عراقی شاعر ی سخنور و شارحی هنرمند است که علاوه بر توانایی در شعر های پرشور و حال عارفانه، در نثر شاعرانه و بیان هنرمندانه مفاهیم بلند عرفانی، نمونه ای عالی و قابل توجه ارائه داده است. لمعات عراقی در عین بیان و تبیین اندیشه های عمیق عرفانی ابن عربی، نثری شاعرانه و جذاب ارائه می دهد که محصول پختگی و کمال نثر فارسی در قرن هفتم است. نثری که همچون شعر، مجال آن را یافته تا مضامین و اندیشه های بلند عر...

ایمان از نظر عبدالجبار، انجام طاعات و واجبات و نوافل و دوری از زشتی ها و محرمات است و از اسماء شرعی و مدح به شمار آمده و صاحب آن، مستحق پاداش می باشد. از دیدگاه رازی در لغت، مصدری از «تصدیق» و «امان» و در اصطلاح، تصدیق و معرفت با قلب و اقرار با زبان است و از منظر خواجه در لغت، به معنی «تصدیق» بوده و در اصطلاح، تصدیق قلبی و زبانی، توأمان با یکدیگر است؛ لذا عبدالجبار عذاب فاسق را در آخرت، دائمی د...

فلسفه همواره مورد هجمۀ مخالفان بوده است و موافقان در برابر این حملات به دفاع از آن می پرداختند. در میان مخالفان فلسفه نام غزالی و فخر رازی می درخشد و ابن رشد و خواجه نصیر طوسی در برابر هجمه های بی امان این دو تن با نوشتن کتاب تهافت التهافت و شرح مشکلات الاشارات در مقام دفاع و پاسخ از این اشکالات برآمدند. در این مقاله دفاعیه های خواجۀ طوسی و ابن رشد در مسألۀ بساطت واجب و تنها با استفاده از دو کت...

مفسران در تفاسیر خود علاوه بر مطالب تفسیری به مباحث علوم قرآنی نیز پرداخته اند، یکی از این مفسران، فخررازی است که در این پایان نامه آرای او راجع به چهار بحث علوم قرآنی اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و حروف مقطعه در تفسیر کبیر او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.به دست آوردن آرای این مفسر راجع به این چهار بحث مذکور در تفسیر کبیر او از آن جهت حائز اهمیت است که اولاً از بزرگترین مفسران است و تفس...

بهترین دلیل برای اثبات جامعیّت قرآن، قرآن کریم است. آیات دال بر جامعیت شامل آیات ناظر بر بیانگری همه چیز در قرآن یا کتاب، جهانی بودن و جاودانگی قرآن می شود. علاوه بر آیات، روایاتی و دلایل عقلی ای چون خاتمیت، تکامل دین اسلام و ... نیز جامعیّت قرآن را تصدیق می کنند. درباره ی تفسیر و تعیین قلمرو جامعیت قرآن بحث های بسیار زیادی صورت گرفته و دیدگاه های متعدّدی اظهار شده است. در این زمینه میان دانشمندا...

نفس شناسی اساس و بنیاد همه ی معارف بشری می باشد. انسان علاوه بر بدن مادی دارای نفس روحانی و ملکوتی نیز می باشد. شناخت ماهیت نفس و درک حقیقت آن همواره مورد توجه فیلسوفان و متکلمان اسلامی بوده است. اکثر فیلسوفان اسلامی به پیروی از ارسطو نفس را به کمال اول برای جسم طبیعی آلی، تعریف کرده اند. سهروردی با توجه به نظام فلسفی و طبقه بندی خاصی که از موجودات عالم انجام می دهد، نفس را نوری از انوار حق تعا...

قرآن کریم کتاب زندگی و دارای معانی گوناگون است و هر کس با توجه به دانش خود از آن بهره مند می شود. هدف تفسیر تلاش برای پرده برداشتن از معانی برخی آیاتی است که، با وجود روشنی معنای لغت، هم چنان هاله ای از ابهام بر چهره آن نشسته است اهمیت علم تفسیر به دلیل موضوع آن که کلام خداوند است و نیازی که در کلیه ی زمینه ها به علوم شرع و معارف دینی وجود دارد، بیشتر ثابت می گردد علوم شرع نیز متوقف بر کتاب خدا...

نظریه ذره حاصل پژوهش های نخستین فیلسوفان طبیعی یونان است که لوکیپوس و دموکریتوس آن را پرورانده اند . باور به اجزای بنیادی و خلاء در جسم اساس این نظریه است. این اجزا به لحاظ تعداد و نیز نوع شکل نامتناهی و از حرکت همیشگی و جسمیت برخوردار و مطلقا نفوذ ناپذیرند. تجمع و تفرق آنها سبب کون و فساد می گردد و بازآرایی انها بر اثر حرکت استحاله و دگرگونی را به دنبال دارد. فخر الدین رازی نیز به رغم سخنان مت...

دانش پر کاربرد منطق قرن هاست که با سر و صدایی به مراتب کم تر از فلسفه در مدارس معقول شرح و تدریس شده است. چند سالی است دوری از متن های قدیم منطقی و اکتفاء به کتب روان امروزی که عموماً با ادبیات معاصر هماهنگ اند با این که در نگاه نخست خوش آیند می نماید اما ادامه ی مسیر مطالعه و تحقیق و پیگیری عمیق کتاب های معقول را برای دانش پژوهان فلسفه و کلام قدری دشوار ساخته است؛ حال آن که مطالعه ی مباحث طبیعی...