازعات گوناگونی حول مقام جانشینی و خلافتشان (از زمان خلفای راشدین تا بنی‌امیه و بن...

کتاب سلیم از آثار حدیثی شیعه متعلق به قرن اول هجری است. احادیث این کتاب در مقایسه با سایر مصادر فریقین مشترکات فراوان و متفرداتی دارد. در مقایسه میان کمیت مشترکات با متفردات، اکثریت روایات کتاب، گزارش‌هایی است که شواهد فراوانی دارد؛ اما درصد اندکی از آنها شامل متفردات است که بیشتر در محورهای اعتقادی، تاریخی، فضایل و مطاعن است. پژوهش‌های محتوایی متفردات سلیم، بر پایه مبانی اعتقادی شیعه بیان‌گر ا...

دو شهر قم و نیشابور ازجمله حوزه‌های مهمی بودند که از نیمه دوم قرن دوم به بعد و پس از افول حوزه کوفه، جمع کثیری از محدثان و اصحاب شیعی را در خود جای دادند. این دو مرکز در ترکیب اجتماعی صحابه ساکن آن‌ها، جهت‌گیری‌های عقل‌گرایی‌حدیث‌گرایی و ارتباط و تعامل با دیگر فرق اسلامی تفاوت‌های بسیاری داشتند؛ اما در باب مسائل مربوط به امامت، جریان‌های مشابهی در هر دو شهر وجود داشت. این دو شهر باوجود تمام تفا...

با ورود سپاه اعراب مسلمان به ایران و سقوط دولت ساسانیان، در فاصله زمانی نه چندان زیاد، مسلمانان وارد سرزمین سیستان شدند و به تدریج به گسترش دین مبین اسلام در این منطقه پرداختند. علل و عوامل متعددی در تمایل مردم سیستان به گرویدن اسلام موثر بوده است. با این حال زمانی زیاد طول کشید تا اکثریت مردم به دین اسلام ایمان بیاورند. هر چند مردم سیستان در مقابل اعراب مسلمان در زمان فتوح مقاومت زیادی از خود ...

خوارج، به‌منزلۀ یکی از گروه‌های کلامی مطرح در قرن ‌های اول و دوم، نگرش خاصی به زن داشتند. آن‌ها در باب زن و حضور وی درعرصه‌های سیاسی و اجتماعی‌ـ همچون مسئلۀ ازدواج، رفتار با اسیران زن، حضور زنان در نبردها و نیز خلافت زنان‌ـ نظرهای کاملاً متفاوتی ارائه دادند که تأثیر‌پذیرفته از نگاه سطحی و ظاهری آن‌ها به آیات قرآن و نظریه‌های اهل کتاب و فرق اسلامی است. باید گفت خوارج با اینکه از متن جامعۀ اسلامی ...