فروغی بسطامی از شاعران قرن سیزدهم هجری است و در هنر غزل سرایی در صف بزرگ ترین غزل سرایان عصر قاجار محسوب می شود. وی مدتی از عمر خود را به مدح شاهزادگان قاجاری گذرانید و سپس شاعر دربار ناصرالدین شاه شد. استغراق در آثار و احوال عارفانی چون بایزید بسطامی و منصور حلّاج، سبب تغییر احوال او و اختیار زندگی درویشی شد. فروغی شاعر دورۀ بازگشت ادبی است و نقش مهمی در احیای سنت شاعری استادان پیشین دارد. اصل ...

چکیده ندارد.

نشانه شناسی که اول بار خود را با آراء زبانشناس سوئیسی، «فردینان دو سوسور»، در حوزه مطالعات زبانی مطرح کرد، هدف خود را بررسی چگونگی ارتباط دالّ و مدلول در سطوح مختلف زبانی قرار داد. نشانه شناسی پیش از آن که خود یک علم باشد، روشی خاص در بررسی و ارزیابی متون است. هرچند نشانه شناسی از دل مباحث زبانی سوسور و به ویژه، مساله ی چگونگی ارتباط دال و مدلول سربرآورده است، اما به حوزه های دیگری چون نقد ادبی ...

در ادب فارسی، هر سراینده یا نویسندۀ توانمندی که از قرآن مایه گرفته‌است، جایگاه برتری به خود اختصاص داده‌است. شمس‌الدین محمد حافظ، به مدد بهره‌جویی از کلام خداوندی و البته دیگر هنرهای ادبی، جزو قله‌های غزل فارسی است. یکی از آرایه‌های بلاغی قرآن که حافظ از آن بهره برده، تهکم یا نزاهه است که در این مقاله به تفصیل بررسی شده‌است. نزاهه یا تهکم از مقولۀ طنز است و در ادب فارسی، جسته گریخته در دیوان شا...

سعدی در کنار حافظ و مولانا یکی از سه غزل سرای برجسته و بلامنازع در شعر فارسی است. هدف از رساله ی حاضر، پرداختن به جنبه های گوناگون تشبیه و انواع آن در غزل سعدی است. نگرنده به بررسی انواع تشبیه از لحاظ برخی ارکان، تعدد مشبه و مشبه به، و بررسی تشبیهاتی مانند مضمر و تفضیل که در غزل سعدی جیگاه خاصی دارد، پرداخته است. در مبحثی دیگر، تشبیهات از لحاظ دارا بودن عناصر مختلف بررسی شده اند.

چکیده: سیّد محمد سحاب اصفهانی، از شاعرانِ باذوقِ عصر قاجار و از ستایشگران فتحعلی شاه است. او قریحه ی سخن-سرایی را از پدرش هاتف اصفهانی به ارث برده، که وی نیز از شاعران برجسته ی دوره ی بازگشتِ ادبی است؛ دوره ای که در آن گروهی از شاعران، از ابتذالی که در سبک هندی به وجود آمده بود رویگردان شدند و به منظور احیای زبان و شعر پارسی، که به زعم آنان و بسیاری از سخنوران- به انحطاط و رکود گراییده بود؛ اشعار...

یکی از ابواب مهم حافظ¬شناسی بررسی تاثیرپذیری حافظ از پیشینیان است. اگر به بررسی دیوان اشعار او بپردازیم درخواهیم یافت که اوآثار شاعران دیگر را مطالعه کرده، و بسیاری از غزل¬های خود را به استقبال یا در جواب غزل¬های پیشینیان یا معاصران سروده است، و برخی از مصراع¬ها و ابیات شاعران پیشین و هم عصر را درلابه لای اشعار خود گنجانده است، و در بسیاری از موارد از حیث شیوه¬ی بیان مضامین و مفاهیم نیز تحت تاث...

موتیف (بن مایه) از اصطلاحات رایج در حوزه هنر و ادب است. مهم ترین ویژگی آن تکرار شوندگی، معنی افزایی، معنی آفرینی و ... است. به کمک موتیف می توان جنبه های صوری و محتوایی آثار ادبی را نقد و تحلیل نمود. تأثیر قرآن کریم در شعر فارسی از مباحث مهمی است که تاکنون از این دیدگاه بررسی نشده است. در میان شاعران ادبیات فارسی، مولوی، سعدی و حافظ بسیار تحت تأثیر قرآن کریم بوده اند که این تأثیر در تلمیحات قرآ...

سیّد حسین امتیاز علی خان خالص اصفهانی از شاعران اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم است که در سال 1122 هـ.ق. در هندوستان وفات یافت. خالص مانند بسیاری از شاعران ایرانی برای دریافت صله راهی هندوستان شد. سبک شعر او هندی است اما زبان او از قرن دوازدهم کهنه­تر است. او نزدیک به دو هزار بیت شعر در قالب های غزل، غزل ناتمام، غزل مثنوی، قطعه، رباعی، مفرد و جز آن دارد. هنر و مهارت خالص بیشتر در سرودن غزل ...

داستان ملحمه الحرافیش(حماسه عیاران)، نوشته نجیب محفوظ، 13 بیت از غزل­های حافظ شیرازی را، به زبان فارسی، دربر دارد واین شگفت انگیز می­نماید که ابیاتی از غزل­های حافظ، دست­مایه یکی از برجسته­ترین داستان­های این نویسنده مشهورمصری و برنده جایزه نوبل 1988م گردد، داستانی که تاکنون هفت فیلم سینمایی از آن ساخته­اند. این ابیات که از زبان خلوت نشینان «تکیه» و به زبان فارسی شنیده می­شود و در سماع صوفیانه ...